تحرکات مرموز آمریکا تحت پوشش «ائتلاف علیه داعش» / ژنرال بازنشسته آمریکایی چه ماموریتی دارد؟

سرویس سیاسی «فردا»؛ داعش دشمنی است که این روزها سبب ائتلاف کشورهای منطقه و جهان شده است. ائتلافی که به زعم کارشناسان در پس آن ائتلافی دیگر با اهداف دیگری نهفته است. پس از انتشار تصاویر ذبح دو آمریکایی به دست داعش، کاخ سفید دست به کار شد و طی اجلاس سالانه ناتو برنامه‌ریزی برای مقابله هماهنگ با داعش طرح ریزی کرد. پس از آن بود که ائتلافی بین المللی در این زمینه میان کشورهای عضو ناتو و حکومت‌های عربی با عنوان « ائتلاف نابودی داعش» بوجود آمد اما بدون حضور دو کشور قدرتمند منطقه یعنی ایران و ترکیه. اما چرا ایران و ترکیه در این ائتلاف حضور ندارد. این سئوالی است که با پیگیری اهداف این ائتلاف تازه متولد شده می‌توان به پاسخ آن دست یافت. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرده است که لزومی به حضور ایران در این ائتلاف نمی بیند. این درحالی است که پیش از این‌ بسیاری از مقامات و رسانه‌های غربی به طور معناداری همکاری با ایران را از جمله موارد موثر و مهم نابودی داعش یاد می کردند. شاید سئوال اول در مورد ایران نیز در درون سخنان جان کری نهفته باشد. چرا نیازی نیست تا ایران در این ائتلاف شرکت کند؟ چرایی آن نیز به مساله محور مقاومت و جنگ طولانی مدتی که غرب و کشورهای مرتجع عربی با محور مقاومت به راه انداخته‌اند باز می ‌گردد. درواقع داعش و گروه‌های تروریستی محصول همین مبارزات نیابتی آمریکایی‌ها علیه محور مقاومت هستند که چندی پیش مساله شکل گیری داعش با عنوان تاکتیک «‌لانه زنبور» از آن پرده برداری شد. اهداف آمریکا در سوریه به خوبی مشخص است. آمریکایی‌ها مطرح می کنند که برنامه ‌آنها در مقابله با داعش به دوطریق انجام می‌شود. تجهیز مبارزان بومی علیه داعش و همچنین پشتبانی از این مبارزان با استفاده از حمله هوایی به مواضع این گروهک تروریستی. در این روند نیز آمریکایی‌ها با توجه به بهانه خوبی که بدست آورده‌اند دیگر نیازی به کسب اجازه از سوریه برای اجرای عملیات هوایی در خاک و آسمان این کشور ندارند. اوباما در این باره گفته است که « بدون تردید کشورش بدون اجازه دمشق و برای هدف قرار دادن مواضع داعش به این کشور حمله نظامی می‌کند.» این موضوعی است که با مخالفت سوریه و روسیه همراه شده است. از سوی دیگر جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره این ائتلاف گفت که 40کشور با ارسال کمک‌های انسانی یا تسلیح کردهای عراق، به ائتلاف مبارزه با گروه تروریستی «داعش» پیوسته‌اند. او افزود که وزیر خارجه آمریکا از نهم سپتامبر برای بررسی موارد ایجاد ائتلاف بین‌المللی ضد «داعش» و کمک‌رسانی به مخالفان سوریه با سران کشورهای منطقه، به اردن و عربستان سعودی سفر می‌کند. بنابر گزارش‌ها، مسوولیت نظارت و هماهنگی، با ژنرال بازنشسته «جان آلن» است. به گفته کری، تمام کشورهای شرکت‌کننده در نشست نقشی را در رویارویی با تروریسم ایفا خواهند کرد که از جمله آن می‌توان به کمک‌های مادی و نظامی و نیز جلوگیری از رسیدن پول و جنگجو به «داعش» اشاره کرد. با این اوصاف این ائتلاف از دو سو هم زمینه مداخله جدید ٱمریکا در خاورمیانه را تامین می کند و هم دست این کشور را در مداخه در جبهه سوریه که تا پیش از این با شکست جبهه ائتلاف غرب و حکومت‌های عربی همراه بوده است باز می‌کند. جالب اینجاست که آمریکا از تجهیز مخالفان بشار اسد سخن می گوید. مساله ای که پیشتر‌ خود سبب بوجود آمدن خشن ترین و بی رحم ترین گروهک تروریستی جهان یعنی داعش شد. همچنین شبکه عراقی "سومریه نیوز" نیز اعلام کرد که پنتاگون بدون ارایه جزئیات بیشتری تنها اعلام کرد که هواپیماهای آمریکایی برای عملیات علیه داعش از شهر اربیل به پرواز درخواهند آمد و این به معنای استقرار پایگاه هوایی در کردستان عراق است. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا پنج شنبه گذشته اعلام کرد که فهرست اهداف در داخل عراق را امضا خواهد کرد و 475 مستشار دیگر آمریکایی را برای کمک به نیروهای عراقی به این کشور اعزام خواهد کرد. دولت آمریکا هنوز اعلام نکرده است که آیا انجام این عملیات از اربیل، با هماهنگی دولت عراق انجام خواهد شد یا خیر. کارشناسان بین‌المللی بیان می کنند که آمریکا در مقابله با داعش استراتژی مشخصی ندارد و از سوی دیگر این ائتلاف برای سامان دادن به اوضاع مغشوش و ترمیم شکست‌های گذشته آمریکا در خاورمیانه است. کشورهای عربی مانند عربستان سعودی و قطر نیز که پیش از اینها در حمایت لجستگی و مالی از داعش سهم بسزای داشته‌اند حالا با توجه به شکست‌هایی که از محور مقاومت خورده‌اند در پی ترمیم جایگاه خود هستند و این ائتلاف هم موقعیت مناسبی برای احیا دوباره آنهاست. این درحالی است که کارشناسان مطرح می‌کنند تنها بستن منافذ کمک‌های مالی از داعش مهمترین عامل برای تضعیف این گروهک تروریستی است. با این اوصاف ائتلاف « علیه داعش»‌ درواقع ائتلافی برای سامان دادن به جبهه شکست خورد غرب و حکومت‌های مرتجع در مقابل محور مقاومت است. در این میان ژنرال جان آلن ماموریت دارد تحت پوشش مبارزه علیه داعش این ائتلاف را سازمان دهد. این در حالی است که این جریان همواره در مقابل تدابیر محور مقاومت و ژنرال نامدار ایرانی سردار سلیمانی با شکست‌های مفتضحانه‌ای روبرو شده‌ است. جان آلن که فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان بوده و نقش مهمی در جنگ عراق داشت توسط جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به عنوان مسئول ویژه برای ایجاد ائتلاف علیه داعش انتخاب شده است و در هماهنگی با وزیر خارجه آمریکاست. همچنین براین اساس قرار است بریت مک گورک که در وزرات امور خارجه آمریکا مسئول پرونده ایران و عراق است به عنوان جانشین جان آلن برگزیده شده است. با این اوصاف باید این جابه جایی ها را چیدمان‌های برنامه ریزی شده و استراتژیک قلمداد کرد. آنچه مشخص است، این است که آمریکایی‌ها در خاورمیانه خواهان ثبات نیستند و موضوع داعش به مانند مساله کودک ناخلفی می‌ماند که توسط پدر و پدرخوانده‌های خود باید تربیت شود. آمریکایي‌ها با کمک کشورهایی مانند عربستان ماشین جوجه کشی تروریست را تهیه کرده اند و این تروریست‌ها در موارد بسیاری بنابر منافع آنها جنگیده و بخصوص با تز وهابی گری علیه شیعیان قدم علم کرده‌اند. اما در این میان داعش سرکشی کرده است و آمریکا نمی خواهد داعشی ها بیش از این بزرگتر شوند چراکه ممکن است منافع و امنیت آنها و همپیمانشان را در منطقه به خطر بیندازند. تجربیات گذشته مقابله آمریکا با گروه‌های تروریستی نیز این موضوع را اثبات می‌کند. در مورد کشور ترکیه نیز باید گفت که این کشور تاکنون در جنگ‌های منطقه واشنگتن به عنوان یک متحد و عضو ثابت ائتلاف آمریکا ظاهر می‌شد، این‌بار اعلام کرد در هیچ عملیات نظامی علیه داعش شرکت نخواهد کرد. آنکارا به علاوه اعلام کرد که اجازه نخواهد داد ائتلاف تحت رهبری آمریکا از پایگاه‌های هوایی ترکیه برای حمله به داعش (در عراق و سوریه) استفاده کند. این موضعگیری ترک‌ها که به نوعی غافلگیرکننده بوده است سبب شد تا «جان کری» وزیر خارجه آمریکا را به آنکارا سفری داشته باشد. اما آنان که با مسائل بین الملل بخصوص خاورمیانه آشنا هستند می‌دانند که سیاست پراگماتیسم تر‌ک‌ها در این شرایط زمانی به آنها اجازه ورود به کارزار مقابله با داعش را نمی‌دهد؛ چه اینکه سیاست این کشور همکاری با اخوانی‌هاست که در این میان با منافع سعودی‌ها در تضاد است وحتی در مساله مصر نیز علنا به کشمکش سیاسی تبدیلی شد که البته با پیروزی سعودی ها کودتای دولت السیسی همراه شد. با این اوصاف باید دید که آمریکایی‌ها در پس ائتلاف جدید خود چه مسائلی را مد نظر قرار دارند و چقدر این ائتلاف در آینده در فضای مقابله با گروهک داعش موثر خواهد بود.