ظریف: محتوای توافق برایمان مهم است

فارس: محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران پس از سفری یک روزه به مسکو و شرکت در کنفرانس بین‌المللی امنیت و ثبات در منطقه سازمان همکاری شانگهای و انجام رایزنی‌های دوجانبه با وزرای خارجه، تاجیکستان، چین و روسیه و همچنین شرکت در نشست سه جانبه با همتایان روس و چینی خود در مسیر بازگشت به تهران و علیرغم فشردگی این سفر و با وجود درد شدیدی که در پا داشت با تک تک خبرنگاران همراهش گفت‌وگوی اختصاصی داشت، از جمله خبرنگار فارس.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این گفت‌وگو به تشریح آنچه پرداخت که با لاوروف و وانگ یی درباره آنها گفت‌وگو کرده، ظریف همچنین درباره دبه‌های (زیاده‌خواهی‌های) طرف مقابل پس از مذاکرات لوزان سخن گفت.

مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران درباره وضعیتی که برای جان کری پیش آمده (شکستن پای وزیر خارجه آمریکا) و تحلیل‌های متفاوتی که اخیرا در رسانه‌ها در این باره عنوان می‌شود و عده‌ای این مسئله را بر روند مذاکرات تأثیرگذار می‌دانند، هم گفت: فعلا ضرورتی به حضور من و آقای کری نیست و معاونان کار را دنبال می‌کنند؛ اگر زمانی به این رسیدیم که دخالت من و آقای کری ضرورت داشت، آن زمان باید راهکاری پیدا کنیم. امروز تکنولوژی به جایی رسیده که حتما می‌شود راهکارهایی را پیدا کرد.

ظریف در خصوص اینکه اگر متن و ضمائم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تا 10 تیر ماه (تمدید هفت ماهه توافق ژنو) تدوین نشود و کماکان اختلافات باقی بماند، آیا مذاکرات تمدید خواهد شد؟ هم عنوان کرد: ما هنوز وارد بحث تمدید نشده‌ایم. ادعا داریم که اگر از مباحثی که در لوزان مورد موافقت کلی قرار گرفت و راه‌حل‌هایی که به دست آمد، خارج نشوند؛ امکان رسیدن به توافق وجود دارد.

از ظریف پرسیدم که آیا آرزو می‌کرد ای کاش وزیر خارجه نبود؟ با بیان اینکه هیچ وقت نمی‌خواسته این مسئولیت را قبول کند، گفت: امیدوارم که حالا به هر دلیلی این مسئولیت را قبول کردم، بتوانم در حد توان خود خدمت کنم و مردم کاستی‌های من را ببخشند.

رئیس دستگاه دیپلماسی که نزدیک دو سال است عهده‌دار این سمت است، به خودش نمره‌ای نمی‌دهد و می‌گوید مردم و خدا باید نمره بدهند.

وزیر خارجه دولت یازدهم عنوان می‌کند «من همیشه به خودم بیشترین انتقاد و بیشترین سختگیری را دارم و لذا بهتر است به خودم نمره ندهم.»

رئیس دستگاه دیپلماسی به اوضاع یمن، روند مذاکرات و ارزیابی درباره حصول توافق جامع هسته‌ای و... نیز پرداخت.

و اما مشروح گفت‌وگوی خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس با ظریف؛

وزیر خارجه در این گفت‌و‌گو در خصوص اظهارات اخیرش مبنی بر اینکه در فرصت باقی مانده تا 10 تیرماه سخت کار می‌کنیم تا ببینیم توافقی حاصل خواهد شد یا خیر و در پاسخ به این سؤال که با توجه به روند کنونی آیا احتمال می‌دهید تا 10 تیر ماه (تمدید هفت ماهه توافق ژنو) حصول توافق امکانپذیر است؟ عنوان کرد: در حال حاضر معاونان در وین مشغول گفت‌و‌گو هستند و روز پنجشنبه نیز نشست عمومی در سطح معاونان و مدیران سیاسی بین ایران و 1+5 برگزار و مذاکرات برای نگارش پیش نویس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با معاون فدریکا موگرینی دنبال می‌شود.

وی افزود: ما قرار گذاشتیم که از الان تا 10 تیر به صورت یکسره کار کنیم، البته زمان‌هایی هست که نیاز است همه طرف‌ها برای مشورت با پایتخت‌هایشان مدتی را متوقف کنند.

رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: همان طور که همواره گفته‌ام؛ اگر طرف‌های ما با واقع بینی بدانند که چه چارچوبی برای توافق قابل حصول است و چه ادعاهایی، زیاده‌طلبی محض است، به توافق می‌رسیم.

*در مقابل زیاده‌خواهی‌ها می‌ایستیم

وزیر خارجه یادآور شد: اگر اشتهای طرف مقابل برای زیاده طلبی و زیاده خواهی، اشتهای قابل توجهی باشد، بدانند که همان طور که مردم ما خواهان توافق هستند، ولی نشان داده‌اند که حاضر به تسلیم هم نیستند، هیأت مذاکره کننده که قسمتی از مردم هستند اگر احساس کنند طرف مقابل می‌خواهد با زیاده خواهی حقوق مردم ایران را نقض کند، در مقابل این زیاده‌خواهی‌ها ایستادگی می‌کنند.

*هنوز وارد بحث تمدید نشده‌ایم

رئیس دستگاه دیپلماسی در خصوص اظهارات عراقچی معاونش مبنی بر اینکه پیشرفت‌هایی در متن پیش‌نویس توافق حاصل شده، ولی ضمائم کماکان نیازمند کار است و در پاسخ به این سؤال که اگر تا 10 تیر نگارش متن و ضمائم پایان نیابد، مذاکرات تمدید خواهد شد یا خیر؟ اظهار داشت: ما هنوز وارد بحث تمدید نشده‌ایم. ادعا داریم که اگر از مباحثی که در لوزان مورد موافقت کلی قرار گرفت و راه‌حل‌هایی که به دست آمد، خارج نشوند؛ امکان رسیدن به توافق وجود دارد.

وی ادامه داد: ولی اینکه چه کار کنیم اگر در تاریخ 10 تیر ماه ریزه‌کاری‌هایی باقی مانده باشد، آن زمان همه طرف‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا ارزش ادامه کار را دارد یا خیر.

*محتوا برایمان مهم است/خودمان را محدود به زمان نمی‌کنیم

رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: همیشه گفته‌ایم که محتوا برای ما مهم است و خودمان را محدود به زمان نمی‌کنیم و راجع به زمان نیز نگرانی نداریم.

مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران تصریح کرد: اگر طرف دیگری ملاحظه‌ای در مورد زمان دارد، بحث دیگری است؛ البته ما در آذرماه توافق کردیم که تا 10 تیر به نتیجه برسیم و الان هم تلاشمان بر این است که این کار را انجام دهیم؛ ولی هیچ چیزی یک تاریخ مقدس نیست.

ظریف در خصوص اینکه آیا قرار است وزرای خارجه ایران و 6 کشور دهم تیرماه دور هم جمع شوند و یا قبل از آن رایزنی‌ها در سطح وزرا صورت خواهد گرفت؟ گفت: حتما این اقدام باید از قبل صورت گیرد، ولی اینکه چه زمانی به آن مرحله برسد که نیاز باشد وزرا جمع شوند، معلوم نیست.

وی با اشاره به رایزنی اخیرش با جان کری در ژنو که 6 ساعت به طول انجامید و همچنین بیش از یک ساعت و نیم گفت‌و‌گو با وزرای خارجه روسیه و چین در مسکو و در موضوع هسته‌ای اظهار داشت: این گونه نیست که وزرا با هم ملاقات نکرده باشند، وزرا نیز گفت‌وگوهای خود را دارند و اگر نیاز باشد، با وزاری اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) نیز گفت‌و‌گو خواهیم کرد.

* فعلا ضرورتی به مذاکره من با جان کری نیست

ظریف درباره شکستن پای جان کری و اینکه اگر کری نتواند در مذاکرات حضور یابد بر روند حصول توافق اثرگذار خواهد بود نیز گفت: فعلا ضرورتی به مذاکره من با آقای کری نیست؛ همکاران ما کار را دنبال می‌کنند.

وی در عین حال یادآور شد: اگر زمانی به این رسیدیم که دخالت من و آقای کری ضرورت داشت، آن زمان باید راهکاری پیدا کنیم.

وزیر خارجه اضافه کرد: امروز تکنولوژی به جایی رسیده که حتما می‌شود راهکارهایی را پیدا کرد.

وی در خصوص اینکه آیا این موضوع بر روند مذاکرات تاثیر می‌گذارد نیز خاطرنشان کرد: باید ببینیم؛ هنوز به مرحله‌ای نرسیده که حضور آقای کری و بنده در مذاکرات ضروری باشد. یک روز قبل از حادثه‌ای که برای آقای کری اتفاق افتاد، مذاکره‌ای طولانی، فشرده و سنگین داشتیم و الزاما نیازی نیست که در فاصله دو یا سه روز بعد یا یک هفته بعد چنین مذاکراتی تکرار شود.

* نیاز به حضور صالحی در میز مذاکرات یا هدایت مذاکرات فنی

رئیس دستگاه دیپلماسی در خصوص کسالتی که برای صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی پیش آمده و اینکه آیا در دوره‌های بعدی مذاکرات تا 10 تیر ماه نیازی به حضور او در مذاکرات هست یا خیر؟ گفت: امیدوارم حال آقای صالحی هر چه زودتر بهتر شود. ما به حضور فعال آقای صالحی یا در میز مذاکره یا برای هدایت مذاکرات فنی حتما نیاز داریم و امیدواریم خداوند شفای عاجل به ایشان عنایت فرماید تا ایشان بار دیگر به همان صورت فعال و با نشاط در مذاکرات حضور داشته باشد.

* تلاش برای عدول از چارچوب‌های لوزان، بی حاصل و فقط باعث اتلاف وقت می‌شود

مذاکره کننده ارشد هسته‌ای در خصوص اظهارات صالحی درباره دبه‌هایی که طرف مقابل پس از مذاکرات لوزان درآورده‌اند و همچنین اظهارات اخیر ولایتی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در این خصوص از جمله تعداد سانتریفیوژها و ... در پاسخ به این سؤال که آنها چه دبه‌هایی را مطرح کرده‌اند؟ گفت: معتقدم آنها روش‌های مذاکراتی را به کار بردند، چارچوب‌هایی که در لوزان به عنوان راه‌‌حل به آن دست یافتیم، کاملا مشخص است و به اعتقاد من تلاش برای عدول از آن چارچوب‌ها توسط طرف غربی تلاشی بی حاصل است و فقط باعث اتلاف وقت می‌شود.

وی با بیان اینکه فعلا در مرحله نگارش هستیم، یادآور شد: وقتی به نگارش می‌رسید ممکن است بخواهند بعضی نکاتی که قبلا در مذاکرات محتوایی نتوانسته‌اند به آن دسترسی پیدا کنند، از طریق مذاکرات نگارشی به آن دست یابند و این چیز عجیب و غریبی نیست.

ظریف بار دیگر تصریح کرد: اگر طرف مقابل بخواهد زیاده خواهی کند، به نتیجه نمی‌رسد.

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: حالا شما اسم زیاده خواهی را «دبه» می‌گذارید، من با همان واژه زیاده‌خواهی به آن می‌پردازم. اگر بخواهند زیاده‌خواهی کنند به نتیجه نمی‌رسند، اما اگر بخواهند بر مبنایی که توافق شده کار را به پیش ببرند، احتمال رسیدن به نتیجه زیاد است.

ظریف در خصوص پروتکل الحاقی نیز گفت: در ژنو عنوان شد که پروتکل الحاقی قسمتی از توافق است و چارچوب اجرای آن نیز مشخص می‌باشد و قبلا هم در مقطعی اجرا شد.

وی با بیان اینکه امضای پروتکل الحاقی جزو خطوط قرمز ما نبوده، خاطرنشان کرد: الحاق ایران به پروتکل نیازمند تصمیم مجلس است و حتما بدون تصویب مجلس، جمهوری اسلامی ایران رسما به پروتکل ملحق نخواهد شد.

*در نشست سه جانبه با لاوروف و وانگ یی چه گذشت؟

مذاکره کننده ارشد هسته‌ای در خصوص مذاکرات سه جانبه‌اش با وزرای خارجه روسیه و چین در مسکو خاطرنشان کرد: در این نشست حوزه‌هایی که در مذاکرات در مورد آن مشکل وجود دارد را بررسی کردیم و قرار شد هم طرف روس و هم چین که دیدگاه‌هایشان در این موضوعات بسیار به ما نزدیک است، مشارکت فعال داشته باشند و اگر طرحی داشته باشند با طرح‌های خودشان وارد شوند.

وی ادامه داد: ما نیز به مشورت‌هایمان در سطح وزرا، معاونان و کارشناسان با این دو کشور مثل بقیه کشورها ادامه خواهیم داد و طبیعتا چین و روسیه به عنوان دو کشوری که نزدیک‌ترین مواضع را در 1+5 با ما دارند نیاز است که تعاملات با آنها به همان شکل که در یک سال و نیم گذشته بسیار گسترده بوده و ما با این دو کشور مشورت می‌کردیم،‌ این مشورت‌ها ادامه یابد.

وی فرصت پیش آمده و ملاقات سه وزیر را اقدام خوبی خواند که ادامه خواهد یافت.

*لاوروف گفت که در آینده نزدیک سامانه S300 را تحویل می‌دهند

رئیس دستگاه دیپلماسی درباره اینکه به نقل از لاوروف عنوان شده که در گفت‌و‌گو با وزیر خارجه ایران عنوان کرده که در آینده نزدیک سامانه موشکی S300 برای ایران ارسال خواهد شد، گفت: آقای لاوروف در این گفت‌و‌گو عنوان کرد که در آینده نزدیک این سامانه را تحویل خواهند داد.

وی با بیان اینکه زمان دقیقی در این زمینه عنوان نشد، در خصوص اینکه برخی مقامات روس عنوان می‌کنند که بایستی قرارداد جدیدی امضا شود نیز عنوان کرد: آقای لاوروف وارد این جزییات نشدند، چون این جزییات حوزه من و آقای لاوروف نیست و بحثی است که سایر همکاران ما دنبال می‌کنند.

ظریف در عین حال یادآور شد: البته آقای لاوروف توضیح دادند که یک رشته اقدامات فنی باید در بعد عملیاتی صورت گیرد تا این سامانه ارسال شود که این اقدامات در حال انجام است.

* علاقه‌مندی بسیاری از اعضای اتحادیه اروپا برای رابطه با ایران

وی در ادامه این گفت‌‌وگو و در خصوص اظهاراتش مبنی بر اینکه اگر نیاز باشد با وزرای خارجه سه کشور اروپایی نیز دیدار خواهیم کرد و اینکه آیا برنامه‌ای در این خصوص تنظیم شده؟ گفت: فعلا برنامه‌ای در این زمینه نیست و اگر نیاز باشد انجام می‌شود.

رئیس دستگاه دیپلماسی درباره سفر وزرای خارجه اتحادیه اروپا به ایران در آینده نزدیک نیز اظهار داشت: فعلا برنامه‌ای در این زمینه نداریم. قریب به 18 وزیر خارجه از اتحادیه اروپا تاکنون به ایران سفر کرده‌اند و برخی نیز سفر نکرده‌اند که احتمالا منتظرند در آینده دیگری به ایران سفر کنند.

وی افزود: ایران علاقمند به ارتباط با اتحادیه اروپاست و بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز برای رابطه با ایران بسیار تمایل دارند.

*مذاکرات برای بازگشایی سفارتخانه‌های ایران و انگلیس ادامه دارد

رئیس دستگاه دیپلماسی در خصوص بازگشایی سفارتخانه‌ها‌ی ایران و انگلیس در لندن و تهران نیز گفت: مذاکرات در این خصوص ادامه دارد.

* ایرانیان زندانی در آمریکا

وی در خصوص ایرانیان زندانی در آمریکا بخصوص 19 ایرانی زندانی که به دلیل تحریم‌ها در این کشور در زندان به سر می‌برند نیز گفت: وضعیت ایرانیانی که به ناحق و به ویژه به دلیل تلاش برای کمک به مردم کشورشان در به دست آوردن نیازهای انسانی کشور، علی‌رغم تحریم‌های ظالمانه آمریکا زندانی شده‌اند، همواره مورد توجه ما بوده و دولت در این خصوص اقدامات و کمک‌های لازم را در دستور کار داشته و دارد.

*امیدواری به برگزاری گفت‌وگوهای یمنی - یمنی در تاریخ اعلام شده

وزیر خارجه درباره اوضاع یمن نیز گفت: ما همواره بر برقراری آتش بس، ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه و گفت‌و‌گوهای یمنی - یمنی تاکید کردیم و امیدواریم در تاریخ جدیدی که برای گفت‌و‌گوهای یمنی - یمنی تعیین شده، بدون پیش شرط و کارشکنی مجدد این گفت‌وگوها برگزار و به نتیجه قابل قبولی برای همه یمنی‌ها برسد.

ظریف ادامه داد: مهمتر از همه اقدامات نظامی که هیچ فایده‌ای ندارد، جز وارد کردن خسارت به مردم یمن و زیرساخت‌های این کشور نیز باید متوقف شود.

*مردم باید نمره بدهند/بیشترین انتقاد را به خودم دارم

رئیس دستگاه دیپلماسی در پایان این گفت‌وگو و در خصوص اینکه نزدیک به دو سال است که در کسوت وزیر خارجه مشغول به فعالیت هستید، اگر بخواهید به عملکرد خود نمره بدهید، چه نمره‌ای می‌دهید؟ عنوان کرد: مردم باید نمره بدهند و بالاتر ازمردم خدا باید نمره بدهد؛ من همیشه به خودم بیشترین انتقاد و بیشترین سختگیری را دارم و لذا بهتر است من به خودم نمره ندهم.

ظریف در پاسخ به این سؤال که آیا آرزو می‌کردید وزیر خارجه نبودید؟ نیز گفت من هیچ وقت نمی‌خواستم این مسئولیت را قبول کنم و امیدوارم که حالا به هر دلیلی این مسئولیت را قبول کردم بتوانم در حد توان خود خدمت کنم و مردم کاستی‌های من را ببخشند.