روز پنجشنبه هفته گذشته، 26 سناتور آمريكايي، در اين زمينه دست به كار شده اند و علي رغم درخواستهاي مكرر مقام هاي دولتي اعلام كردند كه طرح تازهاي را براي افزايش تحريمها عليه ايران آماده كردهاند؛ تحريمهايي كه نشان دهنده عدم توجه سناتورهاي آمريكايي به توافقنامه ژنو است. به نظر ميرسد دولت اوباما در اين زمينه دچار چالش دروني و بين المللي شده است؛ چراكه از يك طرف بايستي تندروهاي كنگره آمريكا را نسبت به اعمال تحريم هاي جديد عليه ايران منصرف سازد و از سوي ديگر با توجه به توافقنامه اي كه آمريكا نيز يكي از امضاء كنندگان آن است بايد تعهدات خود را عملي سازد. مبتکران این طرح سناتور دموکرات «رابرت منندز»، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، سناتور دموکرات «چاک شومر»، و سناتور جمهوریخواه «مارک کیرک» هستند. این طرح در حالی پیشنهاد شده که کمیته بانکی آمریکا از به رای گذاشتن طرح دیگری که برای تحریمهای ایران در نظر گرفته شده بود، خودداری کرد. سناتور منندز که به شدت از گفتوگوهای هستهای با ایران انتقاد کرده و خواستار برچیده شدن برنامه اتمی ایران است در بیانیهای با اعلام تنظیم این طرح گفت: «تحریمهای کنونی، ایران را به میز
مذاکره کشاند و یک تهدید جدی در مورد تحریمهای آینده، ایران را ملزم به همکاری و عمل توام با حسن نیت خواهد کرد.» هنوز مشخص نشده که این سناتورها چه هنگام میخواهند این طرح را در صحن سنا به رای بگذارند و به خاطر تعطیلات احتمالا این رایگیری در سال ۲۰۱۳ میسر نخواهد شد. پيش از اين يك هفته قبل بعد از اينكه كنگره آمريكا چند تحريم جديد را عليه ايران به تصويب رساند، مقامات كارشناسي ايران جلسات خود را نيمه كاره رها كردند.این ۲۶ سناتور آمریکایی در روزی از طرحی جدید برای تحریم ایران سخن گفتهاند، که در ژنو گفتوگوهای کارشناسی ایران و ۱+۵ پس از چند روز وقفه از سرگرفته شد. گفتني است هفته گذشته در همين راستا محمد جواد ظريف با همتاي آمريكايياش، جان كري ارتباط تلفني برقرار كرد كه محتواي اين گفتوگوي تلفني فاش نشد اما آيت الله هاشمي رفسنجاني در ديدار با مردم كرمان بخشهايي از گفتوگوي وزاي خارجه ايران و آمريكا را علني كرد و بيان داشت كه « وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا با وزیر امور خارجه ایران گفتوگو کرده و گفته که مسئله تخلف آمریکاییها را در ژنو جبران میکنیم و شما به مذاکرات خود ادامه دهید. آنها تمایل دارند با ایران
کار کنند، زیرا ایران موقعیت خوبی دارد و ملت ما وفادار هستند و با چند سال تحریم و گرانی به نظام وفادار ماندند.» از سوي ديگر كاخ سفيد نيز در برابر اين اقدام جديد كنگره آمريكا موضع گرفت و هشدار داد كه « اگر كنگره تحريمهاي تازهاي عليه ايران وضع كند، اوباما آن را وتو مي كند.» سخنگوی کاخ سفید با هشدار نسبت به تبعات منفي چنين تحريمي اظهار داشته است كه تصویب تحریمهای جدید در کنگره در هر قالبی که باشد، به دیپلماسی آمریکا ضربه میزند و این خطر وجود دارد که فرصت به دست آمده برای نیل به یک راهحل دیپلماتیک از بین برود. در توافق ژنو قید شده که هیچیک از طرفها در طول شش ماه تحریمهای تازهای مربوط به برنامه هستهای ایران وضع نمیکنند. در همین هفته ۲۸ وزیر خارجه کشورهای اتحادیه اروپا هم در بروکسل گرد هم آمدند و خواستار اجرای فوری توافقنامه ژنو شدند. این ۲۸ وزیر خارجه در نشست شورای اتحادیه اروپا که عالیترین مرجع تصمیمگیری در این اتحادیه است، گفتند که به توصیه کاترین اشتون، در صورت تایید آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تحریمهای توافق شده اتحادیه فورا تعلیق میشود. به هر حال به نظر ميرسد با نزديك شدن به شروع عملي
سازي تعهدات غرب براي برداشتن برخي تحريمها عليه ايران، دولت اوباما با چالش جدي در زمينه تعامل سازنده و هماهنگ با كنگره آمريكا روبرو است. البته به نظر ميرسد تحريمهاي جديد عليه ايران ماحصل فعاليت لابيهاي صهيونيستي در آمريكا باشد زيرا صهيونيستها بيش از هر چيز خواستار لغو توافقنامه ژنو هستند و اگر تحريم جديدي عليه ايران وضع شود، توافقنامه ژنو به خودي خود ملغي ميشود زيرا براساس اين توافقنامه هر گونه اعمال تحريم جديد عليه ايران در طي اين شش ماه بر خلاف تعهدات و روند اعتمادسازي است. اوباما در هراس است كه با تصويب تحريم هاي جديد هم حيثيت بين المللي ايالات متحده آمريكا مخدوش شود و هم در داخل آمريكا با توجه به مانورهايي كه بر سر حل برنامه هسته اي بعد از 10 سال و يافتن راه حل ديپلماتيك براي برخورد با ايران پس از 34 سال داده است، به عنوان يك فرد شكست خورده شناخته شود.
صحبتهاي پايان سال اوباما نيز در اين زمينه قابل تحليل است. رئيس كاخ سفيد در صحبتهايي دو پهلو باز هم جمله معروف خود درباره ايران كه « همه گزينهها بر روي ميز است» را تكرار كرده است اما بيان داشته است كه نيازي به تحريم هاي جديد نيست.
رئیس جمهور آمریکا درباره تحریمهای ایران و مسائلی که با کنگره در این مورد وجود داشته گفت: «من میخواهم به صورت دیپلماتیک ایران را از دستیابی به سلاح بازدارم. فکر میکنم احساس کنگره امریکا هم همین است.»
از اين رو به نظر ميرسد در آينده شاهد چالشهاي داخلي آمريكا بر سر ايران پس از تعطيلات عيد كريسمس در سال 2014 باشيم كه بايد ديد كه آيا اوباما ميتواند فعل و انفعالات داخل كنگره بر ضد توافقنامه ژنو را مديريت كند يا خير.
دیدگاه تان را بنویسید