آیا تهران میزبان مذاکرات هسته‌ای خواهد شد؟

سید عباس عراقچی پس از پایان مذاکرات دوجانبه با طرف آمریکایی که در ژنو برگزار شد، در مصاحبه با خبرنگار واحد مرکزی خبر در پاریس نکاتی را درباره محل برگزاری نشست های آتی مربوط به مذاکرات هسته ای مطرح کرد. عراقچی درباره مکان مذاکرات دوجانبه گفت: "تاکنون مکان مشخصی نهایی نشده است اما از آنجا که با کشورهایی مختلفی باید رایزنی کنیم ممکن است در پایتخت آن کشورها برگزار شود و یا اینکه ما از انها در تهران میزبانی کنیم". پرسشی که در این خصوص مطرح می شود، سیاست های ملی کشورها در رابطه با تعیین محل برگزاری این قبیل نشست ها است.

البته ممکن است تعیین محل مذاکرات، امری حاشیه ای و فاقد اهمیت به نظر برسد. اما در پرتو رویه بین المللی، این مقوله حداقل از منظر سیاسی و همچنین دیپلماسی عمومی و تبلیغی دارای اهمیت بالایی است. تا کنون نشست های مذاکرات هسته ای اعم از سطوح دوجانبه، سه جانبه یا فراگیر، در شهرهای اروپایی عمدتاً ژنو و وین برگزار شده است و البته برخی شهرهای آسیایی نظیر استانبول نیز در این خصوص میزبانی را بر عهده داشته اند.

در این خصوص از استقرار مقر اروپائی سازمان ملل متحد یا مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان قرینه ای غالب در این زمینه استفاده شده است. ضمن اینکه در نیویورک نیز به عنوان مقر اصلی سازمان ملل متحد، دیدارها و گفتگوهای دوجانبه هسته ای میان مقامات ارشد ایرانی و سایر کشورهای مربوط به عمل آمده است.

قرار است نیویورک 2 نیز در ادامه نیویورک 1 که در سپتامبر سال 2013 و در حین اولین حضور دکتر روحانی در نشست مجمع عمومی ملل متحد برگزار شد، برگزار و برنامه هایی ویژه نیز در رابطه با مذاکرات هسته ای در سطوح مختلف تدارک دیده شود. این خبر را مقامات ارشد مذاکره کننده هسته ای کشورمان تایید کرده اند و نشست پاریس و سایر نشست های دوجانبه ای که روزهای آتی برگزار خواهد شد، در راستای فراهم کردن زمینه های اتخاذ تصمیمات مهم و راهبردی است که احتمالاً در نیویورک قطعیت خواهد یافت.

دکتر عراقچی از احتمال میزبانی ایران در خصوص مذاکرات دوجانبه با هیات های مختلف گروه 1+5 سخن گفته است. قطعاً منظور وی، میزبانی از هر تیم مذاکراتی به جز آمریکا است. از این رو، مقوله ای به نام حضور تیم مذاکراتی آمریکا خواه به عنوان مذاکره دوجانبه یا چندجانبه وجود ندارد. در واقع، به رغم برخی ادعاها یا ترسیم هایی که از چشم انداز مذاکرات بر روابط ایران-آمریکا صورت گرفته، ماهیت مذاکرات دوجانبه و همچنین مراودت و گفتگوها در قالب 1+5 طی 9 ماه گذشته، صرفاً ماهیت هسته‌ای دارد. البته استمرار خصومت های آمریکا طی همین مدت نیز به گونه ای هست که تصور نمی رود دیوار بی‌اعتمادی به این کشور حتی اندکی فروکش کرده باشد.

به هر حال، مزیت های فراخواندن دیگر گروههای مذاکراتی به تهران در صورتیکه موجب تقویت دیپلماسی هسته ای و همچنین متعادل سازی تمایلات و مواضع این دولتها در قبلا حقوق هسته ای و اقتصادی ایران باشد، قابل چشم پوشی نیست؛ به ویژه اگر در این مراودات دوجانبه، امکان عملی برای حذف یا تعدیل موثر و جدی آثار تحریم ها به عنوان بخشی از مهم از تدابیر گریز از نظم آمریکایی فراهم شود.

منبع: تسنیم