قمار اردوغان در بحران برای قدرت

ایسنا: خبرگزاری رویترز در تحلیلی درباره تحولات اخیر در حوزه سیاست داخلی و خارجی دولت آنکارا نوشت: اردوغان با اعلام اینکه پایان دوران تک حزبی به دلیل خیانت "تروریستها" و "به اصطلاح روشنفکران" بوده، ترکیه را وارد فضایی کرد مثل اینکه با یک دشمن داخلی جدید مواجه شده است و وی تنها کسی است که می‌تواند این فضا را بشکند. زمانیکه در انتخابات هفتم ژوئن حزب عدالت و توسعه برای اولین بار در طول بیش از یک دهه گذشته نتوانست اکثریت را در مجلس به دست آورد، اردوغان مشاهده کرد که دیگر برنامه‌هایش برای تغییر سیستم ریاست جمهوری مشابه فرانسه و آمریکا، به هم خورده است. امیدهای وی برای تغییر قانون اساسی و در دست گیری دوباره کنترل پارلمان از سوی حزب عدالت و توسعه این سناریو را ممکن ساخت که پس از شکست مذاکرات برای تشکیل دولت ائتلافی، برگزاری انتخابات زودهنگام اجتناب ناپذیر به نظر آید. حتی برخی از افراد نزدیک به حزب حاکم به شخصه اعتراف می‌کنند که اردوغان همیشه چنین نتیجه‌ای را می‌خواسته است. یک مقام ارشد دولتی می‌گوید: وی به واقع در رسیدن به اهدافش در حوزه سیاست بسیار موفق بوده است. وی ادامه می‌دهد: پس از مدیریت استادانه این دو ماه، وی به آنچه که می‌خواست، دست می‌یابد. مشخص بود که در ابتدا، راهی وجود نداشت که حزب عدالت و توسعه بتواند به صورت تک حزبی کشور را اداره کند. اما این یک استراتژی بسیار مخاطره آمیز است. دو نظرسنجی اخیر نشان می‌دهند که حزب عدالت و توسعه می‌تواند اکثریت خود را به دست آورد و به تنهایی دولت را در دست گیرد اما اگر انتخابات برگزار شود، هیچ تضمینی در این باره وجود ندارد. سینان اولگان، رییس اندیشکده "ادام" در استانبول می‌گوید: وادار سازی رای دهندگان بی میل ترکیه برای شرکت در رای گیری درست پس از انتخابات تفرقه آمیز گذشته، می‌تواند باعث ایجاد حمایت بیشتر برای حزب عدالت و توسعه شود. وی ادامه می‌دهد: اینگونه به نظر خواهد رسید که حزب مجبور شده تا این انتخابات را برگزار کند آن هم در زمانی که شرایط برای آن از نظر مالی و امنیتی مناسب نیست. هم چنین این تحلیلگر اضافه می‌کند: اما ایراد بازی شطرنج اردوغان این است که اگر هم حزب عدالت و توسعه بتواند به کاهش رای‌هایش پایان دهد، باز هم شاهد آغاز نارضایتی‌های آشکار علیه قدرت وی خواهیم بود. این مقام ارشد دولت با بیان اینکه حزب حاکم تمایل ندارد که به عنوان شکست خورده توافق نشان داده شود، این تصور را که اردوغان مخالف ائتلاف احمد داووداوغلو، نخست وزیر ترکیه بود، رد کرد و می‌گوید این گونه برداشتها "کاملا غلط" است. این در حالی است که برخی در داخل حزب حاکم اعتراف می‌کنند که نارضایتی‌هایی درباره دخالتهای اردوغان وجود دارد. بسیاری او را متهم می‌کنند که با وجود الزام قانون اساسی مبنی بر دور ماندن از سیاستهای حزبی به عنوان رییس دولت، لابی وی برای اجرای سیستم ریاست جمهوری باعث کاهش حمایت از حزب عدالت و توسعه در ماه ژوئن شده است. هم چنین، یک مقام دیگر دولتی می‌گوید: اردوغان هر روز نفوذ خود را در حزب از دست می‌دهد. این خبر خوبی برای وی نیست اما او تسلیم نمی‌شود یا می‌گوید سیستم ریاست جمهوری باید تنها بر اساس یک راه باشد یا راه دیگر. وی ادامه می‌دهد: ترکیه با یک دشمن جدید پس از انتخابات هفتم ژوئن مواجه می‌شود که که اجازه نداد حزب عدالت و توسعه به اکثریت دست یابد. این در حالی است که بحران سوریه نیز عمیق تر می‌شود. اردوغان با متوسل شدن به یک تکنیک بدیع، نشان می‌دهد که خود و دولت ترکیه قربانیان یک توطئه مریض طراحی شده توسط افراد وابسته به دشمنان هستند که با ظرافت تمام این کار را انجام می‌دهند. "دولت موازی" اصطلاح وی برای طرفداران فتح‌الله گولن مستقر در آمریکا و اصطلاح "تروریستهای جدایی طلب" برای گروه شبه نظامی حزب کارگران کردستان است، در این میان نویسندگان، اساتید دانشگاه و روزنامه نگاران نیز متهم می‌شوند. وی اعلام کرد: هرکسی که حمایت می‌کند و در مواجهه با این شبکه سکوت می کند... شریک جرم در برابر این ملت است. اکنون روزی نیست که بی طرف بود. کسانیکه بی طرف هستند، حذف می‌شوند. پس از گذشت بیش از یک دهه نخست وزیری در سال 2014، اردوغان توانست در انتخابات ریاست جمهوری با آرای مردمی پیروز شود. وی در این باره گفت: من اکنون دیگر یک رییس جمهور سمبلیک نیستم بلکه قدرت قانونی دارم. منتقدان اعلام می‌کنند که چنین اظهاراتی برای آغاز مبازرات در جهت جذب حمایت برای حزب عدالت و توسعه در انتخابات زودهنگام است.