سرويس سياسي «فردا»؛ پرونده پولشويي در تركيه كه اخيرا از سوي مقامات امنيتي اين كشور فاش شده است، يك پرونده پيچيده و چند بعدي است؛ از اين نظر كه افراد بسياري از جمله وزراي دولت اردوغان تا همسر ايراني يك خواننده زن اين ك
شور به نام «رضا ضراب»و از سوي ديگر «بابك زنجاني»، تاجر ثروتمند ايراني كه اين روزها در رسانهها نام او را بسيار مي شنويم، پايشان در اين پرونده باز شده است. پلیس استانبول طی عملیاتی جنجالبرانگیز که از دولت ترکیه مخفی نگه داشته شده بود، سهشنبه ۲۶ آذرماه ۵۲ تن را به اتهام پولشویی و فساد مالی بازداشت کرد؛ عملیاتی که با واکنش منفی شدید «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر این کشور مواجه شد و تاکنون ۲۹ مامور بلندپایه اداره پلیس ترکیه، از جمله حسین چاپکین رئیس پلیس استانبول از کار خود برکنار شدند. گفته ميشود این عملیات حاصل ۱۶ ماه تعقیب و مراقبت تشکیلات امنیتی استانبول بوده است. اردوغان از اینکه پلیس ترکیه از یک سال پیش در جریان آنچه که مطبوعات ترکیه «بزرگترین فساد مالی تاریخ کشور» عنوان
میکنند، بوده، اما موضوع را از دولت پنهان نگه داشته، به شدت خشمگین است. داستان اين پرونده از آنجا آغاز ميشود كه راننده رضا ضراب، همسر ايراني ابرو گوندش كه يك تاجر ايرانيالاصل اهل تبريز است از پولهاي انباشته شدهاي كه از آن ضراب بوده، عكس ميگيرد و براي خودنمايي بر روي صفحه فيسبوك خود قرار ميدهد. از همين طريق اين عكسها لو مي رود و اين راننده دستگير ميشود. از همينجاست كه پاي ضراب به اتهام پولشويي به مبلغ 87 ميليارد يورو در اين پرونده باز ميشود.
رضا ضراب، متهم اصلي پرونده پولشويي تركيه رضا ضراب ظاهراً متولد باکو است. در سال ۲۰۱۱ راننده رضا ضراب به هنگام انتقال چمدانهایی محتوی مبلغی بالغ بر ۱۸۰ میلیون دلار از ترکیه به روسیه دستگیر شده بود. یک سال بعد نیز در فرودگاه آتاترک استانبول مقادیر زیادی طلا کشف شد که گفته میشود وی قصد انتقال آنها را به دوبی داشته است. پروندهای که دادستانی جرائم مالی ترکیه تشکیل داده است، سه بخش دارد که بخش اصلی آن به ضراب مربوط است. به نوشته حریت، او علاوه بر انتقال پول به ایران، به پرداخت رشوه به نزدیکان اعضای دولت برای تسهیل سرمایهگذاری و تسریع دریافت تابعیت ترکیه برای خود و نزدیکانش متهم است. روزنامه «ملیت» ترکیه گزارش داد که در حیاط ویلای ضراب در استانبول، دو چمدان بزرگ پر از اسناد محرمانه مرتبط با مناقصههای بزرگ وزارتخانهها و نهادهای اقتصادی دولتی كشف شد. برخی فعالان اقتصادی ایرانی ساکن دوبی، خانواده ضراب را متهم کردهاند که عامل ورشکستگی برخی صرافیهای ایرانی فعال در اين شهر بودهاند. این شایعهها سبب شد که زندگی حرفهای ضراب به شدت
پرحاشیه باشد. ظاهرا از ميان همين اسناد تجاري بوده است كه پاي مقامات دولت اردوغان نيز به ماجرا باز شده است.
اتهام دیگر ضراب این است که با تاسیس 11 شرکت صوری، عملیات پولشویی گستردهای را به مقصد ایران مدیریت و هدایت کرده است. پرونده دیگر وی، مربوط به هواپیمایی است که سال گذشته در فرودگاه آتاتورک به زمین نشست و از داخل آن یک و نیم تن طلا از کشور غنا به مقصد دوبی کشف شد. به نوشته خبرگزاری دولت آذربایجان، دردسرهای ضراب از دسامبر سال2011 آغاز شد؛ «دو محموله پول نقد به ارزش 5/14 میلیون دلار و 4 میلیون یورو کشف و سه شهروند آذربایجانی و یک ایرانی در فرودگاه «وِنوکوُوا» در مسکو دستگیر شدند. پلیس ترکیه، مالک و 14 کارمند یک صرافی بزرگ در استانبول را دستگیر کرد. این صرافی برای این افراد 37 بار حوالههایی به ارزش 40 میلیون دلار و 10 میلیون یورو از ترکیه به روسیه منتقل کرده بود. پلیس دریافت که این مبلغ متعلق به سه شهروند جمهوری آذربایجان و مبدا این پولها از دوبی به ترکیه بوده است. در ادامه بازجوییها و تحقیقات پلیس ترکیه، مشخص شد که در فاصله سالهای 2009 تا 2012 ، سه شرکت صوری در ترکیه از سوی یکی از این سه شهروند
آذربایجانی به ثبت رسیده و تمامی این شرکتها را رضا ضراب مدیریت کرده است. به نوشته روزنامه زمان ترکیه، مجموع اتهامات مالی مطرح شده درباره ضراب به 87 میلیارد یورو میرسد. البته رضا ضراب مهارتهای دیگری هم داشته به طور مثال ملودی و ترانه چند آهنگ ابرو گوندش، سیبل جان و حتي ابراهیم تاتلیسس از آثار وي بوده است. ضراب قبل از ابرو گوندش هم با خواننده آذربایجانی معروف به نام گونل ارتباط داشت. بابك زنجاني هم يك طرف ماجراست بر اساس برخي اطلاعات، بابک زنجانی سرمايه دار جنجالي اين روزها طرف مالی رضا ضراب بوده است که در ترکیه بازداشت شد. سال گذشته در ترکیه عکسهایی از يك هواپیما منتشر شد که مربوط به انتقال چمدانهای طلا از ایران به اين كشور از سوی بابک زنجانی بود. اکنون روزنامه حریت ترکیه مدعی شده که این طلاها متعلق به رضا ضراب بود و با پرداخت یک و نیم میلیون دلار به سیاسیون ترکیه و با جعل سند آزاد شده است. ﻗﺎﭼﺎﻕ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﻦ ﻃﻼ ﺍﺯ ﺗﺮﮐﯿﻪ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺍﻭ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﻩ است. در یکی از پرونده هایی که اخیرا روزنامه حریت ترکیه در مورد آن
نوشته است، رضا ضراب به هولدینگی به نام سورینت در ایران ارتباط داده شده است، فردي كه روزنامه حريت او را ثروتمندترین فرد ایران ميخواند. البته همزمان با انتشار تصاویر و مدارک توسط دادستانی ترکیه نام یک ایرانی دیگر نیز در اين پرونده مطرح شد. «محمد ساده شیشنگ» در این تصویر در فرودگاه با چمدانی حاوی بستههای اسکناس در کنار مسئولین امنیتی سالن ترانزیت دیده میشود كه به نظر ميرسد كه شيشنگ نيز يكي از دوستان ضراب بوده كه وي را در اين زمينه ياري ميكرده است.
مقامات دولت اردوغان متهمان ديگر پرونده فساد مالي تركيه در میان بازداشتشدگان پسران سه وزیر ترک، همچنین مصطفی دمیر، شهردار منطقه فاتح استانبول و عضو حزب حاکم عدالت و توسعه به همراه سلیمان ارسلان، رئیس بانک دولتی هالک بانک نیز به چشم میخورد. بازداشتها به اتهام نقل و انتقالات غیرقانونی به ارزش ۸۷ میلیارد یورو و قاچاق طلا توسط رضا ضراب تاجر ایرانیتبار شهروند ترکیه بوده که در این راستا دهها میلیون دلار به مقامات و تجار ترک رشوه داده است. روزنامه «تودیز زمان» پنجشنبه ۲۸ آذرماه گزارش داد که اسنادی وجود دارد که نشان میدهد چاغلایان ۱۰۵ میلیون لیره (بیش از ۵۰ میلیون دلار) از ضراب رشوه دریافت کرده تا در پولشوییها و قاچاق طلا به این تاجر ایرانی کمک کند. روزنامههای معتبر «طرف» به همراه چندین رسانه دیگر ترکیه از جمله «ساندیز زمان» و «خبردار» جزئیات تاریخ و ارقام رشوههای دریافتی ادعا شده توسط چاغلایان را منتشر کردهاند. طی دو روز گذشته چاغلایان در انظار عمومی دیده نشده بود، اما روزنامه «خبردار» ترکیه نوشته است که وی روز پنجشنبه در حالی که منتظر رسیدن نخست وزیر مجارستان برای استقبال رسمی از وی بود، دستان
خود را بلند کرده و دعا کرده است که «خدایا از شر ظالم حفظم بدار.» اردوغان تسويه حساب سياسي را عامل اين رسوايي مالي خواند دولت اردوغان در قبال اين ماجرا بسيار غافلگیر شد و دست به دستگيري برخي از نيروهاي امنيتي مرتبط با اين ماجرا زد. اردوغان این دستگیریها را ادامه توطئه علیه دولت وی پس از جریان پارک گزی دانست و افزود آن گروهکی را که در داخل تشکیلات دولت این مهندسی سیاسی را سازمان دهی کرده است افشا خواهد کرد. گفته میشود گروهی متشکل از ۳۰-۳۵ بروکرات وابسته به جماعت فتحاله گولن این حمله را بر ضدّ دولت در آستانه انتخابات محلّی ترکیه سازماندهی کرده اند. اردوغان پس از اين ماجرا دست به پاكسازي نيروهاي امنيتي تركيه زده است. شمار مدیران ارشد امنیتی و روسای پلیس برکنار شده در ترکیه به ۲۹ تن رسید و این پاکسازی همچنان ادامه دارد. همزمان با موج دستگیریها پنج مدیر کل امنیت استانبول که در دوایر ترور سازمان یافته، قاچاق، امور مالی و امنیت مشغول کار بودند از کار برکنار شدند. از سوي ديگر گفته میشود دستگیریهای اخیر در ترکیه تسویه حسابی سیاسی است که از طریق جماعت فتحاله گولن بر علیه دولت اردوغان پس از اقدام دولت برای
بستن موسسات آموزشی موسوم به درسخانه انجام میشود. ناظران سیاسی این ماجرا را تشدید تعارض میان نخستوزیر، اردوغان، و متنفذترین روحانی ترکیه، فتحالله گولن، میدانند که از خانه خود در ایالت پنسیلوانیا شبکهای از رسانهها و مدارس و مراکز خیریه را اداره میکند. پس از این دستگیریها، اردوغان، در اوّلین واکنش خود، گفت: «ما در مقابل هیچ تهدیدی تسلیم نخواهیم شد. آنها میتوانند به هر روش زشتی متوسل شوند ولی دولت حزب عدالت و توسعه اجازه به آنها نخواهد داد.» اردوغان به «نیروهای سیاه خارجی» اشاره کرد که تظاهرات ضد دولتی ماه ژوئن [ماجرای پارک گزی] را هدایت میکردند. اردوغان افزود: «ترکیه بانانا ریپابلیک [جمهوری موز] نیست.» اردوغان پیروان گولن را به تشکیل یک "دولت موازی" متهم میکند که به وزارتخانهها، دستگاه قضایی و پلیس نفوذ کردهاند. در زمان صعود حزب عدالت و توسعه به قدرت در سال 2002 گولنیها نزدیکترین متحد حزب فوق در مبارزه با نفوذ سیاسی ارتش بودند. نظرسنجیهای جدید نشان میدهد که اردوغان در انتخابات ماه مارس هنوز پنجاه در صد آراء را در اختیار دارد.
فتحالله گولن، روحانی مسلمان مقیم آمریکا است که قدرت سیاسی بسياري در ترکیه دارد و برخي از رسانهها او را قدرتمندترین روحانی مسلمان ترکیه میدانند. وي در آخرین نوار موعظه اش که از وبسایت شخصیاش پخش شد، درباره غرور سخن گفت. آقای گولن رهبر معنوی شبکهای جهانی است بنام "حذمت" (خدمت) که شامل رسانهها و مدارس و مراکز خیریه میشود. این شبکه مبلغ اسلام صلحطلب و مدرن است و در قطب مقابل سلفی گری افراطی قرار دارد. بخش عمده هزینههای این شبکه را تجار و ثروتمندان آناتولی تأمین میکنند. سرنخها به كجا ختم ميشود؟ به هر حال به نظر ميرسد،اقدام اخير نيروهاي امنيتي تركيه در فاش كردن يك ماجراي پولشويي به عنوان يكي از نقاط تاريك دولت اردوغان در تاريخ زمامداري وي در تركيه بر جاي بماند. اردوغان اينك در دو جهت نسبت به اين ماجرا بسيار خشمگين است. اول اينكه آنرا به عنوان يك توطئه براي بي آبرو كردن دولت خود از سوي « فتحالله گولن» ميداند كه تا اندازي هم اين روحاني ترك توانسته با اين كار به اهداف خود دست يابد و از سوي ديگر اردوغان بايد نگران اتفاقاتي باشد كه در زمينه امنيتي در كشورش رخ ميدهد. اينكه نيروهاي امنيتي
تركيه توانستهاند 16 ماه عمليات مخفيانهاي به دور از اطلاع دولت وي انجام دهد، براي وي بسيار خطرناك است. در زمينه اقتصادي نيز اين رسوايي بزرگ حتي ممكن است به ورشكستگي بانك دولتي تركيه بيانجامد. از سوي ديگر پاي اتحاديه اروپا و آمريكا در جريان اين پولشويي نيز باز شده است و آنها از تركيه درخواست كردهاند كه با شفافيت بيشتري در اين زمينه رفتار كند و به نظر ميرسد دولت اردوغان با چالش جدي در اين زمينه روبروست كه ميتواند خطري براي آينده دولت وي در تركيه نيز باشد. آخرین دفاعیات ضراب در این میان، بخشی از بازجویی رضا ضراب که دیروز توسط دادستانی منتشر شده است، نیز قابل توجه است. وی چینین گفته است: « هر روز حدود ۱ تن طلا صادر میکردم.در سال ۲۰۱۲ بیست میلیارد لیره ترک طلا صادر کردم.پس از آغاز تحریم طلا از طرف آمریکا دیگر عملا تجارت طلا از طریق هالک بانک ناممکن شد. ما هم این کار را از راه تجارت مواد غذایی انجام دادیم. تمام کارهایمان قانونی بوده و خریدار و فروشندهها مشخص است.در سال ۲۰۰۶ شهروند ترکیه شدم، خواهر و شوهر خواهرم نیز شهروند ترکیه هستند.فقط برادر بزرگترم شهروندی ترکیه را نداشت.برای یافتن راه گرفتن حق
شهروندی برای برادرم با وزیر کشور دیدار کردم. گولر هم راههای قانونی را نشانمان داد و برادرم هم شهروند ترکیه شد.بدون هیچ گونه نفع مادّی.این کاری بود که نیازمند امضا تمام اعضا کابینه دولت بود.حتا آخرین امضاها باید امضا نخست وزیر و رئس جمهور باشد.یکی از معاونین مدیر کل امنیت با تهدید من ۱ میلیون دلار از من درخواست کرده بود. از وی شکایت کردم ولی هنوز به جایی نرسیده است.یک بار از طرف یکی از روزنامهها با من تماس گرفتند. گفتند ۸۷ میلیارد یورو صادرات به ایران داشتهای اگر این ۱ میلیون دلار را ندهی این خبر را منتشر خواهیم کرد. صدای شخص هم موجود است.سراغ وزیر امور مالی رفتم گفت بروم پیش وزیر کشور.من هم پیش معمر گولر رفتم او هم نوار مکالمه تلفنی را گوش داد. دیگر نمیدانم پیگیری کردند یا نه.هیچ پولی به وزیر کشور یا پسرش نداده ام.شرکتهایی که در چین هستند متعلق به من نیستند، من فقط مشتری آن شرکتها هستم.مدیر عامل هالک بانک برای گسترش تجارت بین ایران و ترکیه زحمات زیادی کشیده است. من به مؤسسات خیریه زیادی کمک میکنم. به سلیمان اصلان گفتم که میخواهم دبیرستان امام خطیب را بسازم. اگر خدا قسمت کند این مدرسه را
خواهیم سخت.۵۰۰ هزار یورو هم بابت دانشگاه بالکان در مقدونیه از حساب خودم پرداخت کردم. ۱ میلیون یورو هم به همین خاطر به سلیمان اصلان دادم.من بیماری تومور کلیوی دارم.سرطان است.در طول این ۴ روز بازداشتم این تومور ۱ سانتیمتر رشد کرده است.من باید هرچه سریعتر تحت دارمان قرار بگیرم.»
دیدگاه تان را بنویسید