شمیم بهار هم به رایحه خدمت پیوست!/ وقتی اصلاح طلبان از حاشیه سیاست بیرون می‌آیند

سرویس سیاسی«فردا» : چهارمین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا از جهاتی چند قابل توجه و تامل است. انتخابات یاد شده، اولین دوره از انتخابات تجمیع شده با انتخابات ریاست جمهوری بود. در خصوص اینکه این قانون و برگزاری همزمان این دو انتخابات نکات مثبت بیشتری داشته یا معایب آن افزون تر بوده اظهار نظرها مختلف است. نکته دیگر افزایش تعداد اعضای شورای اسلامی شهر تهران از 15 نفر به 31 نفر است. در این باره هم نظرهای متفاوتی بیان شده که این افزایش تعداد چه وجوه مثبت و چه نکات منفی در پیش خواهد داشت.

شمیم بهار هم به رایحه خدمت پیوست

نکته قابل تامل دیگر که مربوط به نتیجه انتخابات در تهران است، شکست کامل لیست دولتی ها و برآمدن دوباره اصلاح طلبان است. در حقیقت با وجود آنکه اصول گرایان اکثریت خود در شواری چهارم را حفظ کرده اند، اما دولتی ها شکست فاحشی خوردند و اصلاح طلبان تعداد اعضای خود در شورا را بیشتر کردند. دولتی ها البته پیش از این و در انتخابات دوره سوم شوراها که همزمان بود با اولین سالهای پیروزی احمدی نژاد نیز طعم شکست در شوراها را چشیده بودند. زمانی که با غرور تمام ساز جدایی کوک کردند و لیست جداگانه ای با عنوان « رایحه خوش خدمت» دادند. سهم دولتی ها از شورای سوم دو سه نفر بیشتر نبود. در انتخابات اخیر هم دولتی ها با سرلیستی وزیر احمدی نژاد و شمیم بهار و نام خواهر رئیس جمهور هم سهمی از کرسی های شورا را نبردند و همان چند کرسی را نیز از دست دادند.

واما نکته دیگری که در خصوص انتخابات شوراها و نتایج آن در تهران محل توجه و قابل تامل است، افزایش سهم اصلاح طلبان است. اصلاح طلبان در این دوره موفق شدند تعداد 4 کرسی خود را به 13 کرسی افزایش دهند. بخصوص که به صورت منسجم و ارائه لیست واحد به میدان آمدند. انتخابات ریاست جمهوری و موج ایجاد شده در حمایت از دکتر روحانی هم به مدد لیست آنها برای انتخابات شورای شهر تهران آمد.

حضور اصلاح طلبان از این منظر هم قابل توجه است که آنها چندی پیش دوره افول خود و حاشیه نشینی را از همین انتخابات شوراها در دوره دوم آغاز کردند. به تعبیر دیگر شوراهای دوم سرآغاز افول اصلاح طلبانی شد که سرمست از پیروزی دوم خرداد 76 و مجلس ششم و اولین دوره شوراها بودند و خود عنوان « فتح سنگر به سنگر» را برای پیروزی های خود به کار می بردند. عملکرد آنها در شورای اول به گونه ای رقم خورد که حاصل تنش های سیاسی بین اصلاح طلبان در این شورا، رویگردانی مردم از آنها در انتخابات دور دوم شد. همزمان روند صعود و برآمدن اصول گرایان هم از همین انتخابات شورای دوم بود. حال سالهای از آن روز ها و انتخابات دور دوم شوارها می گذرد و جامعه ایران نیز تحولات متعددی را سپری کرده است.

عبرت ها و درس های اصلاح طلبان

اصلاح طلبان در شرایطی انتخابات سال 92 را پشت سر می گذارند که هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم در شوراها پیروزی های قابل توجهی را کسب کرده اند. آنها هر چند در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدای تخصصی نداشتند اما با انصراف عارف همه به حمایت از روحانی پرداختند. در انتخابات شوراها هم موفق به کسب کرسی های بیشتری نسبت به دوره فعلی در تهران شده اند. اما این همه ماجرا نیست. اتفاقات و حوادث سیاسی سالهای گذشته به نظر می رسد برای اصلاح طلبان که دور از ساختار سیاسی کشور بودند، عبرت ها داشته و آنها با تجدید نظری اساسی در مشی سیاسی قبلی خود وارد میدان سیاسی در دوره جدید شده اند.

اصلاح طلبان با رویکردی جدید و بدور از مطالبات غیر قابل اجرا و تنش برانگیز به حمایت از هاشمی پرداختند. بعد از عدم احراز صلاحیت هاشمی نیز بدون در پیش گرفتن شیوه های رادیکالی، به تدریج بدنه خود را در حمایت از حسن روحانی بسیج کردند. عقلانیت و پرهیز از تنش های سیاسی و عبور از خط قرمز ها در برنامه ها انتخاباتی آنها و در همایش های انتخاباتی آنها مشهود بود. آنها در انتخابات شوراها نیز همین شیوه میانه روی و حرکت در مسیر قانون را در پیش گرفتند و با وجود رد صلاحیت تعدادی از چهره های شاخص شان در انتخابات شورای شهر تهران، فضای سیاسی را ملتهب نکردند و مسیر قانونی پیش آمده را ادامه دادند. در نهایت هم موفق شدند تعداد 13 نفر از لیست خود را وارد شورای شهر نمایند.

بدین ترتیب به نظر می رسد اصلاح طلبان که روند افول و شکست های پی در پی خود را از انتخابات شوراهای دوم شروع کرده بودند، حال از انتخابات شورای چهارم روند بازگشت به عرصه سیاسی و ساختار سیاسی را آغاز کرده اند. این ظاهر ماجراست و اما باطن آن، همه حوادث و اتفاقاتی است که در چند ساله میان دو انتخابات یاد شده حادث شده و اصلاح طلبان یک طرف آنها بوده اند. ساختارشکنی ها، تندروی های مجلس ششم، فاصله گرفتن با برخی آرمان های انقلاب، زاویه پیدا کردن با نهادهای انقلابی، عبور از خط قرمزهای تعیین شده مرسوم، سیاست زدگی و بی توجهی به حوزه های اقتصاد، دامن زدن و شیوع نوعی لیبرالیسم در عرصه فرهنگ، بی توجهی به قانون ... نمونه هایی از اتفاقاتی است که در این چند ساله از سوی طیف هایی از اصلاح طلبان سر زده و نتیجه آنها چیزی جز حذف و حاشیه نشینی خود آنها نبوده است. در این میان برخی راه خود را از انقلاب و نظام جدا کردند و سر از خارج کشور درآوردند. برخی دیگر که چوب تندروی های همقطاران را خورده بودند اما بر پایبندی خود به نظام و انقلاب اصرار کردند و با درس گرفتن از تندروی ها و ساختارشکنی ها راه میانه روی را در پیش گرفتند. همین ها در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اخیر میدان دار شدند و پیروزی هایی را نیز بدست آوردند.

انتظار کیفیت بهتر تعامل

اصلاح طلبانی که امروز در میدان هستند و در شورای شهر و در دولت آینده نیز نمایندگانی دارند، در حقیقت از مسیر تجربه های فراوانی به این روز رسیده اند. تجربه هایی که آنها را به میانه روی و قانون مداری رهنمون ساخته است. این امید می رود که همزمان با حذف جریان های انحرافی و تندرو- که قدم در راه التهاب آفرینی های تازه گذاشته بودند- و همچنین متحجران انقلابی نما و تجدید نظر اصلاح طلبان در مشی سیاسی سالهای گذشته خود، دوران جدیدی از رقابت های سالم سیاسی در چارچوب های تعریف شده قانونی آغاز شود و التهابات سیاسی و تندروی ها فروکاسته شود. در چنین شرایطی ثبات سیاسی ایجاد شده به حوزه های دیگر اعم از اقتصاد و فرهنگ و اجتماع هم سرایت کرده و رونق را بدنبال خواهد آورد.

تجربه سالهای گذشته به همه نشان داد که مردم میانه ای با تندروی و تنش های سیاسی بیهوده ندارند. اصلاح طلبان در گذر چندین ساله امروز به این درک و فهم رسیده اند و با تجدید نظر در مشی سیاسی خود مورد اقبال نسبی دوباره مردم قرار گرفته اند. امید است که آنها قدر این موقعیت و شرایط ایجاد شده را بدانند و با سرلوحه قرار دادن عقلانیت و تدبیر گام در مسیر راه طی شده نگذارند. شورای شهر چهارم ترکیبی از جناح های سیاسی مختلف است که آینده نشان خواهد داد، عقلانیت و تعامل در آن حرف اول را می زند یا لجاحت و تنش آفرینی. شورای سوم در تهران تجربه نسبتا موفقی از تعامل و همکاری جناح های سیاسی بود. با وجود آنکه نمایندگانی از اصلاح طلبان و دولتی ها و اصول گرایان حضور داشتند اما اعضای شورای سوم از این لحاظ تجربه موفقی را در کارنامه خود ثبت کردند و حال انتظار می رود در شرایط جدید ایجاد شده و با توجه به عبرت ها و درس هایی که گروه های سیاسی از اتفاقات سالهای گذشته گرفته اند، کیفیت بهتری از تعامل و همکاری را هم شورای شهر و هم بین قوای سه گانه و نهادهای مختلف نظام شاهد باشیم.