CNN: از مذاکرات ژنو انتظار معجزه نداریم

فارس: سی ان ان نوشت: «علی واعظ» کارشناس و تحلیلگر ارشد موسسه «گروه بحران بین‌الملل» می‌گوید با توجه به سابقه طولانی و پیچیدگی پرونده هسته‌ای ایران، نباید از مذاکرات ژنو انتظار معجزه داشت. وی با بیان اینکه بالا رفتن انتظارات از این مذاکرات می‌تواند «خطرناک» باشد، می‌گوید در چنین حالتی «دشواری مذاکرات می‌تواند خیلی زود امیدها را ناامید کند و حتی به شکست دیپلماسی منجر شود». واعظ به روی کار آمدن دولتی جدید در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید با وجود این، «ساده‌انگارانه است اگر تصور کنیم بن‌بستی که در یک دهه ایجاد شده، ظرف یکی دو روز حل شود. افزون بر این، بحران هسته‌ای ایران، امروز یکی از پیچیده‌ترین موضوعات سیاست بین‌الملل است. آخرین باری هم که رئیس‌جمهور «حسن روحانی» و وزیر خارجه‌اش «مجمد جواد ظریف» مذاکرات هسته‌ای را بر عهده داشتند، این مذاکرات در حالی که حدود یکسال از عمر پرونده هسته‌ای می‌گذشت، دو سال در این مورد مذاکره کردند». وی می‌افزاید: امروز رسیدن به توافق، حتی از آن زمان هم دشوارتر شده. ایران در سال 2003 تازه در حال نصب 164 سانتریفیوژ بود. ایرانی‌ها امروز بیش از 18 هزار سانتریفیوژ دارند. آن زمان ایران یک تاسیسات غنی‌سازی و یک نوع سانتریفیوژ داشت، هیچ ذخیره‌ای نداشت و تازه به دنبال غنی‌سازی در سطح 5درصد بود. امروز، ایران دو سایت غنی‌سازی، چندین نوع سانتریفیوژ پیشرفته، چند تن ذخایر اورانیوم غنی‌شده دارد و در دو سطح 5 و 20درصد در حال غنی‌سازی است. البته این پیشرفت‌ها به بهایی سنگین به دست آمد. امروز تحریم‌های متعددی با حمایت ایالات متحده و جامعه بین‌الملل علیه این کشور وضع شده است. «علی واعظ» با اشاره به اینکه اکنون هیچ طرفی نباید با به دنبال امتیازگیری یکجانبه از طرف مقابل باشد، می‌گوید اشتباه دو طرف در مذاکرات پیشین هم این بود که هر طرف، به دنبال آن بود که تنها طرف مقابل امتیاز دهد. وی می‌افزاید: در این مذاکرات، نتیجه خوب نباید فدای تلاش برای دستیابی به نتیجه عالی شود. حتی اگر پیشرفت در مذاکرات هم ممکن باشد، نباید اعتمادسازی فقط بر عهده یک طرف باشد. بیان کردن اینکه توپ در زمین طرف مقابل است، یکی از بی‌فایده‌ترین کارهایی بوده که در یک دهه گذشته صورت گرفته است. در حال حاضر، دو طرف به شدت به هم بی‌اعتماد هستند. به همین دلیل، روش «الان امتیاز بدهید، بعدا پاداش می‌دهیم» پاسخگو نیست. به همان میزان که غربی‌ها نسبت به توان روحانی تردید دارند، تهران هم نسبت به اینکه آمریکا توافق به جمهوری اسلامی را بپذیرد یا اینکه «باراک اوباما» قدرت لازم برای برداشتن تحریم‌ها را داشته باشد، بدبین است. به همین جهت، دو طرف باید از خود برای برداشتن گام‌هایی که نشان دهد به دیپلماسی پایبند هستند، اراده به خرج دهند. واعظ در ادامه می‌نویسد حتی اگر در مذاکرات پیشرفتی هم حاصل شود، نباید انتظار داشت این پیشرفت به بهبود روابط تهران واشنگتن بیانجامد. در مقابل باید نتایج این مذاکرات را با فضای منفی‌ حاکم بر آغاز موضوع هسته‌ای و همچنین گام‌های تنش‌زایی که طرفین برمی‌داشتند، سنجید. وی در نهایت در مورد راه‌حل دستیابی به توافق هسته‌ای می‌نویسد: موفقیت مذاکرات به قابلیت دو طرف برای رسیدن به توافق بر سر نقطه نهایی مذاکرات بستگی دارد. برای دستیابی به چنین نقطه‌ای، غرب باید به صراحت مشخص کند که ایران تا چه حد می‌تواند از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای از جمله توان غنی‌سازی محدود و تحت نظارت سرزده، برخوردار باشد. پذیرش اینکه ایران بتواند در خاک خود به غنی‌سازی ادامه دهد، می‌تواند از جانب تهران به عنوان پذیرش ضمنی حق غنی‌سازی تعبیر شود، هرچند که این حق می‌تواند طوری تعریف شود که محدودیت‌های قابل‌ملاحظه‌ای نیز برای آن در نظر گرفته شود. پس از آن، این کارشناسان دو طرف هستند که باید جزئیات فنی اقدامات اعتمادساز موقت را مشخص کنند.