سرویس سیاسی «فردا»؛ نگاه‌ها در مذاکرات هستهای ایران و کشورهای 1+5 به 3 آذر دوخته شده است. روزی که مدت تمدید مذاکرات به پایان می‌رسد اما هنوز اختلافاتی میان طرفین وجود دارد و هنوز هیچ توافقی فی مابین انجام نشده است. عباس عراقچی، عضو ارشد مذاکره کننده کشورمان طی آخرین اظهار نظر خود در زمینه نحوه پیگیری مذاکرات اظهار امیدواری کرد که «اگر طرف مقابل حسن نیت داشته و مقداری هم به ایده‌های جمهوری اسلامی ایران توجه بیشتری نشان دهد، می‌توانیم در موعد مقرر به جمع بندی برسیم.»
از سوی دیگر انتشار سخنان باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در نشریه معتبر نیویورک تایمز گمانه‌زنی‌های مختلفی را درباره مذاکرات هستهای مطرح کرده است. 'باراک اوباما' رییس جمهوری آمریکا خواستار دست یافتن به توافقی با ایران شد که تصویب آن در کنگره ضروری نباشد. این بدان معناست که تحرکاتی در داخل آمریکا برای قرار گرفتن در جهت یک توافق در حال انجام است. انتشار این مطلب از سوی روزنامه نیویورک تایمز نیز به اعتبار آن افزوده است. زیرا اعتبار و نفوذ روزنامه نیویورک تایمز در آمریکا به حدی است که از آن به عنوان «منبع ملی» یاد می‌شود. منبع ملی در آمریکا به روزنامه‌هایی اطلاق می‌شوند که در کتاب‌ها و نوشتارها، از بایگانی ایشان به عنوان مدرک و یادکرد منابع تاریخی یاد می‌شوند. تحولات داخلی آمریکا در مذاکرات هستهای ایران همواره تاثیرگذار بوده است. رقابت سیاسی میان دو حزب دمکرات و جمهوریخواهان از یک سو و از سوی دیگر لابی‌های مخالف جمهوری اسلامی ایران در کنگره آمریکا همواره سبب شده تا آمریکا موضعی دوگانه در این زمینه اتخاذ کند. موضعی که مقامات کشورمان همواره از آن به عنوان زیاده خواهی یاد می کنند. در این باب نیز
همواره اوباما سعی داشته است که هزینه این رقابت سیاسی را دولتش پرداخت نکند و در گذشته چندان موضع مشخصی در این باره از سوی رئیس جمهور آمریکا شاهد نبودیم اما اظهار جدید اوباما باب تازه‌ای را در مساله هستهای ایران گشود که نکات چندی بر آن مترتب است. اول اینکه در رقابت سیاسی درون آمریکا بازیگران متعددی وجود دارند که می توان به اعضای سنا که در قالب دو حزب دمکرات و جمهوری خواه تقسیم می شود اشاره کرد. از سوی دیگر دولت این کشور نیز که در حال حاضر در دست دمکرات‌هاست خود به عنوان یکی دیگر از طرف‌های تاثیرگذار به شمار می آید. صحنه سیاسی آمریکا شاهد بازیگران دیگری است که در قالب لابی‌ها فعالیت می‌کنند. در این میان می‌توان به دو لابی صهیونیستی و لابی عربی در آمریکا اشاره کرد. لابی صهیونیستی و عربی هر دو مخالف به ثمر نشستن برنامه هستهای ایران هستند که به دولت‌های عربی و از سوی دیگر رژیم صهیونیستی متصل هستند. در این باب فعالیت لابی عربی هم جالب توجه است. اخیرا سید حسین موسویان سخنگوی پیشین تیم مذاکره کننده هستهای ایران در اظهار نظری در این زمینه گفته است:«وقتی با دوستانم در اروپا و آمریکا می نشینم به من می گویند که
همسایه های عرب شما بیشتر از اسرائیل به ما فشار می آورند که تحریم ها برداشته نشود و فشار علیه ایران بیشتر شود.» در کنار این دو لابی از لابی منافقین نیز در کنگره آمریکا باید یاد کرد. رقابت میان دو حزب دمکرات و جمهوری خواه نیز از سوی دیگر بر تصمیم سازی مقامات آمریکایی در مذاکرات هسته ای کشورمان اثرگذار است. اگر جمهوریخواهان دوباره سنا را در دست گیرند متحمل است با توجه به مخالفت‌هایی که با سیاست ایران دارند تحریم های بیشتری را علیه کشورمان وضع خواهند کرد. اما سئوال اساسی در این روند این است که آیا اوباما می‌تواند کنگره این کشور را در مساله هستهای ایران دور بزند؟ این موضوع چه پیامدهایی برای رئیس جمهور این کشور دارد و از سوی دیگر آیا اوباما ابزار قانونی این کار را در دست دارد یا این موضوع تنها یک بلوف سیاسی است؟ آنچه از واقعیت امر مشخص است این است که مساله هستهای ایران در فضای سیاسی داخلی آمریکا به عنوان یک موضوع کاملا مهم مطرح است. در این باب حتی بسیاری از کارشناسان مطرح می کنند که اگر اوباما بتواند مساله هستهای ایران را در دوران ریاست‌اش بر کاخ سفید حل و فصل کند به پیروزی بسیار بزرگ و حتی تاریخی دست
یافته است که می تواند کارنامه کاری وی در زمینه سیاست خارجی را درخشان کند. اما سابقه دعواهای سیاسی کاخ سفید و کنگره آمریکا نشان می‌دهد که اوباما همواره هزینه این دعواهای سیاسی را به گردن ایران انداخته و کنگره با اعمال تحریم‌های جدید روند اعتماد سازی در مذاکرات هستهای را مخدوش کرده است. از سوی دیگر در خصوص ابزار قانونی این کار وزارت دارایی امریکا نیز در گزارشی محرمانه اعلام کرده است اوباما اختیارات کافی را برای تعلیق بیشتر تحریم ها بدون اجازه کنگره دارد. اما کارشناسان این حوزه می گویند، اوباما نمی تواند برای همیشه این تحریم ها را لغو کند، تنها کنگره می تواند این گام را بردارد و حتی اگر دمکرات ها بتوانند بعد از انتخابات ماه آینده (نوامبر/ آبان) اکثریت مجلس سنا را همچنان در اختیار داشته باشند، مشاوران اوباما معتقدند در این صورت نیز کنگره به لغو تحریم های ایران رای نخواهد داد. یکی از مقام های ارشد دولت آمریکا در این زمینه گفته است که « ما خواستار تصویب توافق جامع (با ایران) در کنگره تا سال ها نخواهیم بود.» 'در این زمینه برنادت میهان' سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا بیان داشته است: «ما به روشنی اعلام کرده ایم
ابتدا تحریم های آمریکا یا تحریم های بین المللی علیه ایران تنها تعلیق می شود و لغو کامل تحریم ها زمانی ممکن است که آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کند ایران معیارهای اساسی و جدی را رعایت کرده است. باید مطمئن شویم ایران در بازه زمانی مشخص از این معیارها کاملا تبعیت می کند.». از دیگر سو بسیاری از اعضای کنگره آمریکا این طرح را به عنوان تلاش دولت آمریکا برای کمرنگ کردن آنها در روند توافق جامع هسته ای با ایران می دانند، مقام های اسرائیلی نیز در این مورد با آنها متفق القول اند که رای کنگره را به عنوان بهترین راه برای ممانعت از دست یافتن به توافق با ایران می دانند. به هر جهت موضوع اساسی که در این باره برای ایران مطرح است، توجه مذاکره کنندگان ایرانی به وقایع سیاسی داخلی آمریکاست. اینطور به نظر می‌آید که اوباما با این سخنان، نظر مثبت خود برای حصول نتیجه در مذاکرات را اعلام کرده است و این گام مثبتی برای ایران برای رسیدن به توافق است اما در عالم واقع نشانده دهنده واقعیات تصمیم سازی در درون آمریکاست. اینکه آمریکایی‌ها چقدر می‌توانند با دست باز در مذاکرات شرکت کنند و آینده توافق نهایی را تضمین کنند نیز یکی از مواردی
است که باید کاخ سفید به آن پاسخ صریحی بدهد.
دیدگاه تان را بنویسید