علاقه‌عجیب احمدی‌نژاد به اداره وزارت‌نفت

دادنا: سیدکاظم وزیری‌هامانه وزیر نفت دولت نهم از جمله وزرایی بود که در دولت نهم و دهم شبانه برکنار می شد، او مخالف تفکر شیوه سرباز و ژنرال احمدی نژاد بود تا این مخالفتش بهانه ای باشد برای پیوستن به جمع اخراجی های دولت دهم. وزیری هامانه از جمله مدیرانی بود که به شایسته سالاری معتقد بود و انتصاب تحمیلی افراد را برنمی تافت کما اینکه قائم مقامی مرحوم علی کردان که به توصیه رئیس دولت صورت گرفته بود را نپذیرفت تا سرانجام برکنار شود. وزیری هامانه در خصوص وزیر نفت کابینه یازدهم معتقد است که در این شرایط فقط بیژن زنگنه می تواند اوضاع نابسامان وزارت نفت را سامان ببخشد؛ او معتقد است که زنگنه می تواند تمام قد در برابر مشکلات عظیم نفتی ایستادگی کند. متن کامل گفت و گو با مهندس سید کاظم وزیری هامانه، اولین وزیر نفت دولت احمدی نژاد که در سال 86 نیز حکم برکناری اش صادر شد، در پی می آید: * شما یکی از وزرایی بودید که در دولت آقای احمدی نژاد برکنار شدید. علت این برکناری چه بود؟ آیا ناگفته ای از این برکناری دارید؟ - مشکل اصلی من با آقای احمدی نژاد، دخالت ایشان در امور اجرایی صنعت نفت بود، علی الخصوص در مورد انتصاب معاونان و مدیران ارشد وزارتخانه. در ابتدای امر که به عنوان وزیر انتخاب شدم قرار بر این بود معاونان را من انتخاب کنم و پس از تأييد ايشان انتصاب صورت گيرد و ایشان ممانعتی نکرد، اما بعد از مدتی به عهد خود پایبند نماند و دخالت ها نیز شروع شد. من با تغییر مدیریتی در نفت مخالف نبودم اما با تغییر شتاب زده همچنان هم مخالفم. پس از انجام تغييرات در نفت بر اساس آنچه گفته شد متأسفانه ایشان برای تغییر مجدد مدیریت در نفت به شدت فشار می‌آوردند در حالی که من با توجه به افرادی که ایشان معرفی می کردند این امر را به صلاح کشور و صنعت نفت در آن شرایط نمی‌دانستم از جمله تغيير چند نفر از معاونين وزارت نفت و نيز معرفی مرحوم علی کردان که یکی از مهمترین دلايل برکناری من از کابینه نهم به حساب می آمد. * علت اصلی اینکه احمدی نژاد پایبند به حرفش نبود چه بود؟ - احمدی نژاد علاقه عجیبی به اداره وزارتخانه نفت داشت، که حتی بعد از برکناری میرکاظمی حدود 45 روز به عنوان سرپرست در این وزارتخانه فعالیت کرد ولی چون با قانون اساسی مغایرت داشت، علی آبادی را به عنوان سرپرست منصوب کرد. آقاي احمدي نژاد حتي در يكي از مصاحبه ها هم اشاره کرد نفت مسئله حساسی است بايد خودم اداره ‌کنم. * علت اصلی بركناري شما چه بود؟ - ايشان مي‌خواست مدیرانی را كه در رأس کار قرار مي‌دهد از تمامی دستورات وي اطاعت کنند. احمدی نژاد اصلا فکر نمی کرد من آدم مستقلی باشم چند نفری را به مجلس معرفی کرد و وقتی رای اعتماد از مجلس نگرفت یکبار دیگر به من مراجعه کرد. از روی اجبار به خاطر شرايط كشور تن به این کار دادم، من انتخاب ایشان نبودم به دلیل شهرت و بدون حاشیه بودن من و اشرافی که بر روی صنعت پیچیده نفت داشتم، انتخاب شدم و خیلی زود هم جدال ما بر سر این موضوعات شروع شد. * شما استعفا دادید یا احمدی نژاد شما را برکنار کرد؟ - خیر استعفا ندادم، استعفا برای کسی است که توانایی کاری را نداشته باشد، حتی به شخص رییس جمهور هم گفتم كه شما طبق قانون اساسی اختیار عزل وزراء را دارید و می توانید برکنار کنید ولی من استعفا نمی دهم که احمدی نژاد گفت اگر حكم را نزنيد پس برای وزارت نفت فکري خواهم كرد. * بعد از برکناری جنابعالی عنوان شد که شما توسط جریان انحرافی برکنار شدید. در این باره توضیح دهید؟ -من اواخر مرداد 86 برکنار شدم در آن زمان اصلا بحث جریانات انحرافی مطرح نبود. من در آن زمان اصلا یاد ندارم با اتاق افرادی که در حال حاضر معروف به جریانات انحرافی هستند ارتباط و يا گفتگويي داشته باشم. در جلسه هیئت دولت، احمدی نژاد عنوان کرد من مثل مربی تیم در فوتبال احساس کنم بازیکنم خسته شده او را تعويض می کنم، که من در همان جلسه اشاره کردم من نه خسته شدم و نه ناتوانم و الان که دو سالی در وزارت نفت هستم کوچکترین مکسی در بخش تامین انرژی داخلی و حتی خارجی و درآمد ارزي بوجود نیامده، شما انتظار دارید من تمام برنامه ها را به روش شما اجرا کنم در حالي‌كه از روز اول قرار بر این بود شما سیاست ها را تعیین کنید و من هم با شناختی که دارم سیاست ها را اجرا کنم. امروز در سال 92 می توانم ادعا کنم بخاطر پايمردي و دفاع از صنعت نفت و گذشت از صندلي وزارت، محبوبیت و مقبوليت من در بين كاركنان نفت و حتي بين مردم بالا رفت. * عملکرد هشت ساله دولت احمدی نژاد را به صورت خلاصه چگونه ارزیابی می کنید؟ -چون من تجربه ام در نفت است می توانم عنوان کنم، صنعت نفت در دولت دهم بزرگترین آسیب را دید و به طور كلي در دوره احمدي نژاد به دلیل اینکه 8 وزير و سرپرست در نفت عوض شد، وزارت نفت ثبات خود را از دست داد. وزارتخانه ای که سالی يك مدیر عوض شود آیا می تواند عملكرد خوبي داشته باشد؟ البته تحریم‌ها هم در صنعت نفت نقش داشته‌ است، ولی تغيير پياپي و انتخاب مديران بی تجربه که اصلا هیچ گونه فعالیت نفتی نداشتند و برکناری مدیران ارشد و باتجربه از اصلی ترین آسیب ها در این وزارتخانه که موتور متحرک کشور است، بود؛ روزی که از کابینه عزل شدم با صداي بلند در مراسم توديع گفتم نفت را می خواهند شخم بزنند و اگر شخم بزنند چیز باقی نمی ماند متأسفانه کسی حرف من را باور نکرد. * احمدی نژاد در این اواخر می گفت که باید پول نفت را از بودجه جدا کنیم آیا از اول ریاست جمهوری این مسئله در برنامه کاریش بود یا اینکه بعد از نابسامانی وزارتخانه تصمیم به این کار گرفت؟ - این یک شعار بود، چون بحث صندوق ذخیره ارزی مطرح شد که درآمد ارزی برود در صندوق برای توسعه کشور که از طرف رهبری و مجلس مورد موافقت قرار گرفت. وي در مقابل، این موضوع را مطرح کرد. در دو دولت احمدی نژاد سهم نفت در بودجه ها افزایش پیدا کرد. بنابراین اين حرف يك شعار بود و ایشان با راه هاي مختلف سعی داشت ارقام و سهم نفت در بودجه را غیر نفتی نشان دهند که واقعیت نداشت. * یکی از مباحثی که از سوی حامیان احمدی نژاد مطرح می شد این بود که شما وجود مافیای نفتی که رئیس جمهور وقت هم بر آن تاکید داشت، رد می کردید. این بحث چرا مطرح شد؟ آیا واقعا مافیای نفتی وجود دارد یا صرفا بهانه ای برای تخریب برخی شخصیت ها بود؟ -از روز اولی که مافیای نفت را مطرح کردند، واکنش نشان دادم و رد کردم، چون از اول نفت در دست انگلیسی ها بود بعد به دست آمریکایی‌ها افتاد و از اول انقلاب در جامعه اين جو وجود داشت كه نفت تافته جدا بافته است. احمدی نژاد راحت از این موضوع سوء استفاده کرد و آن چیزی که درون دل مردم بود به زبان آورد تا جلب آراء کند، همین امر باعث دلسردی خیلی از مدیران و معاونان نفتی شد و من به شدت مخالفت کردم و گفتم اگر مافيا هم باشد كه هست در خارج از نفت است كه مي‌خواهند به نفت چنگ بياندازند. * واکنش احمدی نژاد با توجه به حرف هایی که زدید چه بود؟ -بحث خاصي با من نشد.

* شما در جایی گفتید که علت مخالفت‌تان با قائم مقامی مرحوم کردان در وزارت نفت، براي جلوگيري از شخم زدن در صنعت نفت بود. این شخم زدن به چه معنا بود؟ آیا می خواستند به اصطلاح مافیای نفتی زاییده ذهن خود را نابود کنند؟ قدری واضح تر توضیح دهید.

-اصلی ترین دليل برکناری من مخالفت با حكم مرحوم کردان بود، مواردی که در مجلس درباره وي عنوان شد من زودتر فهمیده بودم و با توجه به بررسی هايی که انجام دادم صلاح نمی دانستم وي را به سمت قائم مقامی وزارتخانه مهم و حساس نفت در بیاورم. ايشان حتی یک ساعت در وزارتخانه نفت نبود و هیچگونه تجربه ای نداشت ولی احمدی نژاد اصرار داشت که این کار انجام شود، بعد از اینکه در مجموعه تغییراتی انجام شد، احمدی نژاد از من خواست معاونين و مدیران باتجربه و ارشد نفت را برکنار کنم و افراد معرفي شده و بي ارتباط با نفت را وارد این صنعت نمايم. خلاصه با مديران بي تجربه و بي تخصص در صنعت نفت كاري جز شخم زدن انجام نمي‌گرفت و طبيعتاً صنعت پيچيده نفت با افراد غير متخصص بروزي مي‌افتاد كه افتاده است! *نظرتان درباره میزان موفقیت دولت دکتر روحانی چیست؟ آیا این دولت می تواند به وعده های داده شده جامه عمل بپوشاند؟ - تا به امروز همه چیز خوب بوده و ایشان هم فردی متعدل، فرهیخته، امتحان پس داده و از یاران انقلاب است، با ترکیب کابینه نشان می دهد دنبال اعتدال هستند و از افراد باتجربه استفاده می‌کنند و تمام سعی و تلاش خود را بر این دارد تا جامعه را از نابسامانی به سمت برنامه پیش ببرد، البته حرف و حدیث هايی هم هست که سن کابینه بالاست ولی این چنین نیست من معتقدم استفاده از افراد با تجربه در شرايط كنوني دليل تعقل است چون فرصتي براي سعي و خطا نداريم. دكتر روحانی بزرگترین وعده اش اعتدال و تعامل است و کشور الان نیاز به تعامل با بیرون و اعتدال در داخل را دارد و با توجه به شناختی که از ایشان دارم اگر همین مسیر را ادامه دهند آرامش برمی‌گردد و کابینه ای که تشکیل داده است از این خلصت برخوردار است. * با توجه به اینکه مهندس زنگنه رای اعتماد از مجلس گرفته است نظرتان در این باره چیست؟ -اعتقادم بر این است كه انشاء ا... ايشان در این برهه زمانی می تواند وزارت نفت را از شرايط ناپايدار و اسف‌بار خارج كند و مشكل وزارتخانه را حل كند. مهندس زنگنه به دلیل اینکه سابقه مدیریتی دارند و با اشراف مناسب بر صنعت انرژي كشور (8 سال در نفت و 8 سال در نیرو)، با تجربه مفيد در داخل و ارتباط خوب با کشورهای غربي و اوپك انشاء ا... نفت را به ريل خود بر مي‌گردانند. از طرفي مديران با تجربه در نفت نيز از فعاليت مجدد با آقای مهندس زنگنه استقبال خواهند كرد. اميدوارم ايشان با انتخاب هاي درست و مناسب و بكارگيري مديران كار بلد نفتي و مجرب، كارایي در صنعت نفت را به حداكثر برسانند. * آقاي زنگنه وعده داده اند در اولين فرصت توليد نفت را به ميزان سال 84 برسانند نظر شما چيست؟ -به نظر من يك اشتباه اساسي در اين مورد وجود دارد چون پس از ايشان در زمان ترك وزارت بنده و آقاي نوذري، ميزان توليد نفت علاوه بر جبران افت طبيعي از ميزان توليد در سال 84 بيشتر بود و توليد در سال 84 يك ركورد نبود. توليد حداقل 150 هزار بشكه افزايش يافته بود كه اين علاوه بر جبران سالي 200 هزار بشكه افت طبيعي توليد بود و در سال هاي بعد كه نتوانستند افت توليد را جبران كنند توليد كاهش پيدا كرد حالا ايشان بايد توليد را به بالاي 4250 هزار بشكه برساند تا ركورد قبلي به دست آيد و برنامه هم رقم 5 ميليون بشكه را پيش بيني كرده است. اين امر به سادگي ميسر نخواهد بود. * آیا از شما برای همکاری با دولت یازدهم دعوت بعمل آمده است؟ -من بازنشته ام و دلیلي ندارد که پیشنهادی به من شود ولی به آقای مهندس زنگنه قول دادم هر کاری از دستم بر آید انجام بدهم، به دلیل اینکه سرباز انقلاب و عضوي از خانواده صنعت نفت کشور هستم ولی دنبال پست يا شغلی براي خودم نيستم.