سیاست مبهم قطر در قبال داعش

تسنیم: گرچه قطر به نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا برای مقابله با داعش پیوسته است ولی این کشور هنوز پناهگاه مناسبی برای گروه های ضد غربی است و دیپلمات های غربی گزارش داده اند که خودروهایی را با نشان های داعش در قطر مشاهده کرده اند.

به گزارش رویترز ، رویکرد قطر در قبال گروه داعش ابهامات زیادی را به وجود آورده است. زمانی که آمریکا در ماه سپتامبر به دنبال جلب متحدانی علیه داعش بود قطر از جمله کشورهای عربی خلیج فارس بود که هواپیماهای جنگی خود را برای اقدام علیه داعش اعزام کرد. ولی زمانی که عربستان سعودی و امارات متحده عربی از پوشش رسانه ای این اقدام استقبال کردند، قطر سکوت پیشه کرد.

بر اساس این گزارش، حرف و حدیث هایی نیز در بین دیپلمات ها در خصوص اینکه هواپیماهای قطری در نخستین شب حملات تنها پروازهای شناسایی انجام داده اند مطرح شده است. در واقع یک منبع امنیتی نزدیک به دولت قطر تاکید کرده است که هواپیماهای قطری در مرحله مبارزه با داعش به مواضع این گروه در سوریه حمله کرده اند ولی این مساله هیچ گاه به صورت رسمی تایید نشده است.

پیوستن قطر به ائتلاف ضد داعش به خاطر فشارهای کشورهای عربی بود

دیپلمات ها و تحلیلگران بر این باورند که این مرحله دو چیز را نشان می دهد: نخست اینکه تصمیم قطر برای پیوستن به ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا پاسخی عملگرایانه به فشارهای کشورهای عربی خلیج فارس بوده که همواره از اقدامات قطر در حمایت از بهار عربی انتقاد کرده اند. دوم آنکه، دیپلمات ها می گویند، سکوت قطر در خصوص نقش این کشور در مبارزه با داعش گویای آن است که قطر مراقب است تا نفوذ خود بر نیروهای داعش را حفظ کند.

تناقض های قطر چگونه قابل درک است؟

قطر میزبان بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در خاورمیانه است و بخش زیادی از دارایی‌های کشورهای غربی را در اختیار دارد و یک مشتری بزرگ برای تسلیحات نظامی غرب به شمار می رود.

از سوی دیگر قطر پناهگاه امنی برای گروه‌های ضد غربی مثل طالبان ، حماس و جبهه نجات بخش الجزایر است. انعطاف پذیری بیش از حد قطر در برقراری رابطه با گروه‌های مختلف اسلامگرا موجی از سوء ظن های زیادی در بین کشورهای عربی خلیج فارس ایجاد شده است. 3 کشور از این کشورها یعنی امارات متحده عربی، عربستان سعودی و بحرین اوایل امسال سفیران خود را به خاطر دخالت در امور داخلی از سوی قطر از دوحه فراخواندند.

این اتهامات که البته از سوی قطر تکذیب شده متمرکز بر حمایت قطر از اخوان المسلمین مصر و سایر گروه های همفکر اخوان المسلمین است که با حکومت مطلق موروثی در کشورهای عربی خلیج فارس مخالف هستند.

شکاف ایجاد شده بین کشورهای ثروتمند جهان عرب موجب تشدید انشعابات در سراسر خاورمیانه شده چرا که قطر و منتقدان عربی آن از نیروهای رقیب در مبارزات از لیبی گرفته تا مصر و از لبنان گرفته تا غزه حمایت می کنند.

قطر به دنبال برقراری آرامش

البته قطر برای کاهش تنش ها تلاش کرده است.در ماه سپتامبر قطر از 7 عضو ارشد اخوان المسلمین خواست تا خاک این کشور را ترک کنند. این اقدام پس از ماه ها فشار از سوی کشورهای همسایه برای قطع حمایت از این گروه انجام شده است.

ابراهیم منیر از مقام های ارشد اخوان المسلمین در لندن در آن زمان به رویترز گفت که اخراج این افراد از قطر به این معنا نیست که روابط بین قطر و اخوان المسلمین رو به تیرگی گراییده است.

ادامه حضور نیروهای داعش در قطر دیپلمات های غربی در دوحه تاکید کرده اند که خودروهایی را با نشان های داعش مشاهده کرده اند که در سراسر غرب این کشور در حرکت هستند. یکی از این دیپلمات ها در این باره تاکید کرد که " بی شک زمانی که این نشان ها و علائم را دیدم هوشیار شدیم ولی به آنها گفته شده است که مقام های قطری از نزدیک نیروهای داعش را زیر نظر دارند و هیچ جایی برای نگرانی نیست."

دیپلمات ها و تحلیلگران تاکید کردند که لحن عملگرایانه در سیاست قطر مربوط به رویکرد جدید شیخ تمیم بن حمد آل ثانی حاکم جدید قطر است. روش وی در تناقض با سیاست پدرش است. ولی اینکه آیا حاکم جدید قطر حاضر به کاهش روابط خود با نیروهای اسلامگرا است هنوز مشخص و روشن نیست.

یک مشاور دولت قطر در این باره گفت: امیر جدید قطر عملگراست، وی به دنبال مشکل و دردسر نیست ، گاهی اوقات شما باید ساکت بمانید تا قوی تر بازگردید.

منتقدان دولت قطر بر این باورند که دوحه به حمایت از شبه نظامیان اسلامگرا در لیبی و سایر مناطق ادامه می دهد و برای آزادی گروگان ها به این گروه ها باج می دهد ولی قطر این مساله را تکذیب می کند.

رابطه قطر با جبهه النصره قطر بیشتر از سایر کشورهای عربی خلیج فارس در خصوص بمباران سوریه تردید داشته است چرا که دوحه تمایلی برای هدف قراردادن مواضع جبهه النصره نداشته است. از زمان آغاز ناآرامی های داخلی در سوریه تاکنون قطر با جبهه النصره ارتباط داشته است.

البته مواضع این گروه نیز در نخستین شب حملات آمریکا هدف قرار گرفته است. مقام های رسمی قطر پرداخت باج برای گروگان ها را رد می کنند ولی دیپلمات های غربی در دوحه نظر دیگری دارند. پرداخت باج برای آزادی گروگان ها از سوی واشنگتن و ریاض نیز با انتقاد روبرو شده است.