گاردین: توافق با ایران را غنیمت بشمرید

در بخشی از این مقاله آمده است: توافق با ایران درباره برنامه هسته‌ایش که صبح روز سه‌شنبه در وین به انجام رسید، پیروزی دیپلماسی بردبارانه است. دست‌کم در مدت 13 سال گذشته، گره کور رابطه میان ایران و آمریکا که از پشتیبانی متحدان اروپایی‌اش برخوردار بود، احتمال داشت چنان کورتر شود که آتش جنگ برپا گردد.

«جورج دابلیو بوش»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2002، ایران را در کنار کره شمالی و عراق «محور شرارت» خواند و بعدا هم با افزایش حضور ناوگان جنگی در منطقه، تنش‌ها را از پیش هم بیشتر کرد. اسرائیل هم که خود زرادخانه‌های اعلام‌ نکرده هسته‌ای دارد، بیش از یک دهه است که مرتب هشدار می‌دهد آماده است با حمله‌های هوایی پیشگیرانه، تاسیسات هسته‌ای ایران را نابود کند.

بنابر این گزارش، رابطه پرتنش میان واشنگتن و تهران با انقلاب ایران در سال 1979 آغاز نشد. ولی حمله به سفارت آمریکا و گروگان گرفتن آمریکایی‌ها بر رویکرد آمریکا در دهه‌های پس از آن، زخمی بر این رابطه برجا گذاشت. شلیک ناو «یو اس اس وینسنس» به یک هواپیمای مسافربری ایرانی و کشته شدن 290 نفر سبب افزایش خصومت میان این دو کشور شد. در سال 2002 ، که مبدا بحران کنونی است،بار دیگر تنش‌ها بالا گرفت و خبر کشف برخی تاسیسات اعلام‌نشده این هراس را تقویت می‌کرد که ایران سرسختانه و به سرعت در صدد کسب سلاح هسته‌ای(!) است.

گاردین در ادامه نوشت: تاریخچه سال‌های اخیر، ابعاد آنچه را که در وین رخ داد بیشتر نمایان می‌کند. به جای اینکه سیاستمداران گزینه‌ی راه‌حل‌های نظامی را برگزینند، توافق وین پیروزی دیپلمات‌ها و مصلحت گرایان بوده که ساعت‌های پیاپی روی جزئیات توافقی که سازشی صلح‌آمیز را رقم می‌زند، کار کردند.

این توافق به ایران فرصت می‌دهد که از انزوا بیرون آید و به اتحاد تازه‌ای با غرب برسد. این اتحاد هم برای مردم ایران خوب است و هم غرب، چرا که فرصتی فراهم برای تعامل بیشتر، چه از راه تجارت، سرمایه‌گذاری و توریسم و چه برای مذاکرات در خصوص حل مشکلات منطقه‌ای ایجاد می‌کند. همچنین اکنون این امکان وجود دارد که ایران نقش متفاوت و سازنده‌تری در امور خاورمیانه، و نیز همسایگان شرقی خود نظیر افغانستان ایفا کند.

«بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل، البته در سخنانش پیش از توافق، چنین توافقی را اشتباهی در ابعاد تاریخی توصیف کرد و گفت که این توافق به ایران امکان دستیابی به سلاح اتمی را خواهد داد. ولی جزئیاتی که در وین مورد توافق قرار گرفته، نشان از آن دارد که چنین امری دشوار خواهد بود ـ و قطعا بسیار سخت‌تر از نتیجه‌ی عدم توافق است. از جمله امتیازهایی که ایران داده است، یکی این است که ظرفیت غنی‌سازی خود را به دوسوم کاهش خواهد داد و استفاده از تاسیسات زیرزمینی‌اش را در فردو برای غنی‌سازی اورانیوم متوقف خواهد کرد.

از دیدگاه نویسنده ،آمریکا باید این فرصت را غنیمت بشمرد، با منطقی‌ترین سرعت ممکن به سوی برداشتن تحریم‌ها حرکت کند و مردم ایران را از منافع قابل لمس برخوردار کند. اما خطر این است که کنگره‌ای که اکثریتش جمهوریخواه است و هنوز ایران را نبخشیده و با نتانیاهو همدل است، ممکن است بخواهد با این توافق مخالفت کند. باراک اوباما گفت که از حق وتوی خود استفاده خواهد کرد،ولی کنگره می‌تواند وتوی او را با دوسوم رای‌‌ بی‌اثر کند. این البته کوتاه‌بینی خواهد بود.

در انتهای این مقاله آمده است: اوباما قطعا توفیق بزرگی در سیاست خارجی لازم خواهد داشت تا به میراث داخلی خود بیفزاید و این توافق می‌تواند همین پاداش باشد.پس از تقریبا چهار دهه، این توافق، که برای به دست آمدنش راهی طولانی طی شد، این امید را در دل برمی‌انگیزد که یکی از بزرگ‌ترین تمدن‌های جهان با منافعی بی‌شمار ـ نه فقط برای ایرانی‌ها بلکه برای همسایگانش که درگیری و تنش در حال نابودکردنشان است ـ از انزوا بیرون آید. فرصت را باید غنیمت شمرد.