دانشگاه به دانشگاهیان واگذار شود

سرویس سیاسی « فردا »: دکتر مرندی می گوید برای اصلاح عناوین، از ظرفیت های دانشگاهی استفاده شده است. منتقدان بازنگری، پیشنهادهای خود را ارائه دهند.

دکتر محمدرضا مرندی، استادیار گروه تربیت مدرس معارف اسلامی دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی ـ که عضو کارگروه بازنگری است ـ با دفاع از گام برداشته شده برای تحول در علوم سیاسی، هرچند تاکید می کند هیچ طرحی بی نقص نیست، اما معتقد است برای بازنگری سرفصل های علوم سیاسی از نظر جمع کثیری از استادان برجسته کشور استفاده شده است.

شما از اعضای کارگروه بازنگری علوم سیاسی هستید، می خواهم بدانم ایده بازنگری از چه زمانی مطرح شد؟

تقریبا چهار سال قبل بود که رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای هیات علمی دانشگاه ها، بر ضرورت توجه به علوم انسانی تاکید کردند و اما تصریح کردند که نه این علوم انسانی. در واقع تاکید ایشان این بود که بین علوم انسانی و مبانی دینی هماهنگی ایجاد شود و این خود نیازمند تحول بود. همان جا بحث شد مبانی علوم انسانی غربی مادی است، اما مبانی اسلامی فراتر از چنین نگاهی است.

پس از آن بود که شورای عالی انقلاب فرهنگی کمیته ارتقا و تحول علوم انسانی را به ریاست دکتر حدادعادل تشکیل داد. دکتر حداد خودشان هم به مبانی دینی و هم فسلفه تسلط دارند. در همین راستا تقریبا از سه سال و نیم پیش کارگروه هایی در ذیل این کمیته تشکیل شد.

چه تعداد از استادان علوم سیاسی با کارگروه مربوطه در ارتباط بودند؟

هر کارگروه دارای کمیته های اقماری بود که بین 40 تا 50 استاد برجسته هم در علم سیاست و هم در علوم دینی با آن مرتبط بودند و نظرات کارشناسی خود را ارائه می دادند.

ما در همین ارتباط در گرایش های متنوعی چون مطالعات جهان، مطالعات سیاسی و مطالعات اندیشه اسلامی، کار تصویب عناوین دروس را پیگیری می کردیم و برای تعیین سرفصل ها نیز از صبح تا عصر هر روز گاهی در جلساتی طولانی به مدت پنج ساعت به بحث و بررسی می پرداختیم.

یعنی به مدت سه سال و نیم هر روز صبح تا عصر جلسه تشکیل می شد؟

نه، این جلسات تا یک سال و نیم ادامه داشت و پس از تصویب عناوین و سرفصل های کارشناسی و کارشناسی ارشد توانستیم عناوین مقطع دکتری را هم بازنگری کنیم. همچنین برای تسریع در اعمال این سرفصل ها افرادی برای تدوین منابع مشخص و به انتشارات سمت معرفی شدند و با آنها قراردادی منعقد شد. ازجمله با خود من قراردادی برای آماده سازی منبع بسته شد.

با این حال 160 استاد علوم سیاسی در نامه ای به رئیس جمهور گفته اند استادان علوم سیاسی در جریان بازنگری نبوده اند. چرا؟

نه، این طور نیست. اولا از دانشگاه های معتبر تهران و قم استادانی در این فرآیند حضور داشتند، علاوه بر آن وقتی طرح اولیه آماده شد، برای همه گروه های علوم سیاسی دانشگاه های سراسر کشور ارسال شد تا نظر دهند.

بسیاری نظر اصلاحی خود را ارائه کردند و دوباره بررسی شد. این طور نبوده که یک عده محدود بازنگری را انجام داده باشند. در میان استادان فعال این حوزه، هم استاد تمام وجود داشت، هم دانشیار و هم استادان آشنا به مبانی دینی؛ البته در گرایش هایی که به این تخصص نیاز بود.

اما 160 استاد علوم سیاسی منتقد این طرح هستند. این تعداد کمی نیست؟

طبیعی است وقتی استادی یک عمر سرفصل و منبع مشخصی را تدریس کرده، در برابر تحول مقاومت می کند. به هر حال تفکر سکولار بین استادان ما وجود دارد. البته من به استادان منتقد جسارت نمی کنم و نمی گویم همه اینها سکولار هستند.

شاید مطلع نبوده اند و شاید هم تحت تاثیر تبلیغات قرار گرفته اند. به هر حال طرح ارائه شده با نگاهی جامع بررسی شده و با این حال ما نمی گوییم فاقد اشکال است. هر مصوبه ای باید به طور آزمایشی اجرا شود تا در عمل موارد اصلاحی مشخص شود.

بنابراین پیشنهاد شما این است که استادان منتقد، پیشنهادهای اصلاحی خود را اعلام کنند؟

بله، پیشنهادهای اصلاحی شان را ارائه کنند. اتفاقا همین یکشنبه ما جلسه ای درباره موارد اصلاحی داشتیم. ما که نمی گوییم آنچه تدوین شده وحی منزل است. کمیته ای که کار بازنگری را انجام داده در ادغام با کمیته وزارت علوم تشکیل و نظرات جامعی در آن مطرح شده است.

طرح بازنگری صرفا محدود به اصلاح عناوین و متون است یا گام های بعدی هم دارد؟ مثلا توجه به استادان علوم سیاسی...

گام های بعدی دارد. ما پیش از اصلاح عناوین و سرفصل ها راهکارهای ارتقا و به روز رسانی علم سیاست را احصا کردیم که ازجمله آنها تربیت استاد است؛ استادی که هم مطلع به علوم روز باشد و هم نگاه بومی به مسائل داشته باشد. منظور از نگاه بومی، نگاه ایدئولوژیک نیست.

ایدئولوژی یک بُعد آن است. نگاه بومی یعنی این که علم سیاسی ناظر به مسائل بومی کشور باشد. حتی در هند هم شما می بینید بحث بومی سازی علوم انسانی مطرح است، یعنی نظرات علمی متناسب با شرایط و مقتضیات آن کشور مطرح شود. این طور نباشد که بر مبنای ویژگی های جامعه آمریکا یا اروپا تئوری های توسعه تعریف و تدریس شود.

منبع: جام جم آنلاین