دولت مدیران سالمند خود را کنار بگذارد

سرویس سیاسی « فردا »: یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی 24 خرداد 1392 برگزار شد که برخلاف برخی دوره‌های انتخابات، این‌بار حتی تا شب اعلام نتایج هم نمی‌شد براحتی درباره فرجام شمارش آرا قضاوت کرد. با این وجود یک روز پس از برگزاری انتخابات، حسن روحانی به‌عنوان پیروز این رقابت سیاسی اعلام شد و رئیس‌جمهور منتخب که با نماد کلید پا به عرصه تبلیغات نهاده بود، وعده داد در چارچوب گفتمان اعتدال و با شعار تدبیر و امید بر مشکلات موجود غلبه کند.

اکنون یک سال پس از آن روز سرنوشت ساز، اگرچه قضاوت درباره عملکرد دولتی که وارث مشکلات بسیاری از سال های قبل است، چندان ساده نبوده و نیازمند ارزیابی همه جانبه است، اما طی 365روز گذشته از پیروزی حسن روحانی می توان برخی نقاط قوت و ضعف دولت او را مورد بررسی قرار داد.

براین اساس جواد جهانگیرزاده، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس و نماینده چهل و هشت ساله ارومیه در گفت وگو با روزنامه جام جم، از عملکرد مثبت و منفی دولت حسن روحانی سخن گفته و تلاش کرده در کنار نقد برخی تاکتیک های دولتی، به نقاط قوت دولت هم اشاره کند و منتقدان دولت را نیز پند دهد که سطح انتقادات را از ظرفیت های موجود کشور فراتر نبرند.

یک سال بعد از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و پیروزی حسن روحانی در این انتخابات، نقاط قوت و ضعف دولت تدبیر و امید را چه می دانید و با توجه به عملکرد یکساله دولت، فکر می کنید کدام راهبردها باید تقویت شده و همچنان ادامه یابد؟

دولت یازدهم نقاط قوت بسیاری داشته، اما به نظر من مهم ترین آنها همان ادعا و وعده نخستین آقای روحانی بود که گفتند با همه کار می کنم. البته اکنون بعد از یک سال باید بررسی شود که این وعده عملیاتی شده یا نه، اما به نظر من در آن مقطع زمانی پر التهاب، تمرکز بر چنین راهبردی توانست نقش مهمی در آرامش فضای سیاسی و کاهش تنش ها داشته باشد. پس از این، باید به تسریع در تشکیل دولت یازدهم به عنوان یک نقطه قوت دیگر اشاره کنم چراکه سرعت بالا در شکل دادن به کابینه، نقش مهمی در انجام برنامه ها و جلوگیری از بلاتکلیفی اجرایی داشت. شما دیدید که آقای روحانی بلافاصله پس از مراسم تحلیف فهرست وزرای پیشنهادی خود را ارائه دادند و مانع از آن شدند که در آن مقطع حساس، زمان از دست برود.

نکته بعدی که باید مورد توجه قرار گیرد، استفاده آقای رئیس جمهور از نیروهای توانمند و مجرب در کابینه و در پست های مهم دولتی بود. شرایط کشور ایجاب می کرد که از تجربه این نیروها بخوبی استفاده شود و این موضوع در کابینه پیشنهادی، مورد توجه آقای روحانی قرار گرفته بود. همچنین نباید از یاد برد که در جریان معرفی و رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، آقای رئیس جمهور حضور مثبت و مداومی در مجلس داشت و برای وزارتخانه هایی که چند وزیر به مجلس معرفی شدند، هر بار شاهد بودیم ایشان برای دفاع از پیشنهاد خود و برنامه های دولت در میان نمایندگان حاضر می شد.

اشاره شما بیشتر به رفتارهای سیاسی بود. جهت گیری مجموعه دولت در طراحی راهبردها را چگونه ارزیابی می کنید؟

دولت به طور کلی در این یک سال دارای ثبات در تصمیم گیری ها بود که این امر پیامدهای مثبت بسیاری برای کشور داشته و دارد. همچنین شخص رئیس جمهور و وزرایش تلاش کردند خود را در تقابل با دیگر نهادهای حاکمیتی قرار نداده و از مرکز ثقل نظام تبعیت کرده و رهیافت های خود را در چارچوب نظام تعریف کنند. همچنین راهبرد دولت در سیاست خارجی و ورود جدی تر به مذاکرات هسته ای قابل دفاع بوده است. در کل اگر بخواهم ارزیابی کاملی از رفتار یکساله دولت داشته باشم، باید بگویم دولت در برنامه ریزی، شتاب زده عمل نکرده و مثلا در تعیین بودجه و اتمام طرح های نیمه تمام عملکرد مناسبی داشته است.

با همه این نقاط قوتی که اشاره کردید بعضی ها نیز به عملکرد یک ساله دولت انتقاداتی وارد می کنند و مثلا از حاشیه سازی برخی نزدیکان رئیس جمهور گلایه دارند و از نظر تاکتیکی هم به برنامه های دولت در حوزه های مختلف نقد وارد می کنند؟

بله، به نظر من هم طرح بعضی مسائل توسط برخی افراد حاشیه ای نه تنها کمکی به توسعه کشور نمی کند، بلکه اختلافات و مناقشات سیاسی را هم بیشتر می کند.

حرف های حاشیه ای در کابینه روحانی مطرح می شود یا از سوی بعضی نزدیکان او طرح می شود؟

بیشتر اظهارنظرهای اطرافیان است که حاشیه ساز می شود و این به نفع دولت هم نیست. البته بعضی از حرف های شخص رئیس جمهور هم بازتاب های متفاوتی دارد که پسندیده نیست. به هر حال رئیس جمهور از جمله نمادهای وحدت ملی است و این جایگاه نباید آسیب ببیند.

البته گاهی، برخی نقدها حواشی بیشتری را دامن می زند؟

مخالفت و انتقاد، لازمه وجود یک جامعه پویاست. با این حال به نظر من سطح این مخالفت باید تعریف شود. از سوی دیگر طرح برخی مسائل و اظهارنظرها نیز این مخالفت ها را تشدید می کند که به منافع ملی ضربه می زند. این که سطح نقدها به روحانیت کشیده شود، مناسب نیست. با این همه در مجموع من معتقدم دولت متعلق به نظام و مردم است و همه نقدها باید جنبه حمایتی داشته باشد. بنابراین تخریب ها هیچ گاه مناسب نبوده و امیدوارم شیوه نقدها و البته مواجهه با منتقدان در آینده بهتر شود.

جدای از این بحث های حاشیه ای که اشاره کردید، به نظر شما باید کدام رفتار یا استراتژی دولت در سال های بعد اصلاح شود؟

برخی رفتارهای اقتصادی دولت به نظر من باید اصلاح شود. البته طی ماه های اخیر تصمیم گیری ها بهتر شده اما بخشی از برنامه ریزی های اقتصادی دولت در این یک سال به دولت و کشور ضربه وارد کرد. در کنار این، عملکرد مدیران دولت یازدهم هم یکسان نیست و بعضی مدیران با وجود این که تجربه مدیریتی بالایی دارند، از انرژی لازم برای کار در این دولت برخوردار نیستند.

یعنی شما هم مانند برخی منتقدان معتقدید دولت یازدهم یکدست نیست؟

نه، نمی خواهم بگویم دولت چه از نظر اجرایی و چه از لحاظ سیاسی یکدست نیست، اما برخی مدیران، از نظر جسمی شرایط لازم را ندارند که در سطح مشکلات موجود بتوانند کار کنند. به نظر من برای اصلاح این وضع نیز دولت باید چاره اندیشی کند.

برخی معتقدند دولت در این یک سال چنان درگیر ظرافت های سیاست خارجی بوده که کمتر فرصت پرداختن به سیاست داخلی را یافته است. شما با این نوع انتقادات همراه هستید؟

البته در حوزه سیاست داخلی اقداماتی شده و جلساتی با حضور چهره های شاخص اصولگرا و اصلاح طلب برگزار شده است. با این همه من هم قبول دارم که شاید پیچیدگی های سیاست خارجی باعث شد به اندازه کافی به عرصه داخلی پرداخته نشود. بنابراین باید تلاش کرد در آینده این وضع تعدیل شود.

یکی از وعده های انتخاباتی رئیس جمهور، مقابله با افراط گری در کشور بود. با توجه به فعالیت هایی که افراطیون در جناح های مختلف کشور انجام می دهند، فکر می کنید دولت تا چه اندازه توانسته در مهار تندروی موفق عمل کند؟

مقابله با افراط گرایی دو وجه عملی و نظری دارد. در وجه نظری که مهار تندروی اصلا وظیفه دولت نیست و کانون های فکری باید از این زاویه با تندروی مقابله کنند، اما در وجه عملیاتی اگر بخواهیم بررسی کنیم، به نظر من باید بررسی شود که دولت موفق شده مانع ورود تندروها به بدنه دولت شود یا نه. این جای ارزیابی دقیق تری دارد که این جهت گیری کاملا در همه عرصه ها رعایت شده است یا نیاز به اصلاحاتی هست، اما اگر از این زاویه به مقابله با افراط گرایی بنگریم که جامعه در قبال تندروی واکسینه شود، به برنامه ریزی بلندمدت نیاز دارد. به نظر من حداقل از نظر ذهنی شرایط برای واکسینه شدن جامعه مقابل افراط گرایی مناسب نیست.

برای این که شرایط مناسب شود، چه باید کرد؟

ابتدا همه باید دولت را از خود بدانند. همان طور که آقای روحانی گفت که من از هر سه جریان اصلاح طلب، اصولگرا و اعتدالی در دولت استفاده خواهم کرد و واقعا هم از هر سه جریان در دولت حضور دارند. جریانات سیاسی هم باید دولت را نزدیک به خود بدانند. علاوه بر این باید همه جهت گیری ها چه از جانب دولت و چه منتقدان به سمت توسعه کشور و راهبرد اعتدال باشد. به نظر من این روندی است که آغاز شده و باید با روش های تازه و بازنگری در برخی سیاست های واگرایانه، به منظور رفع آسیب تندروی تلاش های بیشتری صورت گیرد.

یک سال پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات 24 خرداد 92، فکر می کنید عملکرد دولت باعث مقبولیت بیشتر رئیس جمهور در افکارعمومی شده یا شاهد ریزش محبوبیت آقای روحانی بوده ایم؟

پاسخ به این پرسش نیازمند انجام یک کار میدانی دقیق و علمی است. برخی اقشار انتظارات زیادی از دولت داشتند که برآورده نشده است. برخی دیگر هم البته با اشاره به این که حداقل در این یک سال قطعنامه تازه ای علیه ایران از سوی شورای امنیت صادر نشده، همین موضوع را دلیلی برای حمایت از دولت یازدهم می دانند. با این حال بخشی از منتقدان می گویند روش های اداره کشور نسبت به گذشته تغییری نکرده و عده ای از این زاویه از دولت گلایه دارند که وضع محرومان بهبود نیافته است. بنابراین برای ارزیابی دقیق همه این نقدها و حمایت های ادعایی باید کار میدانی و مقایسه معتبری با گذشته انجام شود. با این همه به نظر من آقای روحانی مانند هر سیاستمدار دیگری در جهان، پس از کسب آرای مردم با محدودیت هایی مواجه است که باید برای مدیریت آنها تلاش کند. بنابراین یک سال، زمان مناسبی برای داوری درباره عملکرد دولت نیست و باید دست کم دو سال از روی کار آمدن دولت بگذرد تا با اعمال دقیق سیاست های این دولت و کسب نتیجه و ارزیابی پیامدهای آن، بتوان ارزیابی صحیحی از عملکرد دولت و محبوبیت آن در میان مردم داشت.

منبع: جام جم آنلاین