میزان مقبولیت رفسنجانی در انتخابات گذشته

تسنیم: هاشمی رفسنجانی که در اولین تجربه حضورش در انتخابات ریاست‌جمهوری رأی قاطع ۹۴ درصدی را کسب کرده بود, در آخرین حضورش در سال ۸۴ تنها ۳۵٫۹۳ درصد آرا را به خود جلب و شکستی دیگر در کارنامه خود ثبت کرد.

آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی این روزها بیش از هر چیز دیگری از مردم سخن می‌گوید. سخن‌گفتن‌هایی که از حدود یک سال پیش شروع شده و هرچه انتخابات ریاست‌جمهوری نزدیک‌تر می‌آید، سخن‌گفتن‌های آیت‌الله از مردم هم بیشتر می‌شود.

قبل از ثبت‌نام بارها از این گفت که "مردم تحت فشار هستند و همه ملت من را می‌خواهند و من هم اگر بدانم برای مردم مؤثرم، می‌آیم و برای دعوت مردم ارزش زیادی قائلم و آماده آبرو دادن برای مردم هستم".

پیرمرد 80 ساله با همین صحبت‌ها به وزارت کشور رفته و در انتخابات دور یازدهم ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده تا چهارمین دوره از این یازده دوره باشد که هاشمی رفسنجانی "یا بخت و یا اقبال" گویان به عنوان یک سَر رقابت‌ها در انتخابات حضور داشته باشد.

آیت‌الله بعد از ثبت‌نام هم در بیانیه‌هایی که صادر می‌کند، از "مردم فهیم و قدرشناس، خونگرم و صمیمی" می‌نویسد و آبرو و اعتبارش را از مردم می‌داند و اولویت خود را "سامان‌بخشی به معیشت مردم" ذکر می‌کند.

اما آیا آحاد مردم نیز چنین نگاهی به رئیس‌‌جمهور اسبق ایران دارند؟ آیا مردم همه هاشمی را می‌خواهند و از او دعوت می‌کنند؟ پاسخ این سؤالات را می‌توان در انتخابات‌ برگزار شده در دهه‌های گذشته جستجو کرد.

در جدول زیر میزان آرا و مقبولیت مردمی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در انتخابات‌های سال 68 به بعد که وی شخصاً در آنها حضور داشته است را مشاهده می‌کنید:

هاشمی رفسنجانی اولین بار در سال 68 پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری گذاشت. در این انتخابات بیش از 16 میلیون نفر از واجدان شرایط شرکت کردند و مشارکت 54.6 درصدی را رقم زدند. هاشمی که تا آن موقع چندین سال متوالی ریاست مجلس شورای اسلامی را برعهده داشت و مردم نیز او را از نزدیکان امام راحل می‌دانستند، در انتخابات سال 68 تنها یک رقیب داشت؛ عباس شیبانی.

هاشمی که از حمایت جامعه روحانیت مبارز و اکثر گروه‌ها و جریانات سیاسی برخوردار بوده و شعار سازندگی را برگزیده بود, در این انتخابات تنها رقیب خود را با کسب 94درصد آرا شکست داد و با 15 میلیون و 550 هزار و 528 بر کرسی ریاست دولت جمهوری اسلامی تکیه زد.

دوره بعدی انتخابات ریاست جمهوری اما هم مشارکت مردمی کاهش یافت، هم آرای هاشمی رفسنجانی. در انتخابات ششمین دوره ریاست‌جمهوری که سال 1372 برگزار شد, حدود 33 میلیون نفر واجد شرایط رأی دادن بودند اما تنها کمی بیشتر از 16 میلیون نفر یعنی حدود 50 درصد واجدین شرایط در این انتخابات پای صندوق‌های رأی حاضر شدند که این مشارکت پایین مردمی در تاریخ انقلاب بی‌سابقه بود و بسیاری آن‌را نتیجه عملکرد منفی و سوء دولت هاشمی می‌دانستند.

رئیس دولت پنجم در این انتخابات با کاهش 5 میلیونی آرای خود روبرو شد و احمد توکلی که رقیب سرسخت و مخالف جدی هاشمی و سیاست‌ها و عملکرد دولت سازندگی بود و در سخنرانی‌های انتخاباتی و تبلیغاتی‌اش انتقادات شدیدی را درباره بی‌عدالتی‌های اقتصادی و اجتماعی، ناکارآمدی سیاست‌ها و مدیریت‌ها و سوءتدبیر‌ و سوءعملکرد دولت، امتیازطلبی، ویژه‌خواهی و تجمل‌گرایی و اشرافیت‌طلبی کارگزاران‌ دولت سازندگی، متوجه هاشمی می‌کرد, بیش از 4 میلیون رأی مردمی را به خود جلب کرد. وی بعدها گفت: "نتیجهٔ کار بنده در آن سال نه‌تنها شکست نبود، بلکه یک نوع پیروزی بود، چرا‌که بعد از آن به تدریج دوستان مجلس چهارم برای مقابله با اشتباهات اقتصادی- سیاسی اطرافیان رئیس‌جمهور وقت (هاشمی رفسنجانی) اعتماد به نفس پیدا کردند."

بعد از پایان عمر دولت سازندگی و روی کار آمدن دولت اصلاحات, آیت‌الله هاشمی رفسنجانی که در حاشیه قدرت قرار گرفته بود, عزم بازگشت به قدرت کرد. او این بار کاندیدای انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال 1378 شد تا با نشستن روی صندلی ریاست مجلس ششم دوباره قدرت از دست رفته خود را احیا کند.

با اعلام نتایج شمارش آراء اما رفسنجانی با 749 هزار و 884 رأی و کسب 25.58 درصد آرای شرکت‌کنندگان شهر تهران، نفر سی‌ام شد، با این حال پس از اعتراض هاشمی و بررسی‌های مجدد و ابطال صندوق‌های مخدوش‌، هاشمی با 630 هزار و 590 رأی از 2 میلیون و 204 هزار و 847 نفر شرکت کنند حوزه انتخابیه تهران و کسب 28.6 درصد آرا در رتبه بیستم ایستاد؛ نتیجه‌ای که به هیچ وجه برای آیت‌الله خوشایند نبود و همین موضوع سبب شد وی عطای مجلس و ریاستش را به لقایش ببخشد و انصراف دهد.

شکست سنگین رئیس دولت پنجم و ششم در انتخابات مجلس ششم درحالی رقم خورد که آیت‌الله هاشمی در انتخابات مجلس اول یک میلیون و 151 هزار و 514 رأی، در انتخابات مجلس دوم یک میلیون و 891 هزار و 264 رأی و در انتخابات مجلس سوم یک میلیون و 249 هزار و 419 رأی را از آن خود کرده بود اما در مجلس ششم با کاهش بیش از 50 درصدی آرای خود مواجه شد.

بعد از انتخابات مجلس ششم، هاشمی رفسنجانی برای 6 سال دیگر در حاشیه قدرت باقی ماند تا زمان به سال 1384 و انتخابات ریاست‌جمهوری دور نهم رسید. هاشمی در این سال برای سومین بار شخصاً پا به عرصه‌ رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری گذاشت؛ انتخاباتی که به مرحله دوم کشید و هاشمی علیرغم تبلیغات سنگین و پُرهزینه و حمایت‌ کامل اصلاح‌طلبان و بخشی از جریان راست سنتی عرصه را به استاندار سابق خود و شهردار وقت تهران یعنی محمود احمدی‌نژاد واگذار کرد.

در دور دوم این انتخابات 27 میلیون و 958 هزار و 931 نفر یعنی 59٫76 درصد واجدین شرایط پای صندوق‌های رأی آمدند که در این میان رئیس دولت سازندگی با فاصله 7 میلیونی از فرد پیروز انتخابات، فقط توانست 10 میلیون و 46 هزار و 701 نفر رأی را به خود اختصاص دهد، در واقع هاشمی رفسنجانی که در اولین تجربه حضورش در انتخابات ریاست‌جمهوری رأی قاطع 94 درصدی را کسب کرده بود, در آخرین حضورش تا آن‌ زمان(سال 84) تنها 35٫93 درصد آرا را به خود جلب و شکستی دیگر در کارنامه خود ثبت کرد.

و حالا باز هم انتخابات ریاست‌جمهوری در راه است و باز هم یک طرف این انتخابات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی قرار گرفته است؛ روحانی 80 ساله‌ای که باوجود کهولت سن می‌گوید در پاسخ به دعوت مردم وارد این میدان سخت و نفس‌گیر شده و می‌خواهد دولت سازندگی‌اش را احیا کند؛ دولتی که تورم 50 درصدی، گرانی 1300 درصدی دلار، گرانی 500 درصدی گوشت و اعتراضات اجتماعی به گرانی‌هایش هنوز در خاطر مردم باقی مانده است؛ خاطره تلخی که بی‌شک در انتخابات پیش‌رو نقش مهمی در تصمیم و انتخاب نهایی مردم ایفا خواهد کرد.

باید منتظر ماند و دید این بار مردم چه تصمیمی می‌گیرند؟!