اصلاح طلبان در دولت شریک هستند/ ناطق به انتخابات مجلس می آید/ خاتمی قطعا رد صلاحیت می شود

سرویس سیاسی « فردا »- این روزها اصلاح طلبان که تا همین چند ماه پیش خود را وامدار و مدعی حضور روحانی در جایگاه ریاست جمهوری می دانستند، بعد از آنکه چندان مورد استقبال اهالی دولت یازدهم قرار نگرفتند، رفته رفته لب به انتقاد هم گشودند. انتقاداتی که البته هنوز شکل و شمایلی جدی به خود نگرفته و فعلا جریان اصلاحات در شرایط یک بام و دو هوایی قرار گرفته و منتظر روزهای آینده است. از همین رو این روزها اصلاحاتی ها بیش از آنکه به دولت و اتفاقات رخ داده در آن توجه کنند، سعی و تلاش خود را برای حضور هر چه منسجم تر در انتخابات مجلس به کار گرفته اند. اما سکوت این روزهای اصلاح طلبان و فعالیت های پشت پرده آنها در زمینه انتخابات سال آینده مجلس سبب شد تا گفتگویی با صادق زیبا کلام، استاد دانشگاه تهران و یکی از تئوریسین های جریان اصلاحات داشته باشیم. در ادامه متن گفتگوی «فردا» با صادق زیبا کلام را بخوانید. - آقای زیبا کلام، به عنوان بخش ابتدایی گفتگو بفرمایید که علت سکوت اصلاح طلبان در قبال دولت چیست و چرا این روزها جریان اصلاحات نه به طور قاطع از دولت حمایتی می کند و نه لب به انتقاد می گشاید. علت این امر چیست؟ این برداشتی که شما از اصلاح طلبان دارید که نسبت به دولت در حال سکوت هستند، بالطبع مقایسه ای است که با جریان اصولگرایی انجام می دهید. در شرایطی که اصولگرایان به طور مرتب حملاتی انتقادی را به دولت دارند، البته بعضی افراد به صورت معتدل تر و برخی دیگر با برنامه و منظم. اما به نظر می رسد ملاک شما اصولگرایان است. در این بین اصلاح طلبان نه به آن صورت دفاع جانانه از دولت می کنند و اینکه حمله آنچنانی هم به دولت ندارند. از سوی دیگر به نظر من بسیاری از انتقاداتی که از سوی اصولگرایان نسبت به دولت مطرح می شود نوعی سیاسی کاری و برخورد سیاسی است. از سوی دیگر بخش دیگری از اهداف اصولگرایان در حمله به دولت این است که جلوی ارزیابی در خصوص 8 سال گذشته گرفته شود. اما اصلاح طلبان از همان روزهای بعد از انتخابات مواضع خود را مشخص کردند و حمایت بی قید و شرط از آقای روحانی نداشتند. اما حمایت این جریان به گونه ای بوده که رهبر جریان اصلاحات این حمایت را چه در دوران انتخابات و چه بعد از آن از رئیس جمهور انجام دادند. آنجایی که نیاز به حمایت از دولت باشد اصلاح طلبان حمایت می کنند و جایی هم که نیاز به انتقاد باشد، انتقاد انجام می شود. بنابراین در مواردی که اشتباهی از سوی یکی از ارکان های دولت انجام گرفته باشد هیچ همراهی از سوی اصلاح طلبان صورت نگرفته و اگر هم کار خوبی انجام شده باشد، اصلاح طلبان از آن حمایت کرده اند. اصلاح طلبان در دولت شریک هستند - به نظر شما این سکوت به این معنا نیست که اصلاح طلبان از شکست احتمالی دولت دوری کنند یا اینکه در صورت پیروزی و کسب موفقیت، آن را به نفع خود مصادره کنند؟ اصلا بحث یک بام و دو هوا کردن یا فرصت طلبی در بین اصلاح طلبان نیست. اصلاح طلبان در دولت آقای روحانی شریک هستند. - در چه زمینه ای شریک هستند؟ در این زمینه که اگر این دولت پیروزی به دست آورد قطعا اصلاح طلبان هم می توانند خوشحال و شادمان باشند و اگر شکستی باشد قطعا شکست دولت آقای روحانی برای اصلاح طلبان هم نوعی شکست خواهد بود. بنابراین به هیچ وجه اینگونه نیست که اصلاح طلبان در چنین مواردی بگویند ما آقای روحانی را نمی شناسیم. بنابراین اصلاح طلبان در بهشت و دوزخ دولت آقای روحانی مشارکت دارند. اما از این نکته هم نباید غافل شویم که دولت روحانی دولت اصلاح نیست. درست است که برخی افراد و اشخاص که با دولت آقای خاتمی هم همکاری داشتند در این دولت مشغول به کار هستند اما در مجموع بین عملکردها و سیاست های دولت آقای روحانی و اصلاح طلبان باید تمیز قائل شد. اما گفتن این حرف به این معنا نیست که اصلاح طلبان می خواهند از مسئولیتی که در انتخاب آقای روحانی بر عهده داشتند، شانه خالی کنند. اصلاح طلبان نه دولت روحانی را صد در صد مال خود می دانند و نه در مواقع شکست پشت آن را خالی می کنند. جریان اصلاحات یقینا در غم و شادی این دولت شریک است. - علت ایجاد این شراکت بین اصلاح طلبان و دولت آقای روحانی چیست؟ برای اینکه اصلاح طلبان یک مشارکت محدود در دولت آقای روحانی دارند. اصلاح طلبان مثل اصولگرایان نیستند که تا مغز استخوان وارد دولت آقای احمدی نژاد شدند و بعد که مشکلات به وجود آمد پا پس کشیدند و خود را مبرا از دولت احمدی نژاد دانستند. اما حرف من این است آن درصدی از اصلاح طلبان که در دولت آقای روحانی حضور دارند در غم و شادی های این دولت بیش از سایر اصلاح طلبان شریک هستند. تفکر واحدی در میان اصلاح طلبان در خصوص دولت وجود ندارد - شما معتقدید تمام اصلاح طلبان به یک شکل و یک روش از دولت حمایت یا انتقاد می کنند؟ یعنی بین اصلاح طلبان در زمینه حمایت یا انتقاد از دولت اختلاف نیست؟ البته اصلاح طلبان یک حزب و یک تشکل سیاسی خیلی متحد نیستند که رهبری حزب تصمیم بگیرد و بدنه حزب آن را به اجرا بگذارد. اصلاح طلبان هم مانند اصولگرایان بیشتر یک طیف هستند و در آن افراد و چهره هایی هستند که تمایل بیشتری برای همکاری با آقای روحانی و همراهی بیشتری با دولت دارند، از سوی دیگر افرادی نیز هستند که انتقادات آنها از دولت یازدهم بیشتر است و معتقدند که آقای روحانی باید در مسائل جامعه مدنی، آزادی زندانیان سیاسی و ... باید خیلی قاطعانه تر عمل می کرد. بنابراین یک تفکر واحدی در میان اصلاح طلبان در خصوص دولت آقای روحانی وجود ندارد. بعضی ها همراهی یا انتقاد بیشتری دارند و بعضی نیز همراهی یا انتقاد کمتری با دولت دارند. نگران موضوع رد صلاحیت ها هستیم - به عنوان بخش دیگری از گفتگو بفرمایید که در حال حاضر برنامه جریان اصلاحات برای انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی چیست؟ اولین برنامه اصلاح طلبان این است که از طریق رایزنی تکلیف نظارت استصوابی را مشخص کنند. چراکه این نظارت عملا نشان داده شده که نوعی اهرم سیاسی است برای کنار گذاشتن برخی افراد و اشخاص. - یعنی الان مهمترین نگرانی اصلاح طلبان موضوع رد صلاحیت های احتمالی شورای نگهبان است؟ بله. نگران این هستیم که در انتخابات اسفند 94 قرار است شورای نگهبان چگونه عمل کند. آیا رد صلاحیت ها مانند گذشته در انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس گذشته خواهد بود یا خیر. ناطق نوری یقینا وارد انتخابات مجلس می شود - در خصوص سرلیستی، اصلاح طلبان هنوز به گزینه واحد نرسیده اند؟ در خصوص سرلیستی نیز به احتمال خیلی زیاد روی آقای ناطق نوری به اجماع خواهند رسید. - به نظرتان حضور آقای ناطق در انتخابات مجلس خیلی بعید نیست؟ نه هیچ بعید نیست. مگر در مورد آقای روحانی و آقای عارف که گفته می شد ائتلاف شکل نمی گیرد، این ائتلاف مگر شکل نگرفت. البته برخی از اصلاح طلبان با اینکه آقای ناطق سرلیست شود موافق نیستند و این عده می خواهند آقای محمد رضا عارف سرلیست اصلاح طلبان شود. ولی من فکر می کنم بدنه معتدل و میانه رو اصلاح طلبان نهایتا وزن بیشتری داشته باشد و آقای ناطق معرفی شود. - اگر آقای ناطق برای انتخابات مجلس پیش نیایند تکلیف اصلاح طلبان چه می شود؟ هر چند من این احتمال را خیلی بعید می دانم و معتقدم آقای ناطق یقینا در انتخابات مجلس شرکت می کند اما اگر ایشان نیایند در آنصورت سرلیست اصلاح طلبان آقای عارف خواهد بود. خاتمی رد صلاحیت می شود - آیا این احتمال وجود دارد که در صورت ایجاد انشقاق بین اصلاح طلبان، آقای خاتمی وارد جریان انتخابات مجلس شود؟ فکر نمی کنم چنین اتفاقی رخ دهد. ولی قطعا آقای خاتمی مانند انتخابات ریاست جمهوری از تصمیم جمعی اصلاح طلبان حمایت و با آن همراهی خواهند کرد. - در بین بدنه جریان اصلاحات تمایلی در زمینه بازگشت آقای خاتمی وجود دارد؟ اصلاح طلبان واقع بین هستند و ایده آلیست نیستند. ما همه آقای خاتمی را تاج سر خودمان می دانیم اما واقع مطلب این است که اگر آقای خاتمی در انتخابات مجلس نامزد شوند شورای نگهبان قطعا ایشان را رد صلاحیت می کنند. در این زمینه است که آنموقع اصلاح طلبان وارد چالش جدیدی می شوند که آیا در انتخابات شرکت کنند یا اینکه آن را تحریم خواهند کرد. بنابراین اصلاح طلبان نمی خواهند اصولگرایان را تحریک کنند و به همین دلیل بنا بر مصالح ملی، آقای خاتمی در انتخابات شخصا شرکت نخواهند کرد، ولی قطعا از نامزدهای اصلاح طلب و مورد تایید جریان اصلاحات با تمام وجود حمایت خواهد کرد.