اوكراين قرباني شكاف‌هاي بين‌المللي

اعتراضات اوكراين در حالي رو به پيشروي است كه موج خشونت اين كشور را در بر گرفته و در نهايت به نظر مي‌رسد كه رئيس‌جمهور اين كشور را مجبور به فرار از اوكراين كرده است. اين درحالي است كه سابق بر اين، تحولات اوكراين با آرامش و به دور از هرگونه خشونت بوده است؛ اما اعتراضات اخير امر حكومتداري را نشانه گرفته وآشوب به عرصه خيابان‌هاي كي يف كشيده شد. در نتيجه شاهديم كه ماحصل اعتراضات كشته شدن حدود 80 نفر و زخمي شدن بيش از 100 نفر بود. اما پرسش مهم اين است كه چه عاملي موجب شد خشونت و اعتراضات تا اين حد گسترش يابد؟ در پاسخ مي‌توان به چهار نكته اشاره داشت: 1 - ناكارآمدي نظام سياسي؛ ناتواني در عرصه سياست، چه زماني كه حكومت غربگرا بر سركار بود و چه زماني كه طيف طرفداران روس‌ها زمامدار بودند، از نقاط ضعف اوكراين به حساب مي‌آيد. 2 - ناتواني در بخش اقتصادي؛ اوكراين با بحران بيكاري و اقتصادي ناتوان روبه روست كه موجب اعتراض شمار كثيري از مردم شد. 3 - شكاف‌هاي بين‌المللي؛ روسيه طي يك‌سال گذشته موفقيت‌هاي بسياري را در عرصه بين‌الملل كسب كرده كه مي‌توان به موفقيت مسكو در بحران سوريه و خلع سلاح اين كشور، مقاومت اسد در مقابل اعتراضات و حل بحران تروريسم، ايجاد اتحاديه گمركي با همكاري قزاقستان و بلاروس و تلاش براي پيوستن اوكراين و ارمنستان به اين اتحاديه و مهم‌تر از همه گسترش روابط با ايران و تاثيرگذاري در مذاكرات پرونده هسته‌اي اين كشور به نفع جمهوري اسلامي اشاره كرد. با توجه به موارد مذكور بايد گفت كه غرب از موفقيت روسيه در سال 2013 نگران شده و در پي آن بود كه جلوي پيشروي روس‌ها را بگيرد. از اين‌رو اوكراين گزينه مناسبي بود و مي‌توانست تمركز مسكو را در مسائل خاورميانه برهم زده و آن را درگير موضوعات پيراموني خود كند؛ نتيجه اين رقابت بين‌المللي، تبديل شدن اوكراين به عرصه جنگ نيابتي مسكو و واشنگتن و شیوع خشونت در اين كشور است. 4 - تعارضات اجتماعي- فرهنگي؛ كشور اوكراين از گذشته تاكنون با شكاف‌هاي متعددي روبه‌رو بوده كه ابعاد زير را در بر مي‌گيرد: شكاف مذهبي بين ارتدوكس‌ها و كاتوليك‌ها، شكاف قوميتي بين روس تباران و اوكرايني‌ها، شكاف جغرافيايي شرق اوكراين و شبه‌جزيره كريمه، كه روس تباران اوكرايني هستند، و شكاف چهارم شكاف جديد گرايش روس گرايان در مقابل اروپاگرايان. مجموعه اين شكاف‌ها ما را به اين نكته رهنمون مي‌سازد كه اوكراين وضعيت منسجمي نداشته و همواره در كشاكش حل تضادهاي خود بوده است. اما در حال حاضر مهم‌ترين تعارض بين مردم و دولت شكل گرفته و آنچه آينده اوكراين را تهديد مي‌كند بروز جنگ داخلي در اين كشور برمبناي شكاف‌هاي مذكور است. در نتيجه به نظر مي‌رسد مشكل اوكراين تنها با اشغال پايتخت توسط معترضان حل نشده و جنگ داخلي در آينده اين كشور را تهديد خواهد كرد. با توجه به نكات مذكور مي‌توان اينگونه تعبير كرد كه تمامي عوامل فوق دست به دست هم داده تا تحولات اوكراين روند تصاعدي پيدا كرده و نتايج خشونت‌آميزي داشته باشد. در نتيجه نمي‌توان به آساني چشم‌انداز روشني از تحولات آينده ارائه داد؛ خصوصا آنكه بازيگران منطقه از جمله روسيه سياست مبهمي را در پيش گرفته‌اند. به نظر مي‌رسد بعد از اين، مسكو در ابتدا با سياستي محافظه‌كارانه به مسائل اوكراين ورود پيدا كند زيرا روسيه با موضوع سوريه و دخالت غربي‌ها در اين كشور روبه رو است و نمي‌خواهد آمريكا با برگ اوكراين منافع روسيه در خاورميانه را تهديد كند و مسكو مجبور شود در برخورد با اين امر متحمل هزينه‌هاي فراواني گردد. بنابراين روس‌ها در پي آن خواهند بود كه مسائل اوكراين را به شيوه داخلي حل كرده و از غربي‌ها بخواهند بحران اوكراين را از طريق مهيا كردن شرايطي آرام،براي برگزاري انتخاباتي سالم، حل و فصل نمايند. منبع: تهران امروز