اهداف اردوغان از انتخابات زودرس

مهر: مذاکرات حزب حاکم ترکیه با حزب جمهوری خواه خلق و حزب حرکت ملی برای تشکیل دولت ائتلافی با شکست مواجه شد و با این ترتیب ترکیه یک قدم به برگزاری انتخابات زودهنگام عمومی نزدیکتر شد. با صرف نظر کردن نخست وزیر این کشور «داوود اوغلو» از تشکیل دولت ائتلافی بعد از شکست مذاکرات ائتلاف و همچنین عدم تمایل اردوغان به مامور کردن «کمال قلیچدار اوغلو» رهبر حزب جمهوری خلق که بزرگترین حزب مخالف دولت و اردوغان است، بسیاری از منقدین رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه را به کارشکنی برای ایجاد دولت ائتلافی متهم می کنند. مخالفان و منتقدان رجب طیب اردوغان بر این باورند که تمامی تلاش های هفته های اخیر از سوی حزب حاکم عدالت و توسعه برای تشکیل دولت ائتلافی صرفا یک بازی طراحی شده از سوی اردوغان و حزب حاکم برای حفظ ظاهر بوده است. گفته می شود هدف رئیس جمهور ترکیه و هم حزبی هایش کشاندن کشور به برگزاری انتخاباتی زود هنگام در فضای امنیتی ایجاد شده در هفته های اخیر است؛ فضای امنیتی که در پی اعلام شکست مذاکرات صلح با کردها از سوی اردوغان با حملات ارتش به مواضع گروه پ ک ک در عراق و سوریه و داخل ترکیه و همچنین به بهانه مقابله با داعش ایجاد شده است. مخالفان اردوغان بر این باورند که وی در این فضای امنیتی امیدوار است بتواند با کنار گذاشتن احزاب نزدیک به کردها که عامل شکست وی و حزبش در انتخابات ماه ژوئن بودند، بار دیگر پیروز انتخابات باشد تا از این طریق به آرزوی دیرینه خود در خصوص تغییر نظام سیاسی ترکیه جامه عمل بپوشاند. اردوغان و حزب حاکم ترکیه بیش از یک دهه در تلاش بوده اند تا نظام سیاسی ترکیه را از نظام پارلمانی به نظام ریاست جمهوری تغییر دهند، هدفی که قرار بود با کسب اکثریت کرسی های پارلمان توسط حزب عدالت و توسعه محقق شود، اما نشد. در همین راستا گفتگویی انجام شده با «عثمان فاروق لوغ اوغلو» عضو ارشد حزب جمهوری خلق که مشروح آن در زیر آمده است. شکست مذاکرات بین حزب حاکم عدالت و توسعه و دیگر احزاب مخالف برای تشکیل دولت ائتلافی با وجود نرمش های احزاب مخالف نشان داد که رجب طیب اردوغان علاقه ای برای تشکیل دولت ائتلافی با احزاب رقیب ندارد. چرا؟ اردوغان چندین بار بطور شفاف تمایل خود برای برگزاری انتخابات زود هنگام را نسبت به تشکیل دولت ائتلافی اعلام داشته است. وی طبق محاسبات خودش قصد دارد با تکرار انتخابات کاری کند که حزب حاکم عدالت و توسعه بتواند آرایی را که در انتخابات ۷ ژوئن از دست داده را مجددا کسب کند و دوباره اکثریت پارلمان را به دست گیرد تا از این طریق هم نظام پارلمانی کشور را به نظام ریاست جمهوری تغییر دهد و هم با حفظ حزب عدالت و توسعه در قدرت بتواند مانع از تعقیب قضایی خودش و برخی دیگر به خاطر فسادهای مالی شود. چرا اردوغان بطور مستقیم و غیر مستقیم در تلاش است تا راه را برای انتخابات زودهنگام هموار کند؟ آیا با برگزاری انتخابات دیگر اردوغان قادر خواهد بود تا به آرزوی خود که تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری است جامه عمل بپوشاند؟ در انتخابات ۷ ژوئن مردم ترکیه به نظام ریاست جمهوری «نه» گفتند. از اینرو بعید است که حزب حاکم بتواند با تکرار انتخابات کرسی های لازم برای تغییر قانون اساسی را در پارلمان به دست آورد. اردوغان اخیرا ادعا کرده است که نظام سیاسی ترکیه تغییر کرده است. برای اردوغان تنها چیزی که باقی مانده ااست این است که به وضعیت کنونی مشروعیت ببخشد و وضع موجود کنونی را به یک وضعیت قانونی تبدیل کند. با اینحال چنین چیزی رخ نخواهد داد چونکه مردم ترکیه قبلا خواست وی برای ایجاد نظام ریاستی را کنار زده اند. تغییر نظام پارلمانی به نظام ریاستی تا چه حدی می تواند در ادامه نفوذ مستقیم و غیر مستقیم اردوغان در قدرت تاثیرگذار باشد؟ نتیجه انتخابات آتی هر چه که باشد اردوغان هنوز رئیس جمهور ترکیه باقی خواهد بود و همین الان هم طورری عمل می کند که گویی او رئیس جمهور ترکیه در نظام ریاست جمهوری است. عملکردها و اقدامات او همچنان به ادامه تنش ها و جدل ها در عرصه سیاسی ترکیه منجر خواهد شد. «احمد داوود اوغلو»نخست وزیر ترکیه که از سوی اردوغان برای تشکیل دولت ائتلافی مامور شده بود از ادامه تلاش ها برای تشکیل دولت ائتلافی صرف نظر کرد. حالا توپ در زمین اردوغان است. گزینه های پیش روی اردوغان چه هستند؟ طبق قانون اساسی رئیس جمهور اردوغان می تواند اعلام انتخابات زود هنگام کند و یا اینکه «کمال قلیچدار اوغلو» رهبر بزرگترین حزب مخالف را مامور تشکیل دولت ائتلافی کند. اما با توجه به تجربیات هفته های گذشته حقیقت این است که احتمال تشکیل دولت انئتلافی بسیار ناچیز است. ۲۳ آگوست مهلت ۴۵ روزه برای تشکیل دولت ائتلافی پایان می یابد و بدین ترتیب اردوغان این اختیار را خواهد داشت تا انتخابات زودهنگام اعلام کند. لذا ترکیه تا ماه نوامبر امسال شاهد تکرار انتخابات خواهد بود.