سرویس سیاسی «فردا»- امیر حمزه نژاد؛ ناظران بينالمللي كه رفتارسياسي عربستان سعودي در محيط بينالملل را دنبال ميكنند امروز اذعان میکنند که حكومت آل سعود دچار عصبانتي همراه با استيصال شده که این موضوع ناشي از شكست اين كشور در جريان معادلات سوريه است. درواقع عربستان سعودي امروز به عنوان يك ورشكسته بزرگ در نظام بينالملل محسوب ميشود كه سرمايهگذاري عظيمي در سوريه انجام داد اما تنها نتیجه این سرمایهگذاری این بود که وجهه اين كشور در نظام بين الملل خدشه دار شد، به طوري كه امروز عربستان به عنوان حامي اصلي تروريستهاي تكفيري در جهان شناخته ميشود و سفير سوريه در اردن در اين زمينه ميگويد: «بندر بن سلطان، رئیس دستگاه اطلاعاتی عربستان سعودی رهبر اصلی القاعده است.
عربستان با درماندگي در روز جمعه هفته گذشته كرسي شوراي امنيت كه براي دو سال به اين كشور واگذار شده بود را ترك كرد تا نشان دهد كه از مسائل بوجود آمده بسيار خشمگين است. تلاش آمریکا برای آرام کردن سعودیها اين حركت انفعالي حكومت آل سعود سبب شد تا جان كري ديداري را
سعود الفيصل، وزيرخارجه اين كشور ترتيب دهد و تا تنشهاي موجود ميان دو كشور را كاهش دهد و از سوي ديگر عربستان را مجاب كند كه فرصت خود براي تصدي موقت كرسي شوراي امنيت را از دست ندهد. یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا پس از دیدار فیصل و کری به خبرنگاران گفت که جانکری از مزیتهای داشتن کرسی در شورای امنیت سخن گفت که میتواند مجوز اقدام نظامی، تحمیل تحریمها و انجام عملیاتهای صلح از مزیتهای آن باشد. این مقام آمریکایی گفت: «جان کری این موضوع را ابراز داشت که اگرچه این تصمیمگیری به عهده عربستان سعودی است؛ اما آمریکا برای رهبری عربستان در منطقه و جامعه بینالملل ارزش قائل است.» دلسردی ریاض از روسیه و چین، به وضعی رسیده که سعودیها از آمریکا نیز دلسرد شدهاند که دلیل آن، نهتنها به دلیل بحران سوریه، بلکه بهدلیل نقشآفرینی و حمایت آمریکا از سرنگونی حسنی مبارک در سال 2011 و نیز تلاش آمریکا برای توافق هستهای با ایران است. تاکنون سابقه نداشته کشوری کرسی شورای امنیت را بهدست آورد؛ اما آن را نپذیرد. مقامات آمریکایی گفتند که واشنگتن و ریاض، اهداف مشترکی در ایران غیرهستهای دارند و در عین حال، پایان جنگ داخلی در
سوریه و ایجاد ثبات در مصر نیز تأمینکننده اهداف مشترک آنهاست. از سوي ديگر حكومت آل سعود مشتاقانه منتظر حمله نظامي آمريكا به سوريه بود و در اين زمينه به شدت كاخ سفيد را تشويق مي كرد. با توجه به اوضاع سوريه و تغيير معادلات در اين كشور به نفع حكومت بشار اسد، عربستاني ها از اين خشمگين هستند كه چرا آمريكاييها تن به جنگ با سوريه ندادهاند و از سوي ديگر با شروع مذاكرات ايران و پنج قدرت جهاني و از سوي ديگر ترميم روابط ايران و آمريكايي ها، به شدت به نگراني هاي آل سعود افزوده شده است . در اين زمينه متحدان عربستان در خلیجفارس نهتنها از سیاستهای آمریکا انتقاد علنی کردند، بلکه نگرانیها و انتقادات عربستان در مورد ناکامی شورای امنیت در پایان جنگ سوریه و عدم حلوفصل مناقشه اسرائیل[رژیم صهیونیستی] و فلسطین را نیز منعکس کردند. خشم عربستانيها از عدم اقدام نظامي آمريكا در سويه به حدي است كه حتي وزير خارجه آمريكا نيز به اين موضوع اذعان ميكند و تاكيد ميكند كه «خودداری از حمله نظامی به سوریه باعث ناامیدی عربستان شد.» آمريكاييها براي اينكه دل شريك خود در خاورميانه را به دست آورند، ديدارهايي را با سران حكومت آل سعود
داشتهاند و بيانيه همكاري مشتركي ميان سران دو كشور امضا شد تا اطمينان خاطري براي عربستان سعودي باشد و کمی از خشم آنها كم كند. کری در اين زمینه تأکید کرد: «دیروز چند ساعت در گفت و گو با وزیر خارجه عربستان نگرانیهای سعودیها را بررسی، و این نشست را با دیدگاهی روشن ترک کردیم.» تا آب سردي بر آتشخشم سعوديها بريزد. اظهارات ضد ایرانی «ترکی الفیصل» اما خشم آل سعود در اين زمينه دو جانبه است. زيرا از يك طرف سوريه و از طرف موفقيتهاي ايران در سطح بينالملل سبب شده است كه سعوديها بيش از حد احساس نگراني كنند و در اقداماتي انفعالي به تهمتزني و جنگ لفظي علیه سیاستهای ایران روي بياورند. در این زمینه «امیر ترکی الفیصل» رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان در اظهاراتی ضد ایرانی در محفلی در واشنگتن، تهران و حزب الله را به بهره برداری و دست داشتن در بحران بحرین متهم کرد. وی ضمن اینکه مدعی شد که نیروهای «سپر جزیره» حتی یک شهروند بحرینی را سرکوب نکردهاند گفت: بحرین از لحاظ تاریخی و استراتژیک برای عربستان مهم است و این کشور تلاش خواهد کرد از میزان قدرت حزب الله در لبنان نیز بکاهد. رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان ضمن
تأکید بر لزوم برچیدن حکومت اسد خواستار ارجاع حامیان اسد به دادگاه جرائم جنگی بین المللی شد. الفيصل البته به مسائل ديگري نيز پرداخت كه نشان از مقابله اين كشور با موج بيداري اسلامي است. وي در اين زمينه با اشاره به تحولات مصر گفت که برای پادشاه عربستان دست کشیدن از همپیمانی چون حسنی مبارک آسان نبوده و وضعیت مصر برای عربستان بسیار مهم است. همانگونه كه از سخنان الفيصل مشخص است، سعودي ها خود را در كورس رقابت با ايران ميبينند و البته از شكستهايي كه در اين زمينه متحمل شدهاند بسیار نگران هستند. عربستان در عراق از ایران شکست خورده است و در سوریه نیز چنین وضعیتی حاکم است. سخنان بیپرده الفیصل نشان دهنده عمق نگرانی عربستانیها در زمینه بحرین، و سوریه و البته حزب الله لبنان است. از دیگر سو ترکیه نیز با توجه به سیاستهای عربستان در مصر و حمایت این کشور از کوتای سفید ارتش بسیار عصبانی هستند. عربستان با قطر نیز وارد مناقشه شده است و بدین ترتیب سیاست خارجی عربستان سعودی در آن واحد در چند نقطه دچار آسیب شده است. عربستانیها اینک باید بدانند که تنها پول خرج کردن و دمیدن بر آتش التهابات منطقه و حمایت از تروریست نمیتواند
باعث موفقیت این کشور در اهداف خارجی شود و از دست رفتن وجهه بین المللی آن میتواند آسیبهای فراوانی را در آینده به عربستان وارد سازد که اولین آسیب به انزوا رفتن این کشور است که با توجه به موقعیت عربستان در خاورمیانه به عنوان آسیبی جدی برای این کشور در سطح بین الملل محسوب میشود.
دیدگاه تان را بنویسید