بند مهم تفاهم با آژانس از زبان کمالوندی

او ادامه داد: با توجه به این که در ظرف 10 سال آینده باید به 120 هزار مگاوات برق برسیم مفهومش این است که تا آن زمان باید 12 هزار مگاوات برق اتمی داشته باشیم. در حالی که الان هزار مگاوات داریم یعنی تا آن زمان باید 11 نیروگاه دیگر شبیه نیروگاه بوشهر داشته باشیم.

کمالوندی تأکید کرد: ساخت هر نیروگاه هم حدود 8 تا 10 سال طول می‌کشد و نمی‌توان به دلیل محدودیت منابع مالی ساخت همه آن‌ها را با هم شروع کرد بنابراین از برنامه عقب هستیم. اما داریم سعی می کنیم این را جبران کنیم و قرارداد دو نیروگاه را با روسیه امضا کرده‌ایم و پیش‌بینی ما این بود که همین امسال کلنگ‌زنی آن شروع شود و مکان آن هم بوشهر خواهد بود زیرا از قبل وجود 4 نیروگاه در بوشهر در نظر گرفته شده بود. با چین هم برای نیروگاه‌های کوچک در چابهار و سواحل مکران که با توجه به نیاز منطقه آب شیرین هم تولید خواهد کرد در حال مذاکره هستیم.

کمالوندی خاطرنشان کرد: بعد از اجرا شدن برجام از کشورهای اروپایی نیز برای سرمایه‌گذاری دعوت خواهیم کرد و حتی می‌توانند از طریق فاینانس وارد شوند که در این صورت ما خرید برق و حتی صادرات آن به افغانستان، عراق، آذربایجان و ارمنستان را تضمین می‌کنیم.

وی در ادامه با اشاره به نقشه راه مورد تفاهم ایران و آژانس تأکید کرد: ما اصرار داریم، اساسنامه آژانس تاکید دارد و در پادمان نیز قید شده که روش‌ها، بازرسی‌ها و اطلاعات باید محرمانه بماند. ما با توجه به مشکلاتی که داشتیم در این قضیه تاکید بیش‌تری داشتیم و فقط به اساسنامه آژانس بسنده نکردیم، یک بند را در نقشه راه 10 ماده‌یی اختصاص دادیم به این موضوع و تاکید کردیم و حتی توسط نماینده دائم ایران در آژانس نامه نوشتیم، پیگیری‌های مختلفی انجام دادیم و به آنان تذکر دادیم که حتما این‌ها رعایت شود که خوشبختانه این‌طور شد، دیدیم در سفر آقای آمانو به آمریکا علیرغم فشار سنگین که روی ایشان بود ایشان کار عاقلانه و منطقی انجام داد و راجع به مسائل محرمانه صحبت نکردند.

کمالوندی در پاسخ به این سؤال که آیا توافق ایران و گروه 1+5 محدودیت‌هایی را برای برنامه هسته‌ای ایران درپی داشته است؟ گفت: ما به عنوان سازمان انرژی اتمی ایران وقتی وارد مذاکرات شدیم، می دانستیم که باید محدودیت‌هایی را در حوزه فنی بپذیریم اما نگاه ما این بود که خللی در برنامه بلند مدت ما ایجاد نشود به این معنی که محدودیت داشته باشیم ولی محرومیت نداشته باشیم و به نحوی نباشد که ما در بلند مدت از اهداف کلی خودمان فاصله بگیریم. ما با همین استراتژی وارد مذاکرات شدیم و جلسات متعددی را برای گفت‌وگو با متخصصان درباره هر موضوعی که مطرح می‌شد، برگزار می‌کردیم و سرانجام به یک جمع‌بندی می‌رسیدیم که این جمع‌بندی مواضع ما را تشکیل می‌داد و این مواضع به گونه‌ای بود که اطمینان داشته باشیم که نشاط هسته‌ای ما تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و برنامه‌های بلند مدت توسعه صنعت هسته‌ای و اهداف صلح‌آمیز ما صدمه‌ای نمی‌بیند.

کمالوندی افزود: می‌توانیم بگوییم که ما محدودیت‌هایی را در زمینه غنی‌سازی و ذخایر و بازطراحی راکتور اراک و فردو و موضوعات دیگر پذیرفته‌ایم اما هیچ کدام از این امور خللی در مسیر توسعه صنعت هسته‌ای صلح‌آمیز و رسیدن به تولید صنعتی سوخت یا توسعه نیروگاهی یا توسعه غیرنیروگاهی ایجاد نخواهد کرد.ما محدودیت هائی را پذیرفته ایم ولی این محدودیت ها تأثیر مهمی در پیشرفت روند توسعه صنعت هسته ای ما ندارد.

در توافق خطوط قرمز کاملا رعایت شده است

معاون رییس سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به این سوال که آیا ایران همه خطوط قرمز خود را حفظ کرده است؟ گفت: قطعا همین طور است. یکی دیگر از معیارهای ما در مذاکرات حفظ خطوط قرمزمان بود و در واقع حفظ خطوط قرمز کف نیازهای ما بود به نحوی که ما را از اهداف بلندمدت مان دور نکند و ما در هر موضوعی جلسات متعددی را با متخصصان برگزار می‌کردیم و به یک جمع‌بندی می‌رسیدیم که در این جمع‌بندی خطوط قرمز در نظر گرفته می‌شد و می‌توانیم بگوییم که خطوط قرمز کاملاً رعایت شده است.

کمالوندی درباره ابراز نگرانی برخی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس از توافق هسته‌ای ایران، و این که آیا دکتر محمدجواد ظریف در سفرهای منطقه‌یی خود توانسته‌اند این نگرانی‌ها را برطرف کند؟ گفت: یکی از استراتژی‌های کشورهایِ مقابل ما این بود که موضوع خودشان را به موضوع همه تبدیل کنند و گاه نام جامعه جهانی را روی موضوع خودشان می‌گذاشتند. این کشورها با تبلیغات و وارد کردن اتهام واهی تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای باعث نگرانی کشورهای منطقه شده بودند و چنین القا می‌کردند که ایران در برنامه هسته‌ای خودش به دنبال اهداف نظامی است تا بتوانند فشاری را به ایران اعمال کنند. ایران به علت اعتقادات دینی خود و تعهدات بین‌المللی‌اش به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و کشورهای غربی می‌گویند که ایران 10 تُن مواد ذخیرۀ غنی شده دارد و 2 تُن از این مواد برای ساخت بمب کافی است که مفهوم این گفته آن است که ایران هم‌اکنون قدرت ساخت 5 بمب را دارد و اگر بالفرض ایران دنبال بمب بود، پس چرا مذاکره کرد. ایران اعتقادی به ساخت بمب ندارد.

او در پاسخ به این سؤال که آیا ایران آمادگی خود را برای همکاری با کشورهای منطقه در زمینه هسته‌ای اعلام کرده است؟ گفت: امروز دنیا از جمله منطقه ما با تغییرات آب و هوایی مواجه است و این تغییرات آب و هوایی مشکلات جدی را به وجود می‌آورد. به عنوان مثال دریاچه‌های هامون، رضاییه (ارومیه) و نمک ایران خشک شده است که این خشکی در کل منطقه وجود دارد و به علت خشکی دریاچه‌ها وزیدن باد به جای ایجاد نسیم خنک باعث ایجاد گرد و خاک و مشکلات زیست محیطی می‌شود و آتش‌سوزی جنگل‌ها ناشی از تغییرات محیط زیستی است و علت این همه مشکلات منتشر کردن بی‌رویه دی اکسید کربن از محل سوخت‌های فسیلی در هواست که امروز جایگزین این سوخت‌ها انرژی هسته‌ای است. درست است که ما منابع باد، خورشید و گرمایشی زمینی را داریم ولی به لحاظ علمی؛ این منابع قابل اتکا نیست.

وی ادامه داد: اگر منطقه ما می‌خواهد که برای رفع مشکل محیط زیستی دی اکسید کربن را کاهش دهد، هیچ چاره و جایگزینی به‌جز رفتن به سوی انرژی هسته‌ای ندارد. بنابراین ایران هر آن چه برای خود می‌خواهد، برای همسایگانش نیز می‌خواهد. به عنوان مثال فعالیت نیروگاهی نفتی یا گازی در ایران یا امارات یا عربستان باعث پخش شدن دی اکسید کربن در منطقه می‌شود زیرا دی اکسید کربن مرز نمی‌شناسد.

کمالوندی خاطرنشان کرد: اگر ایران جمعیت کمی داشت و از این میزان نیروی جوان برخوردار نبود تا به عنوان ظرفیت نیروی انسانی به آن اتکا کند، شاید به فکر تولید نمی‌افتاد. ولی ما علاوه بر این که از نیروی انسانی خوبی برخوردار بودیم از طرفی هم ما را مورد تحریم قرار دادند وگرنه تولید به صرفه نبود. مثلا همین راکتور تحقیقاتی تهران چند برابر قیمت تمام شده‌اش برای ما هزینه بردار است چون یک کارخانه راه‌انداخته‌ایم برای همین یک راکتور. برای هر کشوری این مساله متفاوت است اما سیاست کشورهای بزرگ این است که نگذارند هر کشوری وارد مباحث راکتور آب سنگین و غنی سازی شود.

او افزود: حتی کشورهای دوست با آمریکا از جمله کره جنوبی برای این که با آمریکا همکاری هسته‌ای داشته باشد قانون معروف 123 را برای دو بازه زمانی 10 ساله پذیرفت که بر اساس آن نباید غنی‌سازی و بازفرآوری را دنبال می‌کرد. البته هنگام مذاکرات ما این کشور 10 ساله سوم را نپذیرفت و تعهدش را به مدت 2 سال دیگر تمدید کرد.

کمالوندی گفت: چیزی که در برنامه هسته‌ای ما قبل از انقلاب هم بود قرار نبود غنی‌سازی باشد بلکه ما مواد غنی شده را از "اوریدیف" می‌گرفتیم و این‌جا تبدیل به سوخت می‌کردیم و اگر اول انقلاب این امکان را برای ما فراهم می‌کردند ما دنبال غنی‌سازی نمی‌رفتیم.

وی تأکید کرد: ما جزو تعداد معدود کشورهایی هستیم که غنی‌سازی داریم و کشورهای کمی هستند که آب سنگین و غنی‌سازی هر دو را داشته باشند. به عنوان مثال برزیل و آرژانتین هرکدام یکی از این فن‌آوری‌ها را دارند و داشتن هردوی این‌ها مختص کشورهای بزرگ است و حتی کشورهای متوسط چنین امکانی را ندارند. تفاوت ایران با هند و پاکستان این است که ان.پی.تی و محدودیت و نظارت‌های آژانس را پذیرفته‌ایم و با این فشارها و محدودیت‌ها به این سطح از دانش رسیده‌ایم که قابل تحسین است.

کمالوندی خاطرنشان کرد: ما بین 12 تا 15 کشور دنیا از نظر غنی‌سازی و آب سنگین هستیم که البته اگر فقط آب سنگین را در نظر بگیریم جزو 8 - 7 کشور دنیا هستیم.

او درباره موضوع پارچین گفت: پرداختن به موضوع پارچین و حل آن در چارچوب‌های خطوط قرمز ماست و ان‌شاءالله به موقع درباره نحوه حل آن صحبت می‌کنیم.