نظر اصلاح‌طلبان درباره قضاوت روحانی چیست؟/ «تدلیس سیستماتیک» و مسئله عیار سیاست ورزی

سرویس سیاسی «فردا»: اخیرا سعید حجاریان، یکی از کلیدی‌ترین عناصر جریان اصلاحات، طی مصاحبه‌ای با یکی از خبرگزاری‌های داخلی، نظر خود را نسبت به تقلب در انتخابات ۸۸ به صورت شفاف بیان کرد. حجاریان نظرش در مورد انتخابات ۸۸ را اینگونه بیان نمود: «نه تقلب بوده و نه تخلف، بلکه یک اسم قانونی دارد با عنوان تدلیس سیستماتیک». وی نظر خود را اینگونه تشریح می‌کند: «بنده چند بار گفته‌ام که بحث ما این نیست که تخلف و یا تقلب شده است. به نظر من واقعه‌ای اتفاق افتاده است که اسم آن "تدلیس سیستماتیک" است. در توضیح تدلیس باید بگویم که مثلاً اگر شما سه سال در شهرداری به مردم پول بدهید، بعد هم چهار سال در دولت به مردم سیب‌زمینی و یارانه و پول یامفت بدهید و رأی بخرید، تدلیس سیستماتیک است.» محمدرضا عارف، معاون اول دولت اصلاحات نیز، پس از برگزاری انتخابات ۹۲، اذعان نمود که پرونده شبهه تقلب در انتخابات ۸۸ بسته شده است، اما تخلفاتی به وقوع پیوسته بود که قابل بررسی می‌باشند.

بدیهی است که ادعای نامزدهای شکست خورده انتخابات ۸۸ به هیچ وجه با ادعای آقای حجاریان یکسان نبود، برای اینکه نامزد شکست خورده آن انتخابات، در شب انتخابات و پیش از اعلام نتایج قطعی انتخابات و حتی شروع شمارش آرا (با توجه به شواهد رسیده به دستشان)، خود را برنده قطعی انتخابات دانسته بود و هیچ اشاره‌ای به بحث تدلیس سیستماتیک مطروحه آقای حجاریان نکرده بود.

نظرات آقایان حجاریان، عارف و ... که پس از چهار سال از انتخابات ۸۸، بیان شده است و یا نظر آقای آخوندی مبنی بر عدم وقوع تقلب در انتخابات ۸۸ که در جلسه‌ای با رهبر معظم انقلاب بیان گردید را می‌توان موید بیانات رهبری در دیدار اخیر با دانشجویان کشور دانست که فرمودند: «... خب، چرا عذرخواهى نمی‌کنند؟ در جلسات خصوصى می‌گویند ما اعتراف می‌کنیم که تقلب اتفاق نیفتاده بود. خب، اگر تقلب اتفاق نیفتاده بود، چرا کشور را دچار این ضایعات کردید؟ چرا براى کشور هزینه درست کردید؟»

شایان ذکر است سید محمد خاتمی، به عنوان رهبر اصلاحات نیز پیش از انتخابات ۸۸ در گفت‌و‌گویی با نشریه نیوزویک وقوع تقلب در انتخابات ایران را رد کرد و تخلفات صورت گرفته را ناچیز دانست. ایشان در پاسخ به سوال خبرنگار این نشریه مبنی بر سالم بودن انتخابات (عدم تقلب) در ایران اینگونه پاسخ می‌دهد: «من فکر نمی‌کنم که تقلب به معنی خاص کلمه وجود داشته باشد یا بتواند تاثیرگذار باشد ... من معتقد نیستم که در ایران تقلب به صورت تعیین کننده وجود داشته باشد، زیرا خود من هم در دوران مسئولیت ریاست جمهوری چند انتخابات را برگزار کردم.»

اما صحبت‌های آقای حجاریان که دلیل اصلی نگارش این مطلب است از دو منظر قابل بررسی است، جنبه اول آنکه ایشان، هر چند دیرهنگام، وقوع تقلب را علنا انکار می‌کنند و این مسئله را باید به فال نیک گرفت، اما همچنان این سوال باقیست که ایشان با علم به عدم وقوع تقلب در انتخابات چرا در آشوبی که کشور را تا لبه پرتگاه برده بود چرا اقدامی مثبت و مفید انجام ندادند ؟

جنبه دیگر صحبت‌های حجاریان که قابل بحث است، صحبت از وقوع حوادثی قبل از انتخابات است که می‌توان از آن‌ها با نام تخلف انتخاباتی نام برد. متاسفانه تخلفاتی این‌چنینی کم و بیش در ادوار مختلف وجود داشته است و بسیاری از اصولگرایان منتقد و منصف و یا بهتر بگوییم دلسوزان کشور همان موقع به آن اعتراض کرده‌اند اما هیچگاه این اعتراض به بی‌قانونی کشیده نشد و آشوب به پا نکرد. در انتخابات ۸۸ نیز بسیاری به وقوع تخلفات انتخاباتی از سوی هر دو طرف ماجرا اذعان داشته و خواستار بررسی آن از مجاری قانونی شدند که اگر بدین ترتیب عمل می‌شد بی‌شک شاهد حوادث تلخ پس از انتخابات ۸۸ نبودیم. . در واقع اگر معترضان نتایج انتخابات ۸۸ به مانند اصولگرایان منتقد دولت، از راه‌های قانونی اعتراضات خود را به مراجع قانونی اعلام می‌داشتند و قانون را تنها راه رسیدن به حق می‌دانستند، به هیچ وجه مشکلات پیش آمده برای کشور به وقوع نمی‌پیوست و شیرینی حضور حماسی مردم به کام آنان تلخ نمی‌شد. نکته دیگر سخنان اخیر آقای رییس جمهور است. ایشان در جلسه رای اعتماد به کابینه در مجلس در پاسخ به انتقادها علیه دکتر آخوندی وزیر مسکن تصریح کرد: چند سال پیش اتفاقات تلخی رخ داد و عده‌ای اردوکشی خیابانی کردند و عده‌ای کهریزک را درست کردند. همه می‌دانیم کارهای بسیار ناپسندیدی صورت گرفته و همه باید تلاش کنیم آتش‌ها با تدبیر خاموش شود، ضمن آنکه ما به دستگاه قضایی اعتماد داریم؛ عده‌ای احضار شدند، عده‌ای متهم بودند، عده‌ای محکوم شدند .. . آخوندی این شهامت را داشته است که در حضور رهبری بگوید که تقلبی در انتخابات نشده و امکان تقلب وجود ندارد که من این موضوع را که او در هرکجا اعتقاد خودش را بیان می‌کند، به او تبریک می‌گویم .» دکتر آخوندی در دیدار سران ستادهای نامزدهای انتخابات با رهبر انقلاب در سال 88 تاکید کرده بود ک ه خود وی به علت سابقه اش در برگزاری انتخابات می داند که امکان تقلب در انتخابات ایران وجود ندارد. با این وصف و با توجه به این دو اظهار نظر صریح و سخنان رییس جمهور در مجلس سوال کلیدی این است که اصلاح طلبان که اکنون از دولت آقای روحانی حمایت می کنند و وی اساسا با حمایت این طیف در انتخابات پیروز شد، چگون و از چه منظری به این سخنان می نگرند و در باب اقداماتی که در سال 88 کشور را به لب پرتگاه کشاند چگونه قضاوت می کنند؟ پاسخ به این سوال قطعا تعیین کننده عیار سیاسی و اخلاق سیاست ورزی این طیف است...