واکنش۲ وزیرخارجه سابق آمریکایی به توافق

تسنیم: هنری کیسینجر و جورج شولتز دو وزیر خارجه پیشین آمریکا در مقاله ای در روزنامه وال استریت ژورنال ضمن انتقاد شدید از چارچوب توافق هسته ای بین ایران و آمریکا، نسبت به مفاهیم و معانی توافق هشدار دادند. کیسینجر و شولتز اعلام کردند: بحث بر سر جزییات مسائل فنی باید تا دستیابی به توافق نهایی، به صورت عمیق تری انجام شود. این دو دیپلمات سابق آمریکایی افزودند: برای 20 سال، 3 رئیس جمهور از 2 طرف اعلام کرده اند که سلاح اتمی ایران در تناقض با منافع جهانی و آمریکا است و آمادگی خود را برای استفاده از زور برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی اعلام کرده اند. مذاکراتی که از 12 سال پیش آغاز شده و تلاش جامعه بین المللی برای مانع شدن از دستیابی ایران به قابلیت یک زرادخانه اتمی، با توافقنامه ای به پایان رسیده که این قابلیت را در اختیار ایران گذاشته است. در ادامه مقاله آمده است: ایران با مخلوط کردن دیپلماسی و سرباز زدن آشکار از اجرای قطعنامه های سازمان ملل، به تدریج به مذاکرات بازگشت. تعداد سانتریفیوژهای ایران از حدود 100 عدد در آغاز مذاکرات به حدود 20 هزار عدد افزایش یافته است. تهدید جنگ اکنون غرب را بیشتر از ایران، محدود کرده است. در حالی که ایران حاضر شدن به مذاکره را به عنوان یک امتیاز برای خود مطرح کرده است، غرب احساس کرده است که برای شکستن هر بن بستی در مذاکرات باید یک امتیاز جدید بدهد. در این روند، برنامه هسته ای ایران به نقطه ای رسیده است که 2 تا 3 ماه برای ساخت یک سلاح هسته ای فاصله دارد. بر اساس توافق پیشنهادی، برای 10 سال ایران یک سال تا گریز هسته ای و ساخت یک سلاح اتمی فاصله خواهد داشت ولی پس از گذشت این ده سال این زمان نزدیکتر خواهد شد. این دو وزیر خارجه سابق آمریکا افزودند: با انقضای تدریجی توافقنامه پس از ده سال، ایران قادر خواهد بود تا به یک قدرت نظامی، صنعتی و هسته ای تبدیل شود. ایران در مدت دوره اجرای توافقنامه در موضعی خواهد بود که فناوری هسته ای پیشرفته خود را گسترش خواهد داد و به سرعت قادر خواهد بود تا پس از پایان اجرای توافقنامه یا نقض آن ، سانتریفیوژهای پیشرفته بیشتری را نصب کند. اهمیت نهایی توافقنامه بستگی به راستی آزمایی و توانایی اجرا خواهد داشت. آنها به این مساله اشاره کرده اند که ظاهرا ویرایش های مختلفی از توافقنامه با جزییات مختلف وجود دارد و این بدان معناست که این به اصطلاح توافق نشانگر تفسیر یکجانبه آمریکا بوده است. کیسینجر و شولتز بر این باورند که "رویکرد جدید، راستی آزمایی برنامه اتمی ایران را پیچیده و سیاسی تر خواهد کرد. بر اساس رویکرد جدید، ایران به طور دائمی از هیچ یک از تجهیزات و تاسیسات خود دست نخواهد کشید. ایران تنها به طور موقت محدودیت و نظارت هایی را بر این تجهیزات و تاسیسات اعمال خواهد کرد. بعد فیزیکی این تلاش دلهره آور است. آیا آژانس بین المللی انرژی اتمی از نظر فنی و از نظر منابع انسانی، قادر به بازرسی از تاسیسات پیچیده و گسترده است؟ " در یک کشور بزرگ با تاسیسات متعدد و تجربه کافی در پنهان کاری هسته ای، ذاتا شناسایی و بازرسی کار دشواری خواهد بود. تجربه فعالیت ایران بر روی رآکتور آب سنگین در دوره توافقنامه موقت، رضایت بخش نیست. شولتز و کیسینجر تاکید کردند: تهدید مربوط به اعمال مجدد تحریم ها که مطابق با ساز و کار اولیه اجرای توافقنامه است، یک فرآیند تیره و دشوار خواهد بود و ایران را در یک مزیت قرار می دهد. چرا که توافق به ایران لغو دائمی تحریم ها را در ازای محدود کردن موقت فعالیت های اتمی می دهد. این دو دیپلمات افزودند: با تغییر سیاست آمریکا و پذیرش برنامه هسته ای ایران، این توافق تهدید دیگری را برای منطقه به همراه خواهد داشت. برخی از بازیگران اصلی خاورمیانه احتمالا اقدام آمریکا در واگذار کردن قابلیت فعالیت هسته ای نظامی به ایران، را یک تهدید بزرگ برای خود می دانند. برخی از کشورها حداقل بر قابلیت مشابه هسته ای ایران پافشاری خواهند کرد. عربستان سعودی این مساله را اعلام کرده است. برخی دیگر نیز احتمالا همین مسیر را دنبال خواهند کرد. آیا در حال حاضر رقابت هسته‌ای در منطقه را پیش بینی کرده ایم؟ رقابت هسته ای که هر قدرتی در منطقه قصد موازنه قدرت در برابر دیگران را خواهد داشت؟ حتی اگر از منافع احیای روابط مثبت با ایران استقبال شود، دیپلمات های سابق آمریکایی هشدار می دهند که همکاری با ایران یک احساس خوب نخواهد بود. این همکاری مستلزم تعریف متجانس و هماهنگ از مفهوم ثبات خواهد بود. در شرایط کنونی هیچ شواهدی که نشانگر وجود چنین درک مشترکی بین ایران و آمریکا است، وجود ندارد. با توجه به اینکه ایران قدرت خود را در یمن، لبنان، سوریه و عراق افزایش داده است، دیپلمات های سابق آمریکایی معتقدند که تهران مواضع راهبردی را در اطراف عربستان سعودی تصرف کرده است. این مساله به گسترش هژمونی ایران در منطقه کمک زیادی خواهد کرد. در نبود ارتباط بین محدودیت های سیاسی و هسته ای، متحدان سنتی آمریکا به این جمع بندی خواهند رسید که آمریکا برای رضایت نسبت به هژمونی ایران در منطقه حاضر به همکاری موقت هسته ای شده است.