روانچی:زمان دستیابی به توافق معلوم نیست

فارس: مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در گفت‌وگو با ویژه‌نامه روزنامه دنیای اقتصاد در خصوص مناسبات تهران و لندن با اشاره به استقرار کاردار‌های ترددی بین دو کشور خاطرنشان کرد: کاردارها در پایتخت‌های ایران و انگلیس مستقر هستند، اما برای سرکشی به کارها به طور مداوم و پی‌درپی به رفت و آمد می‌پردازند. آقای حبیب‌الله‌زاده کاردار ترددی ما در روزهای پایانی سال به انگلستان رفت و در غیاب وی نیز خدمات کنسولی مورد نظر برای ایرانیان ساکن انگلستان اعمال می‌شود و در صدد هستیم تا در ماه‌های آتی نیز آن را متنوع کنیم. وی در خصوص وضعیت سفارت انگلستان در تهران نیز اظهار داشت: کارکنان این سفارتخانه در تهران حضور دارند، اما خدمات کنسولی را عرضه نمی‌کنند و این اقدام را به زمان دیگری موکول کرده‌اند. روانچی با بیان اینکه هر دو کشور مایل به بازگشایی سفارتخانه‌های خود هستند و آن را در زمان خود عملیاتی خواهند کرد، عنوان کرد: نمی‌توانیم زمان قطعی را اعلام کنیم، اما در حال رایزنی هستیم تا در زمان خود به سرانجام برسانیم. وی یادآور شد: نمی‌خواهیم با عجله تصمیم به انجام کاری بگیریم یا در انجام امورمان تعجیل داشته باشیم. هر کاری باید در زمان مورد نظر و به وقت خود انجام شود. روانچی همچنین گفت:‌ برای اینکه بخواهیم سفارتخانه‌هایمان را باز کنیم نیازی به مصوبه جایی نداریم و وزارت خارجه می‌تواند رأساً اقدام کند. معاون وزیر خارجه با اشاره به سفر بیش از 15 وزیر خارجه اتحادیه اروپا به تهران در دوران دولت یازدهم اظهار داشت: روابط ما با کشورهای اروپایی در سطح رفت و آمدهای مقامات سیاسی و اقتصادی این کشورها در جریان است. روابط بسیار خوبی با اتحادیه اروپا داریم. روانچی با بیان اینکه در سال 2014 جمعاً 7.5 میلیارد یورو مبادلات بازرگانی با اتحادیه اروپا داشتیم، خاطرنشان کرد: از این میزان حدود 1.1 میلیارد یورو متعلق به صادرات ایران و بقیه آن به صادرات اتحادیه اروپا به تهران اختصاص دارد و نسبت به سال گذشته رشدی 21درصدی داشت. معاون وزیر خارجه تصریح کرد: این دیدگاه که اقتصاد ما بدون حضور شرکت‌های خارجی قادر به ادامه حیات نیست، بسیار اشتباه و دور از واقعیت است. عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در ادامه این گفت‌وگو با بیان اینکه در مذاکرات هسته‌ای بر لغو تحریم‌ها تأکید داریم و از آن هم کوتاه نمی‌آییم، عنوان کرد: معتقدیم با لغو دور باطل تحریم‌ها دیگر منعی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در ایران باقی نمی‌ماند. نگاه ما به همکاری‌های اقتصادی به اروپا دیگر بر پایه تجارت خرد و سنتی نیست. ما به شرکت‌های اروپایی خواهیم گفت همکاری‌های ما با آنها نیز بر پایه تجارت صنعتی و به صورت سرمایه‌گذاری در همکاری‌های درازمدت خواهد بود. وی ادامه داد: به دلیل ظرفیت‌های موجود در کشور، شرکت‌های اروپایی مشکلی از جهت سرمایه‌گذاری در ایران نخواهند داشت و ما نباید از موضع ضعف درخواست همکاری با آنها را مطرح کنیم. روانچی گفت: انتفاع سرمایه‌گذاری در ایران به اندازه‌ای زیاد است که این شرکت‌ها در زمان مورد نظر به سرعت خود را به ایران می‌رسانند و درخواست همکاری را مطرح می‌کنند. معاون ظریف خاطرنشان کرد: معتقدم با لغو تحریم‌ها،‌ این شرکت‌ها با شرط و شروطی که برایشان در نظر می‌گیریم به بازار ایران خواهند آمد و اینطور نیست که ما اشتیاق بی حد و حصری برای حضور شرکت‌های اروپایی داشته باشیم و آنها با بی‌میلی در ایران سرمایه‌گذاری کنند. وی تصریح کرد: در مذاکرات با 1+5 هیچگاه بحث اینکه چه کسی (شرکتی) اول بیاید و چه کسی آخر را مطرح نکرده‌ایم. ما در این مذاکرات بر لغو کامل تحریم‌ها تأکید داریم؛ یعنی نه تنها مفاد توافق ژنو بلکه تمامی تحریم‌های غیرعادلانه‌ای را که علیه ایران به اجرا در آمده است نمی‌پذیریم و خواهان لغو آن هستیم. روانچی با بیان اینکه تمامی تلاش‌های ما در جهت حل مسئله پرونده هسته‌ای ایران است، اظهار داشت: اینطور نیست که ما به صورت یک جانبه اقدامات اعتمادسازی را انجام دهیم اما طرف مقابل تعهدات خود را به صورت نصفه و نیمه محقق سازد. وی همچنین عنوان کرد که بعد از توافق ژنو با درخواست‌های فراوان شرکت‌های بزرگ اروپایی به ویژه شرکت‌های نفتی برای سرمایه‌گذاری در ایران مواجه بوده‌ایم و افزود: اشتیاق شرکت‌های بزرگ برای حضور در ایران در بین صنایع مختلف وجود دارد و علاوه بر اروپای غربی از حوزه اروپای شمالی و شرقی نیز خواهان حضور در ایران شده‌اند. روانچی درباره حضور شرکت‌های آمریکایی در ایران نیز گفت: ما در مذاکرات این موضوع را مطرح کرده‌ایم که پروسه لغو تحریم‌ها باید شامل شرکت‌های آمریکایی نیز شود. ما با شکل‌های متفاوتی از تحریم‌ها مواجه هستیم که در مذاکرات متعدد با طرف غربی خواستار لغو کلیه آنها شده‌ایم. وی در توضیح بیشتر گفت: یکسری از تحریم‌ها به اتحادیه اروپا تعلق دارد و بخش دیگر نیز شامل تحریم‌های سازمان ملل و آمریکا می‌شود که تحریم‌های آمریکا نیز خود بر دو بخش است یک بخش از آن شامل تحریم‌هایی می‌شود که بر اساس دستورات اجرایی رئیس‌جمهور به مرحله اجرا در آمده و بخش دیگر هم تحریم‌هایی است که به بحث‌های هسته‌ای ایران مربوط می‌شود. معاون وزیر خارجه تصریح کرد: ما معتقدیم تمامی این تحریم‌ها چه در قالب دستورات اجرایی رئیس‌جمهور و تحریم‌های کنگره باید لغو شود. وی در عین حال یادآور شد: البته علاوه بر این تحریم‌ها،‌ محدودیت‌هایی نیز درباره مباحث دیگری وجود دارد که طی 30ساله گذشته به مرحله اجرا در آمده اما مذاکرات ما شامل این بخش از تحریم‌ها نمی‌شود. روانچی اضافه کرد:‌ در مورد تحریم‌های هسته‌ای باید گفت وقتی ایران و 1+5 بتوانند به توافقی جامع در مورد تمامی موارد اختلافی خود دست پیدا کنند، قطعاً راه برای سرمایه‌گذاری تمامی شرکت‌های خارجی باز می‌شود و این تنها آمریکایی‌ها هستند که به واسطه اعمال تحریم‌های گذشته خود امکان حضور در بازار ایران را ندارند. به اعتقاد ما این مشکل خودشان است و ما هم علاقه‌ای نداریم که قوانینشان را تغییر دهند. آنها خودشان و بر اساس قوانینشان امکان ورود به بازار ایران را ندارند. معاون اروپا و آمریکایی وزارت خارجه در خصوص مناسبات تهران و واشنگتن نیز با بیان اینکه مذاکرات فعلی ما با آمریکایی‌ها در حال حاضر حول محور بحث‌های هسته‌ای است و در مورد بحث‌های دیگر ما مجاز نیستیم و فکر هم نمی‌کنیم که به مصلحت باشد که ورود پیدا کنیم، یادآور شد: در حال حاضر تمرکز ما تنها بر بحث‌های هسته‌ای است و موارد دیگر را شامل نمی‌شود. به گفته روانچی، مذاکرات هسته‌ای هم آنقدر پیچیده است که اصلاً‌ وقتی برای بحث‌های دیگر نمی‌ماند. مقامات آمریکایی هم تمایلی برای ورود به بحث‌های دیگر ندارند. وی ادامه داد: ما مذاکرات هسته‌ای را مبنایی برای سنجش میزان حسن‌نیت آمریکایی‌ها می‌دانیم. یعنی اگر در این مذاکرات زیاده‌خواهی نکنند و خارج از محدوده بحث‌های هسته‌ای، خواسته‌ای را مطرح نکنند، می‌توانیم به موضوعات دیگر نیز فکر کنیم. روانچی اضافه کرد: ما می‌خواهیم در قبال حسن‌نیتی که داریم، شاهد حسن‌نیت طرف مقابل نیز باشیم. اما اگر کماکان فضا با موضوعاتی که تمایلی به طرح آنها ندارم ادامه پیدا کند، قطعاً راهی برای ورود به بحث‌های دیگر باقی نمی‌ماند. معاون وزیر خارجه با بیان اینکه متأسفانه تاریخچه تلخی در مناسبات ایران و آمریکا وجود دارد و ما نمی‌توانیم نسبت به آنها بی‌تفاوت باشیم، عنوان کرد: بی‌اعتمادی‌های گذشته همچنان به قوت خود باقی است و نیاز به حسن نیت دارد. اگر حسن‌نیتی در طرف مقابل وجود داشته باشد، مسئله هسته‌ای نیز حل و فصل می‌شود. در غیر این صورت روند به همان شکل گذشته ادامه پیدا می‌کند. وی درباره حصول توافق تا پایان ماه مارس نیز اظهار داشت: مذاکرات در مرحله حساسی قرار دارد و در مذاکرات اخیر به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته‌ایم. حضور آقای صالحی در این مذاکرات فرصت بسیار مغتنمی را به وجود آورد که علاوه بر بحث‌های سیاسی به بحث‌های فنی نیز بپردازیم. مذاکرات به مرحله‌ای رسیده که نیاز فراوانی برای برخورداری از دیدگاه‌های فنی وی داریم و با همین حضور بود که توانستیم مذاکرات فنی را در مرحله مورد نظرمان به پیش ببریم. روانچی ادامه داد: کار همچنان ادامه دارد و زمان دستیابی به توافق هم هنوز معلوم نیست. اعضای تیم مذاکره‌کننده ایران بر آن هستند تا در چارچوب خطوط قرمزی که برایشان ترسیم شده به توافق برسند و مایل نیستند هر توافقی را بپیذرند و برای هر توافقی هزینه دهند. معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه تصریح کرد: ما توافق با هر هزینه‌ای را نمی‌پذیریم، اما نمی‌توانیم زمان دستیابی به توافق را نیز تعیین کنیم. چرا که ما یک طرف قضیه هستیم و بخش دیگر توافق نیز به عملکرد و حسن نیت طرف مقابل بستگی دارد. وی در پاسخ به این سؤال که به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور آمریکا هم از سوی جمهوری‌خواهان تحت فشار است و اگر تا پایان مارس توافقی حاصل نشود طرح تشدید تحریم‌ها در دستور کار قرار می‌گیرد، عنوان کرد:‌ اینکه چه کسی و در کجا تحت فشار است به ما ارتباطی ندارد. ما در مذاکرات خیلی به این موضوعات توجه نمی‌کنیم. آمریکایی‌ها باید در عمل نشان دهند که به چه میزان خواهان دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران هستند. خیلی‌ها در کلام بسیاری حرف‌ها را می‌زنند، اما در عمل اهتمامی برای اجرای آن ندارند. روانچی گفت: ما منتظر حسن‌نیت آمریکایی‌ها در پای میز توافق هستیم و الآن بیان دیدگاه‌ها و اعلام مواضع دردی را دوا نمی‌کند. وی در خصوص موارد مورد توافق نیز اظهار داشت: ما در رابطه با موضوعات فنی هنوز در یکی دو مورد اختلاف نظر داریم و درباره موضوع تحریم‌ها نیز نتوانسته‌ایم به اتفاق نظری دست پیدا کنیم. ما همواره تأکید کرده‌ایم نباید به بحث تحریم‌ها به عنوان یک اهرم و سرمایه نگریسته شود، اگر خواهان تغییر فضای حاکم بر مذاکرات هستند باید آن را همین حالا نشان دهند. اکنون زمان تغییر است. روانچی اضافه کرد: ما و 1+5 در رابطه با بحث تحقیق و توسعه نیز اختلافاتی داریم و در مذاکرات تأکید کرده‌ایم که این بحث از جمله موارد اصلی خواسته‌هایمان است و هیچ محدودیتی را هم برای آن نمی‌پذیریم. معاون ظریف تصریح کرد:‌ اعضای تیم ایران بر این باورند که پروسه تحقیق و توسعه به پیشرفت فرآیند هسته‌ای کشور ارتباط دارد و نباید متوقف شود. وی با بیان اینکه برنامه غنی‌سازی صنعتی ایران نیز از جمله مواردی است که در روند مذاکرات بر آن تأکید شده، تصریح کرد: ما خواهان خودکفایی در تولید سوخت هسته‌ای هستیم و به شدت نیز آن را دنبال می‌کنیم. عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای درباره بازه زمانی اجرای توافق جامع با بیان اینکه هنوز هیچ زمانی نهایی نشده، افزود: ما در چندین دوره مذاکرات در مورد همه موارد بحث کرده‌ایم از جمله بازه زمانی اما هنوز نتوانسته‌ایم به قطعیتی در مورد زمان مورد نظرمان دست پیدا کنیم. وی در پایان در پاسخ به اینکه آیا امکان تکرار خلاقیت‌های مذاکرات ایران و آمریکا در تکرار پیاده‌روی‌های دیپلماتیک وجود دارد، عنوان کرد:‌ خلاقیت و نوآوری در کار نبود چرا که اساساً برنامه از قبل تنظیم‌شد‌ه‌ای نبود و نباید برداشت برنامه‌ریزی یا حرکاتی از پیش تعیین شده را از آن داشت. روانچی اضافه کرد: بالاخره در هر مذاکره‌ای یکسری اتفاقات فی‌البداهه صورت می‌گیرد که تماماً در لحظه برای انجام آن تصمیم‌گیری می‌شود.