رئیس‌جمهوری که ۱۱ سپتامبر متولد شد

تسنیم: امروز ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۳ علاوه بر اینکه دوازدهمین سالگرد حمله به برج‌های دوقلو در نیویورک است، سال‌روز تولد مردی است که سرنوشت و اراده او می‌تواند نقش بنیادینی نه‌تنها در آینده کشورش بلکه در تعاملات منطقه‌ای و سیاست جهانی داشته باشد. بشار اسد رئیس جمهور سوریه در حالی امروز وارد سن 48سالگی خود می‌شود که به مرد اول یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین رویدادهای سیاسی قرن حاضر تبدیل شده است. بشار اسد 11 سپتامبر 1965 در دمشق به دنیا آمد. پدرش، حافظ اسد که در یک خانواده فقیر علوی در سال 1930 به دنیا آمده بود، خیلی زود پس از فارغ‌التحصیلی از دانشکده افسری به درجه ژنرالی در نیروی هوایی سوریه رسید و پس از طی مقاماتی چون وزیر دفاع و فرمانده نیروی هوایی، نخست وزیری و دبیرکلی حزب بعث از ماه مارس 1971 میلادی پس از انجام کودتایی رییس جمهور سوریه شد. گفته می‌شود حافظ اسد علاقه‌ زیادی به باسل، فرزند اول خود داشت و وی را برای جانشینی خویش تعلیم داده بود اما مرگ باسل بر اثر سانحه رانندگی در سال 1994 باعث شد تا بشار به‌عنوان پسر دوم خاندان اسد که علاقه چندانی به سیاست نشان نمی‌داد، مورد توجه قرار گیرد. پس از مرگ حافظ در سن 69سالگی در سال 2000 بشار که تنها 35 سال داشت و در لندن در حال تحصیلات پزشکی با تخصص چشم ‌پزشکی بود به مرد اول سوریه تبدیل شد. بشار اسد پس از رسیدن به ریاست جمهوری سوریه تا حدودی سیاست متفاوتی نسبت به پدرش در پیش گرفت و سعی کرد تا فضای سیاسی و اقتصادی بازتری فراهم آورد، در همین زمینه وی اقتصاد بسته سوسیالیستی سوریه که در زمان پدرش، حافظ اسد ساخته شده بود را به یک اقتصاد باز و غیرسوسیالیستی تغییر داد. یکی از مهمترین تفاوت‌های سیاست‌های وی نسبت به پدرش نزدیکی بیشتر به محور مقاومت است. در حالی که حافظ اسد در نزدیکی به ایران و حزب‌الله تا حدودی محتاط و محافظه‌کار بود، بشار اسد تا حد ممکن به این دو بازیگر منطقه‌ای نزدیک و به ستون فقرات محور مقاومت تبدیل شد. پس از شروع بیداری اسلامی در چندین کشور خاورمیانه و آفریقا از جمله تونس، مصر، لیبی و بحرین که منجر به تغییر موازنه قوا به‌نفع محور مقاومت شد، جبهه مقابل سعی کرد تا با ایجاد بحران در کشور استراتژیک سوریه تا حدودی این شکست را جبران کند، بدین ترتیب بشار اسد به هدف اول این سیاست تبدیل شد. هم‌اینک با گذشت نزدیک به 30 ماه از بحران سوریه، به‌رغم آنکه عبدالحلیم خدام معاون فراری حافظ اسد، به سی‌ان‌ان گفته بود که رئیس جمهور سوریه شخصیتی ضعیف و تأثیرپذیر دارد، بشار نشان داده که سیاست‌مداری باهوش و آشنا به معادلات پیچیده منطقه‌ای و بین‌المللی است چرا که می‌داند کشور تحت هدایتش به‌دلیل اینکه از یک طرف به‌مثابه ستون فقرات محور مقاومت با حضور ایران و حزب‌الله محسوب می‌شود و از طرف دیگر تنها پایگاه نظامی‌ روسیه در جهان خارج را پس از فروپاشی شوروی در بندر طرطوس جای داده است، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین‌ترتیب هرگونه تغییر در سیستم سیاسی این سوریه تأثیر بنیادینی می‌تواند در اوایل قرن بیست‌ویکم در معادلات بین‌المللی ایجاد کند، در صورت پیروزی جبهه آمریکا، اسرائیل و بعضی کشورهای منطقه‌ای محور مقاومت تا حدود زیادی تضعیف و به حاشیه رانده خواهد شد، اما در صورت پیروزی محور مقاومت که بدون شک اراده و هوشیاری بشار اسد نقش مهمی در این فرایند دارد، پایان دوران یکه‌تازی آمریکا در جهان ثابت و مرحله‌ای جدید در عرصه بین‌الملل شروع می‌شود.