در حضرموت چه می‌گذرد؟

اشغال سؤال‌برانگیز حضر موت

القاعده در حضرموت منابع مالی زیادی را از آن خود کرده است که مهمترین آن تجارت نفت و غارت اموال نهادهای دولتی و بانک‌ها است، به‌اضافه اینکه ریاض نیز با ارسال کامیون‌های کمک رسانی از طریق بندر المکلا از این گروه حمایت می‌کند.

همزمان با پیشروی القاعده در حضرموت سؤال‌هایی در مورد همدستی سعودی و بین المللی با القاعده و نیز تسهیل فعالیت اعضای آن در این استان مطرح است.

با گذشت سه ماه از حملات عربستان به یمن، استان حضرموت با وجود اینکه تحت اشغال القاعده است، از بمباران‌های سعودی و تحریم و محاصره شدیدی که سایر استان‌ها با آن دست به گریبان هستند، در امان مانده است، آن هم در شرایطی که عربستان شاخه «القاعده در جزیرة العرب» را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است و واشنگتن نیز که حامی حملات کنونی سعودی به یمن است، از بیش از دو دهه پیش راهبردی را به مبارزه با القاعده در یمن اختصاص داده است.

کشتار، تجارت و مصادره اموال دولت در حضرموت

القاعده شهر المکلا مرکز حضرموت را امارت خود معرفی کرده و فعالیت‌های خود را بر خط ساحلی مشرف بر بحر العرب متمرکز کرده است و این خط ساحلی با استان شبوه هم‌مرز است و تا المهره امتداد می‌یابد.

القاعده در حضرموت یکی از مهمترین بنادر منطقه را تحت اشغال خود درآورده و از آن زمان کامیون‌های حامل کمک‌ها و سوخت از عربستان به بندر المکلا وارد می‌شوند، به‌اضافه اینکه از راه زمینی نیز کامیون‌های تجاری و نفتی وارد این منطقه می‌شوند تا القاعده مدیریت و توزیع آن را به‌عهده بگیرد.

آزادی خطرناک‌ترین اعضای القاعده از زندان المکلا

پس از آنکه القاعده این شهر را با بیش از نیم میلیون جمعیت تحت اشغال در آورد (آمار مربوط به سال 2005 است) به زندان مرکزی آن حمله و خطرناک‌ترین اعضا و فرماندهان خود را آزاد کرد.

یکی از زندانیان آزادشده «خالد باطرفی» است که بلافاصله پس از خروج از زندان به‌عنوان امیر المکلا تعیین شد و احکام و اقدامات خاص القاعده از جمله محاکمه‌ها و دستگیری شهروندان را به اجرا در آورد.

این در حالی است که القاعده در بسیاری از موارد به‌منظور به وحشت انداختن مردم در برابر کوچکترین اعتراضی آنان را به مجازات اعدام می‌رساند.

در این شرایط فعالیت سیاسی در استان حضرموت ناممکن شده است به‌ویژه پس از آنکه القاعده تعدادی از رهبران وابسته به احزاب مختلف یمن از جمله حزب کنگره ملی و نیز تکاپوی جنوبی و یا پیروان صوفیه را دستگیر کردند و در این میان کسانی که حامی انصارالله بوده و یا به آنان کمک می‌کنند، سرنوشتی جز اعدام نخواهند داشت.

«ناصرباقزقوز» فرمانده حزب «التجمع الوحدوی» تأکید کرد که مسئولان دولتی در حضرموت از جمله المکلا حضور ندارند و فقط دفتر پست این شهر است که هنوز حقوق بازنشستگان را که از صنعاء می‌آید، دریافت می‌کند، اما حقوق سایر کارمندان در طول چند ماه گذشته دریافت نشده است.

به‌گفته وی حقوق کارمندان که معمولاً از صنعاء می‌رسد، توسط یکی از صرافان محلی حامی القاعده گرفته می‌شود و به این ترتیب القاعده با سوء استفاده از اختیارات مسئولان دولتی در تلاش برای محو هرگونه حضور دولت در مناطق تحت تسلط خود است.

اطلاعات موجود حاکی از این است که القاعده کمک‌های ارسالی از عربستان و برخی کشورهای دیگر را که ارسال می‌شود، دریافت می‌کند و به‌جای توزیع آن بین مردم، آن را توسط تاجران وابسته به خود و حزب الاصلاح به فروش می‌رساند.

سلب اختیارات دولتی مسئولان محلی حضرموت

همزمان با این اقدامات القاعده فعالیت تمام سران دولتی و قضات را ممنوع و اختیارات آنان را سلب کرده و با به اشغال در آوردن محل استقرار و کار آنان خودروهای دولتی را نیز مصادره کرده است.

اکنون بیش از 50 دستگاه خودروی دولتی مصادره شده و اموال بانک‌ها به غارت رفته است به‌اضافه اینکه تأسیسات و نهادهای دولتی نیز به اشغال القاعده درآمده و اسناد موجود در آن نیز در اختیار این گروه قرار گرفته است و معاملات مردم و پرونده‌های آنان نیز از بین رفته است.

القاعده همچنین آرشیو برخی نهادهای دولتی را به آتش کشیده تا به این ترتیب المکلا و برخی شهرهای دیگر به ایالت‌های وابسته به آن تبدیل شده و کاملاً ارتباط آن با دولت صنعاء قطع شود.

القاعده در سکوت بین‌المللی نفت یمن را به فروش می‌رساند

استان حضرموت بزرگترین چاه‌های نفتی یمن را در خود جا داده و تعدادی از شرکت‌های نفتی آمریکایی و فرانسوی در آن فعالیت دارند.

از زمانی که القاعده این استان را اشغال کرده است، ذخایر نفتی آن را تحت کنترل خود در آورده و با افزایش 20ریالی هر لیتر نفت، آن را به فروش می‌رساند و آن را با اعضای شورای داخلی حضرموت (هیئتی که ریاض اخیراً آن را با هماهنگی سران الاصلاح و فرماندهان وابسته به عبدربه منصور هادی رئیس جمهور فراری تشکیل داده است) تقسیم می‌کند.

سکوت بین المللی در برابر تسلط القاعده بر مناطق نفتی حساس حضرموت سؤال برانگیز است از جمله اینکه القاعده فقط پنج روز پس از حمله عربستان به یمن، حضرموت را در چارچوب نقشه سعودی ــ آمریکایی به اشغال در آورد تا به این ترتیب ارتش و انصار الله را از منابع نفتی این استان محروم کنند. این در حالی است که ثروت نفتی یمن در زمان نظام سابق بین نیروهای تأثیرگذار و حاکم کشور تقسیم می‌شد.

اکنون القاعده درآمدهای فراوانی را از طریق مالیات به دست می‌آورد؛ درآمدی که در یک روز به دو میلیون ریال می‌رسد، به‌اضافه اینکه از اشغال این شهر و تأسیسات آن برای ارسال کامیون‌های سلاح به کشتی‌ها سوء استفاده و مالکان آن را مجبور می‌کنند آن را به مناطقی که صحنه جنگ بین ارتش و کمیته‌های مردمی با القاعده است از جمله استان‌های ابین، عدن و شبوه برسانند.

القاعده همچنین مسئولان نهادها و مؤسسات دولتی در استان حضرموت را با توسل به‌زور مجبور می‌کند تا معاملات و مناقصات تجاری را امضا کنند و به این ترتیب از نام مسئولان رسمی بهره برداری کرده و درآمدهایی که به حساب دولتی واریز می‌شود، از آن خود می‌کند و به‌موازات آن فعالیت تجاری در بندر المکلا و سواحل تحت اشغال خود را ادامه می‌دهد.

سهل‌انگاری و همدستی بحاح با القاعده

شاخه القاعده در حضرموت از نام اهالی این شهر برای برخی اقدامات و معاملات سوء استفاده می‌کنند و به‌گفته باقزقوز، «خالد بحاح» نخست وزیر مستعفی و «عادل باحمید» استاندار حضرموت با القاعده همدست هستند و جنایت‌های هرروزه آنان در حق مردم این استان را نادیده می‌گیرند. باقزقوز یادآور شد که حضرموت بدون مقاومت و در یک روند تحویل و تسلیم سقوط کرد.

وی این سؤال را مطرح کرد: «آیا می‌توان باور کرد که بحاح تاکنون هیچ حرفی در مورد اشغال حضرموت به دست القاعده به زبان نیاورده است؟».

وی تأکید کرد: این موضع به‌معنی همدستی و فراهم کردن تسهیلات برای القاعده است.

سفر هیت محلی حضرموت به ریاض

در همین راستا یک هیئت وابسته به شورای محلی حضرموت هفته گذشته عازم عربستان شده و ضمن ملاقات با بحاح از او درخواست کمک کرد.

این دیدار مهر تأییدی است بر اظهارات باقزقور مبنی بر اینکه شورای محلی متشکل از افرادی است که القاعده آنان را برای سلطه جویی بر اهالی حضرموت تشکیل داده است و این سفر نیز بیانگر هماهنگی بین ریاض و هواداران هادی با القاعده است.

اعضای شورای محلی متشکل از مجموعه افراد بانفوذ و فاسد حامیان سلفی‌های افراطی هستند که یک شاخه از آن در شهر تاریخی شبام نیز تشکیل شده است.

بیشتر اهالی شبام را حامیان مکتب صوفیه تشکیل می‌دهند، اما روحانیون صوفیه تشکیل شاخه شورای محلی القاعده را در این شهر تکذیب کردند و همین امر احتمال ارتباط موضوع ترور علامه «سید حسین عبدالباری العیدروس» یکی از بزرگترین روحانیون صوفیه شبام با القاعده را قوت می‌بخشد.

ترور العیدروس امام و خطیب مسجد الحزم در شبام خشم مردمی گسترده‌ای را به‌دنبال داشت. وی آشکارا حامی انقلاب سپتامبر 2014 و جنبش انصار الله بوده و با حضور القاعده در حضرموت مخالفت می‌کرد.

اطلاعات موجود در این خصوص حاکی از این است که العیدروس به‌دلیل خطبه‌های حمایت جویانه از انقلاب سپتامبر و نیز حمایت از انصارالله مورد تهدید قرار گرفته بود.

یکی از عوامل ترور او به‌نام «یوسف بن طالب الکثیری» یکی از خطرناک‌ترین اعضای القاعده در مناطق الوادی و الصحرا در استان حضرموت است.