"شاه‌ کلید" آمریکا در مذاکرات ژنو /تصاویر

خبرگزاری انگليسي رويترز با اشاره به تيم مذاکره کننده آمريکايي اينگونه عنوان مي‌کند، "وندی شرمن" يکي از بزرگترين کارشناسان دستگاه حکومتي آمريکا در امور تحريم‌ها، در رأس ترکيب هيئت آمريکايي براي مذاکرات هفته آينده در ژنو بر سر برنامه هسته‌اي ایران حضور خواهد داشت.

وندی شرمن دیپلمات 63 ساله آمریکایی، هم‌اکنون به عنوان معاون وزیر امور‌خارجه آمریکا و سومین مقام ارشد این وزارتخانه مشغول به کار است.

این دیپلمات در زمان ریاست جمهوری "بیل کلینتون"، مشاور وی‍ژه رئیس‌جمهور آمريکا بوده و همچنین در "پرونده هسته‌ای کره شمالی" به همراه "مادلین آلبرت" وزیر امور خارجه وقت آمریکا نقش وی‍ژه‌ای را ایفا کرده است.

گفتنی است از شرمن به دلیل نقش چشمگیری که در مناقشات آمریکا و کره شمالی بر سر پرونده هسته‌ای این کشور ایفا کرده به عنوان "در باز‌کن" سیاست خارجی آمریکا یاد می‌شود.

البته ایرانیان در حوزه عمومی و رسانه‌ای، برای اولین بار این دیپلمات را در ماجرای افتتاح سفارتخانه مجازی آمریکا شناختند.

وی در این مراسم رونمایی که گردانندگی آن را به عهده داشت مدعي شده بود: "ما می‌خواهیم به صورت مستقیم با مردم ایران ارتباط برقرار کنیم. ما قصد داريم همه مردم ایران به ویژه جمعیت بزرگ جوانان در داخل ایران بدانند که آمریکا به مردم ایران و تمدن آنها عمیقا احترام می‌گذارد".

وندی شرمن که مدرک خود را از "دانشگاه بوستون آمریکا" دریافت کرده، فعالیت‌های دولتی و غیر‌ دولتی بسیاری را در کارنامه خود دارد.

وی از سال 1991 تا 1993 به عنوان متخصص استرات‍ژیک در شرکت‌های سیاسی-رسانه‌ای فعالیت داشته است اما قبل از آن، یکی از چهره‌های شاخص "لیست امیلی" "Emily's List" بود. این لیست یک کمیته اقدام سیاسی است که با هدف کمک به انتخاب نامزدهای زن حزب دموکرات در سال 1985 تاسیس شد.

گفتني است، لیست امیلی یک از اصلی‌ترین منابع قدرت زنان در آمریکا به شمار می‌رود. نکته قابل توجه در میان سابقه سیاسی شرمن، تلاش‌های موفق وی در راستای اخذ بودجه برای روسیه و سایر کشورهای تازه استقلال‌ یافته پس از فروپاشی "اتحاد جماهیر شوروی" و همچنین پشتیبانی وی از پیمان "دیتون" است. با نگاهی به سابقه دیپلماتیک وندی شرمن می‌توان دریافت که از وی عمدتا در مسائل مهم و عمده سیاست خارجی آمریکا به عنوان مشاور‌ ویژه استفاده شده و نقش چشمگیری در تصمیم‌های راهبردی این کشور داشته است. گفتنی است او از مشاوران "هیلاری کلینتون" در انتخابات 2008 نیز بوده است.

وی در تاریخ 21 سپتامبر 2011 از طرف هیلاری کلینتون به عنوان معاون وزیر امور‌خارجه در مسائل سیاسی منصوب شد.

همچنین وندی شرمن همسر "بروس استوکس" یکی از روزنامه‌نگاران مشهور و عضو ارشد "صندوق مارشال آلمان" است.

وی چندی پیش با طرح سخنانی در کنگره آمریکا و در مقابل سناتورهای کمیته سیاست خارجی این کنگره باری دیگر خبرساز شده بود.

وندی شرمن در سخنان خود گفته بود: "آمریکا می‌تواند بخشی از تحریم‌ها ‌علیه ایران را در راستای اقدامات اعتماد‌ساز لغو کند. اگر ایران بتواند با ایجاد اقدامات اعتماد‌ساز، نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای خود را کاهش دهد، می‌تواند انتظار برداشته شدن شمار محدودی از تحریم‌ها را داشته باشد".

برخی از کارشناسان در مورد سوابق و تجربه حرفه‌ای وی معتقدند "با توجه به اینکه شرمن در گذشته موضوع مذاکرات هسته‌ای کره شمالی را دنبال کرده، علاوه بر اینکه تجربه قوی در کنترل تهدیدات دارد، داراي تجربه کار در حوزه آسیا را نیز هست".

حال سؤالی که پس از دیدن نام رئیس هیئت مذاکره‌کننده آمریکایی با ایران در ژنو بر سر پرونده هسته‌ای کشورمان به ذهن متبادر می‌شود این است که با توجه به مواضع خصمانه آمریکا نسبت به این روند، آیا دولت آمریکا با این اقدام در صدد ارسال پیامی مشخص به ایران است؟

برخی از کارشناسان بر این باورند که "استراتژی آمریکا در حال تغییر بوده و شاید بتوان این اقدام را نشانه‌ای از انصراف واشنگتن از پیش‌شرط تعلیق غنی‌سازی دانست."

آن‌ها مدعي مي‌شوند "برخی شواهد و موضع گیری‌ها حاکی از آن است که آمریکا خود را برای پذیرش غنی‌سازی اورانیوم 5 درصد در ایران آماده کرده است".

به طور مشخص اگر دولت آمریکا واقعا به چنین تصمیمی رسیده باشد، یکی از اقدامات اصلی برای عملی کردن آن، استفاده از مهره‌های دیپلماتیک با سابقه‌ و آزمون‌پس‌داده‌ای همچون "وندی شرمن" خواهد بود.

طی هفته‌های اخیر و با داغ شدن موضوع مذاکرات ایران و گروه 1+5 در ژنو نزد رسانه‌ها، بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند طرف غربی برای ایجاد انگیزه، هدیه قابل توجهی را همراه خود به پایتخت سوئیس خواهد آورد.

در هیمن زمینه روزنامه عربستانی "الحیات" چاپ لندن به نقل از منابع آگاه دیپلماتیک گزارش داده که کشورهای 1+5 در نشست آتی خود در ژنو پیشنهاد جدیدی را درباره پرونده هسته‌ای ایران مطرح خواهند کرد.

در ادامه این گزارش آمده است "پیش‌تر تهران اعلام کرده بود پیشنهادهای پیشین 1+5 به تاریخ پیوسته و ایران به دنبال رویکرد جدید این گروه است اما انتظار می رود پیشنهاد جدید 1+5 شامل تعلیق غنی‌سازی 20 درصد اورانیوم و تعطیل کردن تأسیسات غنی‌سازی فردو است".

به نوشته الحیات "در مقابل 1+5 متعهد می‌شود که حق ایران را در غنی‌سازی که بیش از پنج درصد نباشد، آن هم تحت نظارت بین‌المللی، به رسمیت بشناسد و در جهت لغو تحریم‌های اقتصادی بر اساس طرح گام به گام عمل کند تا به مرحله بازگرداندن پرونده هسته‌ای ایران از شورای امنیت به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برسد".

گفتنی است برخي رسانه‌هاي غربي مدعي شده بودند؛ ایران در مذاکرات آلماتی تأکید کرده بود در صورتی که لغو تحریم‌های مؤثری از جمله تحریم‌های طلا و انرژی از سوی غرب پیشنهاد شود آماده خواهد بود برخی اقدامات درباره غنی‌سازی را بپذیرد اما در مقابل این پیشنهاد، با مابه ازای ناامید‌کننده غرب مبنی بر لغو تحریم طلا و پتروشیمی رو به رو شد و به همین دلیل ایران با آن مخالفت کرد".

در هر حال باید دید آیا "وندی شرمن" باز هم می‌تواند در مذاکرات ژنو همچون گذشته نقش "در باز‌کن" را برای سیاست خارجی آمریکا بازی کرده و نمادی از تغییر راهبردی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران و پرونده هسته‌ای این کشور باشد یا خیر؟