حاشیه‌های مصاحبه ظریف در «مترو»

فارس: امروز 29 دی ماه در روز هوای پاک، برخی از مسئولان از جمله حسن روحانی رئیس جمهور و اعضای کابینه از وسایل نقلیه عمومی برای حضور در محل کارشان استفاده کردند و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه که به تازگی از مذاکرات ژنو بازگشته از جمله آنها بود. رئیس دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم که به گفته خودش علاقه زیادی به مترو دارد و قبل از اینکه عهده‌دار این تصدی شود از مترو زیاد استفاده می‌کرده - حتی زمانی که بازنشسته بوده - و آن دوران را زیاد دوست داشته، به همراه همسرش با مترو برای قدم زدن به بازار می‌رفته و اولین بار در طی دوران مسئولیتش (وزیر خارجه) بود که با مترو به محل کار می‌رفت، ساعت 6:45 صبح در ایستگاه مترو تجریش حضور یافت. فرصتی شد تا از کم و کیف مذاکرات اخیر در ژنو و دیدارش با جان کری و پیاده‌روی 15 دقیقه‌ایش در ژنو به همراه همتای آمریکایی، آینده توافق جامع و... سؤال کنیم. ظریف که قبلا نیز در مصاحبه‌های متعدد عنوان کرده بود فردی سحرخیز است، درباره اینکه آیا همیشه اینقدر زود به سر کار می‌رود؟ گفت: معمولاً صبح زود از خواب بیدار می‌شوم و به محل کار می‌روم. از زمان حضور تا وقتی که ظریف به درب وزارتی وزارت خارجه در میدان مشق سابق رسید با رویی گشاده به سؤالاتمان پاسخ داد و واگن مترویی که رئیس دستگاه دیپلماسی در آن حضور داشت عملا به یک نشست خبری تبدیل شد. ظریف را محاصره کردیم و به قول خودش هیچ راه گریزی هم نبود، هر چه سؤال داشتیم پرسیدیم حتی یکی از خبرنگاران پیشنهاد داد بعد از هر دور مذاکره هسته‌ای، یک نشست خبری در مترو برگزار شود. او درباره اینکه اگر جای خانم ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست بودید در راستای رفع آلودگی هوا چه می‌کردید؟ عنوان کرد: کاری که بلد نیستم انجام نمی‌دهم. همین یک کار (دیپلماسی) را در عالم بلد هستیم و آن هم معلوم نیست چقدر. ظریف همچنین دوران بازنشستگی را دوران خوبی خواند و گفت: دوست داشتم چهار سال پیش خودم بودم. رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به اولین سؤال خبرنگار فارس درباره دور اخیر مذاکرات در ژنو با بیان اینکه مذاکرات بسیار پیچیده شده، هشت ساعت مذاکراتش با کری در ژنو را بسیار صریح، بعضی وقت‌ها تند و جدی برشمرد. مذاکره کننده ارشد هسته‌ای کشورمان با بیان اینکه به مرحله‌ای رسیده‌ایم که جزییات مرحله بسیار جدی است، گفت: بارها تأکید کرده‌ایم که باید طرف مقابل بپذیرد که اگر بخواهد با ایران به یک راه‌حل مذاکراتی برسد باید از سیاست فشار دست بردارد. نمی‌تواند هم با ایران مذاکره و هم فشار وارد کند. ظریف همچنین گفت که آخر هفته جاری برای شرکت در اجلاس مجمع جهانی اقتصاد به داووس سوئیس می‌رود و این بار حسن روحانی نمی‌رود و احتمالا نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور در این نشست شرکت می‌کند. وزیر خارجه همچنین عنوان کرد که به احتمال زیاد با جان کری گفت‌وگو خواهد داشت، البته گفت‌وگویی کوتاه، نه هشت ساعته. وی اعلام کرد که در کنفرانس امنیتی مونیخ نیز شرکت می‌کند و دور بعدی مذاکرات ایران و 1+5 در مونیخ است و معاونان یک روز قبل از کنفرانس نشست خواهند داشت که در آن نشست بررسی می‌کنند که آیا زمینه برای مذاکرات وزرا هست یا خیر. ظریف همچنین از پیشنهاداتی که چینی‌ها با خود به دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای در وین آوردند خبر داد و با بیان اینکه آنها در وین پیشنهادات خیلی خوبی را آوردند، عنوان کرد: روس‌ها در بحث همکاری با ایران در حوزه غنی‌سازی و تولید سوخت نظرات جالبی دارند. فرانسوی‌ها نیز در مورد گداخت هسته‌ای نظرات خوبی را ارائه دادند. زمینه‌های مختلفی مطرح شده، حتی بعضی وقت‌ها به صورت غیررسمی نوشته‌هایی درباره زمینه‌های همکاری بین طرف‌ها رد و بدل شده است. او همچنین به آمریکایی‌ها هشدار داد که اگر می‌‌خواهند این موضوع (هسته‌ای) به نتیجه برسد و یک سابقه مثبت در این زمینه ایجاد شود، هر چه سریع‌تر این بازی خطرناک فشار بر ایران را خاتمه دهند؛ چون با فشار هیچگاه کار به نتیجه نخواهد رسید. ظریف همچنین در پاسخ به این سوال که آیا چهار ماه برای حصول توافق جامع کافی است؟ خاطرنشان کرد: یک هفته برای رسیدن به توافق کافی است.در صورتی که همه طرف‌ها به این واقع‌بینی رسیده باشند که تحریم دیگر کارآمدی ندارد، برنامه هسته‌ای ایران در ابعاد مختلف ادامه خواهد یافت. مذاکره کننده ارشد هسته‌ای در پیش‌بینی‌ نسبت به حصول توافق تا اسفند ماه عنوان کرد: اگر طرف مقابل آمادگی داشته باشد ما آمادگی داریم تا بهمن ماه و سالگرد پیروزی انقلاب به نتیجه برسیم. وی در پاسخ به سؤال خبرنگار درباره اینکه چرا دو دور مذاکره اخیر در ژنو در سطح معاونان برگزار شد، گفت: می‌خواستیم حوصله شما خبرنگاران سر نرود و حرف جدیدی داشته باشیم. انتقادهای وارده درباره سفر ظریف به پاریس در شرایط کنونی از جمله مواردی بود که مطرح شد و ظریف در این باره گفت: بنده معتقدم سیاست خارجی باید فعال باشد و با قهر کردن نمی‌‌توانیم سیاست خارجی را دنبال کنیم. باید در همه صحنه‌ها حضور داشته باشیم و دیدگاه‌هایمان را به صورت شفاف، منطقی و جدی بیان کنیم. وی گفت که بدون رودربایستی موضع، دیدگاه و تحلیل ایران درباره افراط و توهین به مقدسات را بیان کرده است. وزیر خارجه خاطرنشان کرد: اینکه شما در خانه‌تان بنشینید و نتوانید در حضور دیگران این حرف‌ها را بزنید نشانه داشتن منطق و استدلال قوی نیست. جمهوری اسلامی ایران همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند حرف منطقی و حساب دارد و این حرف حساب را بدون رودربایستی، خجالت و اینکه نگران باشد با اعتماد به نفس کامل در همه حوزه‌ها می‌زند. وی عنوان کرد: ما خطوط قرمز خودمان را رعایت می‌‌کنیم. خبرنگار فارس در خصوص پیاده‌ روی ظریف در ژنو به همراه جان کری سؤال کرد که با انتقاداتی روبرو شده و ظریف در این باره گفت: به دلیل اینکه جلسه بسیار صریحی بود و بحث‌ها بسیار جدی بود، شاید نیاز بود این بحث‌ها چند دقیقه‌ای متوقف شود و به شکل دیگری ادامه یابد که این کارها در بحث‌های دیپلماسی خیلی طبیعی است. وی اضافه کرد: ژنو دو ایراد داشت یکی اینکه هتل، باغ و حیاطی نداشت و در کوچه‌های بغل هتل که 10 دقیقه‌ای راه رفتیم خبرنگار زیاد بود و دوستان خبرنگار هم که این جور چیزها را خیلی می‌پسندند که با آن خبر، گزارش تولید کنند. ظریف گفت: پرداختن بیش از اندازه مورد نیاز به این حواشی کمکی نمی‌کند. حرکتی که آنجا شد بدون حاشیه سازی بود و صرفا برای این بود که مذاکرات از حالت نسبتا تنش آلودی که پیدا کرده بود، خارج شود و بشود با استفاده از هوای پاک که امروز هم روز هوای پاک است، یک مقدار فضای مذاکرات تغییر کند. وی ادامه داد: مذاکرات هشت ساعت طول کشید و تنها استراحت این یک ربع بود و دو بار هم سر نماز ظهر و مغرب که خواهش کردیم جلسه متوقف شود. به غیر از این هیچ فرصت استراحتی نبوده است. وقتی مذاکرات در بحث‌هایی که برخی از آن تنش آلود بوده، غیرممکن می‌شود که مذاکرات را ادامه داد و نیاز است از امکانات مختلف استفاده شود. رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: دوستانی که بیش از ظرفیت موضوع می‌خواهند از این موضوع (پیاده روی) استفاده سیاسی کنند، اشکال ندارد، ما آمادگی داریم دوستان استفاده سیاسی کنند. همواره گفته‌ام مذاکرات ما یک حرکت ملی است، یک حرکت جناحی نیست. وی گفت: هیچ وقت در عمرم جناحی نبوده‌ام و انشاءالله هیچ وقت هم جناحی نخواهم شد. دوستان مطمئن باشند من برای اهداف جناحی چنین کاری را نمی‌کنم، چون جناحی ندارم که برای اهداف آن این کار را بکنم. از دوستان توقع دارم منافع ملی را فدای ملاحظات جناحی نکنند. ظریف همچنین نسبت به حمله تروریستی روز گذشته رژیم صهیونیستی به بلندی‌های جولان در سوریه نیز واکنش نشان داد و آن را محکوم کرد. وی با بیان اینکه این رژیم همواره از هر چه که منطقه را به سوی آرامش ببرد، نگران شده، مذاکرات هسته‌‌ای را بیشترین عامل نگرانی صهیونیست‌ها خواند و گفت: نتانیاهو مدت‌هاست که به در و دیوار می‌زند تا از موفقیت این مذاکرات جلوگیری کند. ظریف در خصوص حضور نتانیاهو در راهپیمایی ضد تروریسم در پاریس هم خاطرنشان کرد: فکر نمی‌کنم هیچ کس از حضور ایشان خشنود بوده است. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین اعلام کرد که فردا به کابل سفر می‌کند و افزود: بسیار خوشحالیم که کابینه به مجلس معرفی می‌شود و احساس می‌کردم ضرورت دارد در این مقطع بسیار مهم به افغانستان سفر داشته باشم. در طی مسیر یکی از شهروندان با تشکر از ظریف او را شبیه مصدق خواند که ظریف ضمن قدردانی گفت: هیچ کس نیستم شما محبت دارید و آن شهروند عنوان کرد: منافع ملی یادتان نرود که ظریف هم پاسخ داد «حتما». محمدجواد ظریف پس از ترک مترو و در محوطه وزارت امور خارجه در میدان مشق سابق به سمت دفترش درباره خاطراتش از این ساختمان و سخت بودن سیاست خارجی عنوان کرد: سیاست خارجی همیشه سخت است. همیشه باید حواستان به این باشد که هر اقدامی که صورت می‌دهید منافع مردم خوبمان را چه زمانی که 50 میلیون نفر بوده‌اند و چه در حال حاضر که 80 میلیون هستند و همیشه در کنار مسئولان ایستاده و مقاومت کرده‌اند را متاثری می‌کند و اینکه منافع این تعداد از مردم کشور می‌تواند از اقدامات شما متاثر شود. وزیر خارجه گفت: چه در مذاکرات 598 که مسئولیت داشتم و چه در دوره قبل مذاکرات هسته‌ای و چه این دور و موضوعات دیگر، همه موضوعات کار به شکلی با منافع مردم گره خورده است. آنچه از این محیط همیشه به خاطر دارم، یک تلاش بدون توقف تعداد زیادی از علاقمندان به نظام، مردم و کشور است که در این ساختمان‌ها هستند و بدون اینکه دیده یا شناخته شوند برای اینکه منافع مردم و کشور را حفظ کنند، تلاش می‌کنند. وی در پاسخ به این سؤال که مذاکرات جاری هسته‌ای سخت‌تر است یا مذاکرات مربوط به قطعنامه 598 گفت: انشاءالله همانطور که با لطف خدا و عنایت امام زمان (عج) 598 با همه دشواری‌ها با موفقیت و سربلندی مردم ایران تمام شد، این مذاکرات هم با همان شکل تمام می شود. وی افزود: من یک دور برای وزرای خارجه یادآوری کردم که 5 کشور عضو دائم شورای امنیت یک بار دیگر هم با هم متحد شدند و آن زمانی بود که می‌خواستند از صدام در قطعنامه 598 و اقدامات بعد از آن حمایت کنند. رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: امیدواریم همانطور که دفعه قبل متوجه شدند اشتباه می‌کردند بی جا علیه مردم ایران ایستاده بودند و بی جان منافع مردم ایران را تهدید می‌‌کردند، این بار هم با این مذاکره به اشتباه خود پی ببرند. آن بار با مذاکرات 598 به اشتباه خود پی بردند، انشاءالله این بار هم پی می‌برند.