مشروعیت بخشی به اسرائیل با کدام بها؟/ "تیغ نفت" در دست "زنگی مست"

سرویس سیاسی «فردا» - امیر حمزه نژاد: رفتار بی حساب عربستان در حال برهم زدن بسیاری از خطوط قرمز منطقه است. خطوط قرمزی که بهم خوردن آنها بیشتر از همه به سود رژیم صهیونیستی تمام می شود. در این راستا مقام های دستگاه اطلاعاتی عربستان اخیراً و در پی سفر هیئتی از جنبش حماس به تهران، با رهبران این جنبش تماس برقرار کرده و در خصوص نزدیک شدن به ایران به آن ها هشدار دادند. این درحالی است که پیش از این عربستان سعودی برای موضوع فلسطین اشغالی طرحی سازش کارانه ارائه کرده است. طرحی که بیش از همه به سود صهیونیست هاست و مشروعیت آنان را رقم می زند. حداقل از سال 1948 تا کنون، بحران فلسطین به عنوان اصلی ترین بحران در جهان اسلام و عرب مطرح بوده است؛ بحرانی با ابعاد سیاسی، نظامی، انسانی و هویتی. در این میان مواضع حکام عربی با چرخش 180 درجه‌ای روبرو بوده است. عربستان همواره در تحولات منطقه ای با مصر رقابت داشته است. اما با کنار رفتن مبارک این فرصت در اختیار ال سعود قرار گرفت تا به عنوان نماینده عربی غرب تحرکاتی انجام دهد. کشورهای عربی از جمله مصر طرح های فراوانی برای حل بحران فلسطین عرضه داشته اند. معروف ترین این طرح ها نیز مربوط به جمال عبدالناصر، رئیس جمهور ملی گرای مصر باز می گردد. وی برای مساله فلسطین نیز راه حل تمام عربی داشت. اما افتضاح جنگ شش روزه بساط وی را در زمینه مساله فلسطین برچید. اکنون نه از طرح عربی جمال عبدالناصر برای فلسطین چیزی باقی مانده و نه دیگر هیچ ارتش عربی ای به فکر حمله به اسرائیل است؛ بلکه بیش از همه منافع دیکتاتورهای عربی منطقه مورد توجه قرار گرفته است تا سرنوشت مردم فلسطین. عربستان اصلی ترین حامی گفتمان سازش با اسرائیل است. طرح ملک فهد پادشاه سابق این کشور در این خصوص، هنوز مفتوح است. در طرح صلح 2002 عربستان که مورد موافقت اتحادیه عرب قرار گرفت، بر عقب نشینی اسرائیل از سرزمین های اشغال شده در 1967 شامل بلندی های جولان و بیت المقدس شرقی و پذیرش تشکیل یک دولت فلسطینی به پایتختی بیت المقدس شرقی و هم چنین یافتن راه حلی برای بازگشت آوارگان فلسطینی تاکید شده بود. از سوی دیگر و در عوض پذیرش این شروط از سوی رژیم صهونیستی، کشورهای اتحادیه عرب به نزاع خود با اسرائیل پایان داده و مناسبات عادی میان آن ها و این رژیم برقرار می شد. این طرح هم چنان یکی از ارکان گفتگوهای صلح میان تشکیلات خودگردان و اسرائیل است. عربستان سعودی در این زمینه دو هدف عمده را پیگیری می کند. اول اینکه سعی دارد موضوع فلسطین را با راه حل خود عملی سازد و در این میان تاثیرات نگرش ایران در موضوع فلسطین را کاهش دهد و درواقع فلسطین را از زیر سایه ایران دور سازد. از سوی دیگر با به سرانجام رسیدن طرح عربستان و مشروعیت اسرائیل دیگر ممنوعیت‌ها و محدویت بین المللی در ائتلاف عربستان با رژیم صهیونیستی که این روزها به صورت پنهانی عمل می کنند، از بین برود. البته به تازگی کشورهای اروپایی نیز در این زمینه دست به کار شده اند و سعی دارند نگرش ایران در مورد فلسطین که در خاورمیانه طرفداران بی شماری در میان ملت‌های مسلمان دارد را بی اثر کنند. از این روست که نسبت به شکل گیری کشور فلسطین رای می دهند. این موضوع در ظاهر به نفع فلسطینی هاست اما در باطن مطامع رژیم صهیونیستی را تامین می کند. البته رژیم صهیونیستی هیچ گاه با طرح عربستان سعودی به این شکل موافق نبوده است زیرا نتانیاهو مکررا اعلام کرده است که « تمام قدس تا ابد مال صهیونیست هاست.» در عمل نیز طرح سازش عربستان و تشکیلات خودگردان سال ها است که ادامه دارد اما کم ترین دستاوردی نداشته و اسرائیل هم چنان بر حجم شهرک سازی هایش افزوده است. البته همه این موارد و حمایت های کذب در بحران‌ها و جنگ میاه غزه و رژیم صهیونیستی رنگ می بازد. مسئلۀ فلسطین به دلیل ماهیتِ ایدئولوژیک و فرامرزی خویش، نه تنها در تمامی محورهای سیاست خارجی عربستان اثرگذار بوده و طی دهه های گذشته در شکل گیری و جهت یابی اولویت های سیاست خارجی عربستان نمود داشته است، بر مقبولیت و مشروعیتِ داخلی رژیم سعودی نیز تأثیری مشهود داشته و از این منظر تهدیدهایی نیز برای رژیم سعودی ایجاد کرده است. عربستان هیچگاه راهکار ابتکاری برای مساله فلسطین نداشته است، بلکه این طرح ها به جهت پاسخ دهی به افکار عمومی از منظرِ جغرافیایی در محور عربی و پیشگامی در دیپلماسی منطقه ای و به بیان کلی پاسخ دهی به کنش های منطقه ای و داخلی در این کشور صورت گرفته است. عربستان در این راستا خود را بیش از هر چیز در کورس رقابت با ایران می بیند و از این منظر سعی دارد به عنوان یک قدرت منطقه ای که منافع خود را با آمریکا و رژیم صهیونیستی پیوند داده است، خود را در جایگاهی که قرار دارد حفظ کند. وگرنه بنا بر نظر عبدالباری عطوان، روزنامه نگار و نویسنده سرشناس عرب، عربستان بایستی از سلاح نفت برای دفاع از حقوق مردم فلسطین و قدس اشغالی علیه آمریکا و نه برای حمایت از آن استفاده می‌کرد و تاکید می کند: « بارها برای این هدف فریاد زده‌ایم ولی کسی صدای ما را نشنید اما همچنان فریاد می‌زنیم چرا که ما راه دیگری جز فریاد زدن تا پاره شدن حنجره خود نداریم