فقه منفعل دردی را دوا نمی‌کند/ حوزه علمیه قم منفعل و فاقد قدرت نظام سازی است/ برخی به نام اصولگرایی دنبال تحجر رفتند
حوزه علمیه قم یک حوزه منفعل است و قدرت و ظرفیت نظام سازی ندارد، در دورانی به مردم گفته شد که همه بچه دار شوید، در دوره ای شروع کردیم به فتوا آوردن و استدلال و حدیث که اسلام اجازه نمی دهد و اسلام طرفدار تحدید نسل است، دوباره یک مرتبه جمعیت شناسان و سیاسیون گفتند که جمعیت دارد پیر می شود و مدرسه ها همه باید بشود خانه سالمندان، فرمان اسلام هم برگشت!حوزه منفعل می نشیند مصیبت مثل آوار بر سرش خراب شود و بعد شروع می کند توجیه نظریه بافتن..
سرویس فرهنگی «فردا»: حسن رحیم پور ازغدی با بیان اینکه فقه ادعای نظام سازی شیعه دارد اما در قم و مشهد و نجف چند کرسی درباره سیاست جمعیتی برپا نمی شود، انفعال را زیبنده حوزه های علمیه ندانست و گفت: متاسفانه باید اذعان کنیم نظام ولایت فقیه تنها و رابطه آن با عقبه تئوریک حوزه قطع است.
رحیم پور ازغدی در همایش ملی تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه ، خواستار توجه در مقام نظام سازی و معرفی آیین شیعی به نحو خاص اسلامی و به نحو عام دینی شد و بر همه جانبه نگری و تفکیک مسائل زمانی و مکانی تأکید کرد. وی در ادامه افزود: از تفاوت های بین فقه فعال و فقه منفعل آن است که فقه منفعل به مسائل جدا از یکدیگر و جدا از غایات اسلامی و پراکنده نگاه می کند و منتظر می نشیند تا مشکلات اجتماعی بر سرش آوار شود و آن گاه منفعلانه و شرمنده به دست و پا کردن توجیهات فقهی می پردازد که یک مورد آن سیاست های جمعیتی است. این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در دوره ای حکم شرعی قطعی ضد ارزش می شود برای اینکه جایگاه این حکم به درستی و در جای خود درج نشده است، تصریح
کرد: براساس سیاست جمعیتی، این تفکر در افکار عمومی به وجود نیاید که دین و شریعت آنقدر سیال است که در هر دوره ای هر چیزی را می توان به آن نسبت داد که بسیار خطرناک است. وی گفت: در دورانی به مردم گفته شد که همه بچه دار شوید، در دوره ای شروع کردیم به فتوا آوردن و استدلال و حدیث که اسلام اجازه نمی دهد و اسلام طرفدار تحدید نسل است، دوباره یک مرتبه جمعیت شناسان و سیاسیون گفتند که جمعیت دارد پیر می شود و مدرسه ها همه باید بشود خانه سالمندان، فرمان اسلام هم برگشت. اسلام حکم مطلق درباره جمعیت ندارد رحیم پور ازغدی از کارشناسان و مسؤولان خواست تا با جامعه و افکار عمومی درست صحبت کنند و متذکر شد: اسلام هیچ حکم ذاتی اولی قطعی به نحو مطلق درباره جمعیت ندارد، یعنی هر دو دسته آیات و روایات هم به نفع تکثیر جمعیت داریم و هم به نفع تحدید جمعیت یعنی محدودسازی و کنترل نسل و هر دو هم اسلام است. وی با تأکید بر اینکه باید به جامعه درست منتقل کنیم که اسلام در این باره به عناوین اولی و عناوین ثانوی و جهات مختلف قضیه سر و کار دارد، گفت: اولویت ها در شرایط مختلف تغییر می کند، عده ای گفتند که در دوره ای بنا بر مصلحت دیدیم که اقتضائات
اسلام با کنترل جمعیت سازگار است، اما دوره آن به سر رسید و یادمان رفت که به مردم بگوییم اقتضائات این دوره تمام شده است. وی با طرح این سؤال که چگونه می توان یک سیاست جمعیتی را به اسلام، قرآن و سنت نسبت داد؟ بر همه جانبه نگری، متدولوژی شفاف، تفاوت بین فتوا و حکم، مسأله مناطات نفس الامری احکام از یک طرف و عناوین ثانوی را از طرف دیگر و همه جانبه دیدن و تفکیک مسائل زمانی و مکانی، هم زمان و مکان صدور روایت و نزول آیه و هم زمان و مکان تطبیق امروزی بر مشکلات و مسائل تأکید کرد. سبک زندگی باید از رساله های عملیه استخراج شود این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه اظهار کرد: حوزه منفعل می نشیند مصیبت مثل آوار بر سرش خراب شود و بعد شروع می کند توجیه نظریه بافتن اما حوزه نظام ساز و تمدن ساز به موضوع و حکم، مفهوم مصداق، شبهات حکمی و موضوعی کار دارد. رحیم پور ازغدی افزود: امروز پنج کرسی خارج قضا که بتوانند مسائل واقعی که دادگاه ها دچار آن هستند بررسی کنند، وجود ندارد و جدا جدا از آقایان، و مورد مورد فتوا می گیرند. مثل اینکه دوران قبل از انقلاب است. وی ادامه داد: فقیهی می تواند درباره سیاست جمعیتی سخن بگوید که همه احادیث را
درباره افزایش یا کاهش جمعیت دیده باشد و معایب و مزایای ازدیاد نسل و یا کاهش آن را به خوبی بداند. وی با بیان اینکه پس از گذشت سی و چند سال از انقلاب اسلامی و پس از گذشت هزار سال از تاریخ شیعه هنوز نمی دانیم که مخاطب رساله توضیح المسائل طلبه درس خارج نیست که بر آن حاشیه بنویسد، تصریح کرد: سبک زندگی باید از رساله های عملیه استخراج شود. نظام ولایت فقیه تنها است استاد رحیم پور ازغدی با تصریح بر اینکه فقه ادعای نظام سازی شیعه دارد اما در قم و مشهد و نجف چند کرسی درباره سیاست جمعیتی برپا نمی شود، گفت: حوزه علمیه قم یک حوزه منفعل است و قدرت و ظرفیت نظام سازی ندارد، مشهد و اصفهان نیز چنین است و نجف که به طریق اولی ندارد. وی خاطرنشان کرد: این یعنی نظام ولایت فقیه تنها و رابطه آن با عقبه تئوریک حوزه قطع است؛ امروز پنج کرسی خارج قضا که بتوانند مسائل واقعی که دادگاه ها به آن گرفتار هستند بررسی کنند، وجود ندارد و جدا جدا از آقایان و مورد مورد فتوا می گیرند مثل اینکه دوران قبل از انقلاب است. این استاد حوزه و دانشگاه گفت: حوزه ای که تا فشار بیاید پیر شدیم شروع کند به اینکه آیات و روایات مربوط به ازدیاد جمعیت را بخواند،
نظام ساز نیست، حوزه ای که مسائل را پراکنده و فرعی می داند و آن را مسائل نمی بیند، حل المسائل ندارد. وی با بیان اینکه منفصل کردن اعضای حقیقی ارگانیزم جامعه، مصلح کردن سیستم است، ادامه داد: اشتباه است هر که بگوید حکم اولی اسلام ازدیاد جمعیت یا تحدید آن است، و این از خطاهای رایج در مباحث حقوق بشر، حقوق سیاسی، اقتصادی و اخلاقی است. جامعیت احکام و ارزش های اسلامی را با هم ببینیم رحیم پور ازغدی تصریح کرد: تاکجا می توانیم در فروع مستقل از اصول با مخالفان وارد بحث شویم، ابتدا باید مبانی ما مشخص شود که بر سر فروع با دیگران بحث نکنیم، بلکه بر سر مبانی به اتفاق نظر برسیم. وی توصیه کرد: جامعیت احکام و ارزش های اسلامی را با هم ببینیم، گزینشی و با افراط و تفریط برخورد نکنیم، دین را سیال نپنداریم، بین مصالح و مفاسد اهم و مهم کنیم، احکام را نسخ نکنیم، اگرچه می توان اجرای یک حکم را به خاطر یک حکم و ضرورت دیگر موقتا به تأخیر انداخت. وی بر به کارگیری عقل با اهداف ربانی نه اهداف مادی و ماتریالیستی تأکید کرد و افزود: برخی به نام اصولگرایی دنبال تحجر و لجاجت رفته اند و به نام نواندیشی دینی ریشه محکمات شریعت را زده اند و این
از خطرهایی است که در فکر نواندیشی داریم، این یک جریان فکری و خیرخواه اسلام نیست بلکه یک تقلب معرفتی است. این استاد حوزه و دانشگاه ابراز کرد: همه تلاش این طرز فکر آن است که با عنوان اینکه مدرن فکر کنیم و مذهبی باشیم در جهت بازسازی پارادایم های درون سنت دینی و در جهت سازش با مفاهیم غیردینی و سکولار هستند، یعنی با ادبیات مذهبی نگاه مادی را حاکم کردن. وی افزود: می خواهند جوهره فکری لائیک را در قالب مفاهیمی مانند کنترل جمعیت و یا آزادی حقوق بشر و حقوق زن و جهانی شدن رابطه دولت و ملت و توسعه جاری کنند و یک تعریف دنیامحورانه مادی را از دین ورزی تئوریزه ارائه دهند که بنیان سکولار دارد و پوشش دینی، بنیان مادی دارد و پوشش مذهبی. حوزه ای که مسائل حل شده را حل کند نظام ساز نیست استاد رحیم پور ازغدی ادامه داد: اگر بخواهیم سر هر مسأله فرعی و حکمی وارد بحث شویم، ابتدا تعیین تکلیف کنیم بر روی مسائل اصولی، اگر پیش فرض ها را در اصول مطالب قبول دارد بعد درباره فروع مسائل صحبت کند که با نگاه مادی لذت های جنسی، هم جنس بازی و خودکشی حق است اما با نگاه خداباورانه حقی برای اینها نمی توان قائل بود. وی با بیان اینکه حوزه نظام
ساز، حوزه ای نیست که مسائل حل شده را حل کند، گفت: اجتهاد یعنی مسائل حل نشده را حل کن، و امروز در نظام سازی هزاران مسأله حل نشده داریم که یکی از آن مسأله جمعیتی است. وی یادآور شد: چرا به نام فقه اسلام و نظام قضایی اسلام در برخی خانواده ها به مرد و در برخی خانم ها به زن ظلم بیّن می شود، باید ده ها کرسی خارج فقه و کلام و نظریه پردازی فقهی باشد و درباره مسائل اجتهاد و بحث کنند و سؤال های طرح نشده را خود طرح کنند که فقه فعال منتظر نهادهای منفعل نمی ماند. این استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین مسأله حضانت پرداخت و با بیان اینکه حضانت در بند کشیدن مرد برای کنترل او و تأمین حقوقی و اقتصادی فرزند است نه محدود کردن زن، گفت: فمینیستی ترین نظام حقوقی به معنای واقعی کلمه فقه شیعی است که به معنای واقعی از حقوق زن حمایت می کند. وی با باین اینکه اسلام در بحث کنترل نسل صرفا کمیّت محور نیست، گفت: هیچ مانع ذاتی برای ازدواج و فرزندآوری وجود ندارد اما این به معنای آن نیست که شرطی هم ندارد؛ رزق صحبت از امنیت اقتصادی به اضافه تدبیر است، اینجا کم و زیاد بودن جمعیت هدف نیست، بلکه هدف صفاتی است که در قرآن می
آید.
رحیم پور ازغدی در همایش ملی تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه ، خواستار توجه در مقام نظام سازی و معرفی آیین شیعی به نحو خاص اسلامی و به نحو عام دینی شد و بر همه جانبه نگری و تفکیک مسائل زمانی و مکانی تأکید کرد. وی در ادامه افزود: از تفاوت های بین فقه فعال و فقه منفعل آن است که فقه منفعل به مسائل جدا از یکدیگر و جدا از غایات اسلامی و پراکنده نگاه می کند و منتظر می نشیند تا مشکلات اجتماعی بر سرش آوار شود و آن گاه منفعلانه و شرمنده به دست و پا کردن توجیهات فقهی می پردازد که یک مورد آن سیاست های جمعیتی است. این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در دوره ای حکم شرعی قطعی ضد ارزش می شود برای اینکه جایگاه این حکم به درستی و در جای خود درج نشده است، تصریح
کرد: براساس سیاست جمعیتی، این تفکر در افکار عمومی به وجود نیاید که دین و شریعت آنقدر سیال است که در هر دوره ای هر چیزی را می توان به آن نسبت داد که بسیار خطرناک است. وی گفت: در دورانی به مردم گفته شد که همه بچه دار شوید، در دوره ای شروع کردیم به فتوا آوردن و استدلال و حدیث که اسلام اجازه نمی دهد و اسلام طرفدار تحدید نسل است، دوباره یک مرتبه جمعیت شناسان و سیاسیون گفتند که جمعیت دارد پیر می شود و مدرسه ها همه باید بشود خانه سالمندان، فرمان اسلام هم برگشت. اسلام حکم مطلق درباره جمعیت ندارد رحیم پور ازغدی از کارشناسان و مسؤولان خواست تا با جامعه و افکار عمومی درست صحبت کنند و متذکر شد: اسلام هیچ حکم ذاتی اولی قطعی به نحو مطلق درباره جمعیت ندارد، یعنی هر دو دسته آیات و روایات هم به نفع تکثیر جمعیت داریم و هم به نفع تحدید جمعیت یعنی محدودسازی و کنترل نسل و هر دو هم اسلام است. وی با تأکید بر اینکه باید به جامعه درست منتقل کنیم که اسلام در این باره به عناوین اولی و عناوین ثانوی و جهات مختلف قضیه سر و کار دارد، گفت: اولویت ها در شرایط مختلف تغییر می کند، عده ای گفتند که در دوره ای بنا بر مصلحت دیدیم که اقتضائات
اسلام با کنترل جمعیت سازگار است، اما دوره آن به سر رسید و یادمان رفت که به مردم بگوییم اقتضائات این دوره تمام شده است. وی با طرح این سؤال که چگونه می توان یک سیاست جمعیتی را به اسلام، قرآن و سنت نسبت داد؟ بر همه جانبه نگری، متدولوژی شفاف، تفاوت بین فتوا و حکم، مسأله مناطات نفس الامری احکام از یک طرف و عناوین ثانوی را از طرف دیگر و همه جانبه دیدن و تفکیک مسائل زمانی و مکانی، هم زمان و مکان صدور روایت و نزول آیه و هم زمان و مکان تطبیق امروزی بر مشکلات و مسائل تأکید کرد. سبک زندگی باید از رساله های عملیه استخراج شود این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه اظهار کرد: حوزه منفعل می نشیند مصیبت مثل آوار بر سرش خراب شود و بعد شروع می کند توجیه نظریه بافتن اما حوزه نظام ساز و تمدن ساز به موضوع و حکم، مفهوم مصداق، شبهات حکمی و موضوعی کار دارد. رحیم پور ازغدی افزود: امروز پنج کرسی خارج قضا که بتوانند مسائل واقعی که دادگاه ها دچار آن هستند بررسی کنند، وجود ندارد و جدا جدا از آقایان، و مورد مورد فتوا می گیرند. مثل اینکه دوران قبل از انقلاب است. وی ادامه داد: فقیهی می تواند درباره سیاست جمعیتی سخن بگوید که همه احادیث را
درباره افزایش یا کاهش جمعیت دیده باشد و معایب و مزایای ازدیاد نسل و یا کاهش آن را به خوبی بداند. وی با بیان اینکه پس از گذشت سی و چند سال از انقلاب اسلامی و پس از گذشت هزار سال از تاریخ شیعه هنوز نمی دانیم که مخاطب رساله توضیح المسائل طلبه درس خارج نیست که بر آن حاشیه بنویسد، تصریح کرد: سبک زندگی باید از رساله های عملیه استخراج شود. نظام ولایت فقیه تنها است استاد رحیم پور ازغدی با تصریح بر اینکه فقه ادعای نظام سازی شیعه دارد اما در قم و مشهد و نجف چند کرسی درباره سیاست جمعیتی برپا نمی شود، گفت: حوزه علمیه قم یک حوزه منفعل است و قدرت و ظرفیت نظام سازی ندارد، مشهد و اصفهان نیز چنین است و نجف که به طریق اولی ندارد. وی خاطرنشان کرد: این یعنی نظام ولایت فقیه تنها و رابطه آن با عقبه تئوریک حوزه قطع است؛ امروز پنج کرسی خارج قضا که بتوانند مسائل واقعی که دادگاه ها به آن گرفتار هستند بررسی کنند، وجود ندارد و جدا جدا از آقایان و مورد مورد فتوا می گیرند مثل اینکه دوران قبل از انقلاب است. این استاد حوزه و دانشگاه گفت: حوزه ای که تا فشار بیاید پیر شدیم شروع کند به اینکه آیات و روایات مربوط به ازدیاد جمعیت را بخواند،
نظام ساز نیست، حوزه ای که مسائل را پراکنده و فرعی می داند و آن را مسائل نمی بیند، حل المسائل ندارد. وی با بیان اینکه منفصل کردن اعضای حقیقی ارگانیزم جامعه، مصلح کردن سیستم است، ادامه داد: اشتباه است هر که بگوید حکم اولی اسلام ازدیاد جمعیت یا تحدید آن است، و این از خطاهای رایج در مباحث حقوق بشر، حقوق سیاسی، اقتصادی و اخلاقی است. جامعیت احکام و ارزش های اسلامی را با هم ببینیم رحیم پور ازغدی تصریح کرد: تاکجا می توانیم در فروع مستقل از اصول با مخالفان وارد بحث شویم، ابتدا باید مبانی ما مشخص شود که بر سر فروع با دیگران بحث نکنیم، بلکه بر سر مبانی به اتفاق نظر برسیم. وی توصیه کرد: جامعیت احکام و ارزش های اسلامی را با هم ببینیم، گزینشی و با افراط و تفریط برخورد نکنیم، دین را سیال نپنداریم، بین مصالح و مفاسد اهم و مهم کنیم، احکام را نسخ نکنیم، اگرچه می توان اجرای یک حکم را به خاطر یک حکم و ضرورت دیگر موقتا به تأخیر انداخت. وی بر به کارگیری عقل با اهداف ربانی نه اهداف مادی و ماتریالیستی تأکید کرد و افزود: برخی به نام اصولگرایی دنبال تحجر و لجاجت رفته اند و به نام نواندیشی دینی ریشه محکمات شریعت را زده اند و این
از خطرهایی است که در فکر نواندیشی داریم، این یک جریان فکری و خیرخواه اسلام نیست بلکه یک تقلب معرفتی است. این استاد حوزه و دانشگاه ابراز کرد: همه تلاش این طرز فکر آن است که با عنوان اینکه مدرن فکر کنیم و مذهبی باشیم در جهت بازسازی پارادایم های درون سنت دینی و در جهت سازش با مفاهیم غیردینی و سکولار هستند، یعنی با ادبیات مذهبی نگاه مادی را حاکم کردن. وی افزود: می خواهند جوهره فکری لائیک را در قالب مفاهیمی مانند کنترل جمعیت و یا آزادی حقوق بشر و حقوق زن و جهانی شدن رابطه دولت و ملت و توسعه جاری کنند و یک تعریف دنیامحورانه مادی را از دین ورزی تئوریزه ارائه دهند که بنیان سکولار دارد و پوشش دینی، بنیان مادی دارد و پوشش مذهبی. حوزه ای که مسائل حل شده را حل کند نظام ساز نیست استاد رحیم پور ازغدی ادامه داد: اگر بخواهیم سر هر مسأله فرعی و حکمی وارد بحث شویم، ابتدا تعیین تکلیف کنیم بر روی مسائل اصولی، اگر پیش فرض ها را در اصول مطالب قبول دارد بعد درباره فروع مسائل صحبت کند که با نگاه مادی لذت های جنسی، هم جنس بازی و خودکشی حق است اما با نگاه خداباورانه حقی برای اینها نمی توان قائل بود. وی با بیان اینکه حوزه نظام
ساز، حوزه ای نیست که مسائل حل شده را حل کند، گفت: اجتهاد یعنی مسائل حل نشده را حل کن، و امروز در نظام سازی هزاران مسأله حل نشده داریم که یکی از آن مسأله جمعیتی است. وی یادآور شد: چرا به نام فقه اسلام و نظام قضایی اسلام در برخی خانواده ها به مرد و در برخی خانم ها به زن ظلم بیّن می شود، باید ده ها کرسی خارج فقه و کلام و نظریه پردازی فقهی باشد و درباره مسائل اجتهاد و بحث کنند و سؤال های طرح نشده را خود طرح کنند که فقه فعال منتظر نهادهای منفعل نمی ماند. این استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین مسأله حضانت پرداخت و با بیان اینکه حضانت در بند کشیدن مرد برای کنترل او و تأمین حقوقی و اقتصادی فرزند است نه محدود کردن زن، گفت: فمینیستی ترین نظام حقوقی به معنای واقعی کلمه فقه شیعی است که به معنای واقعی از حقوق زن حمایت می کند. وی با باین اینکه اسلام در بحث کنترل نسل صرفا کمیّت محور نیست، گفت: هیچ مانع ذاتی برای ازدواج و فرزندآوری وجود ندارد اما این به معنای آن نیست که شرطی هم ندارد؛ رزق صحبت از امنیت اقتصادی به اضافه تدبیر است، اینجا کم و زیاد بودن جمعیت هدف نیست، بلکه هدف صفاتی است که در قرآن می
آید.
دیدگاه تان را بنویسید