کدخدایی: باید مصالح عالی را در نظر بگیریم

فارس: سخنگوی شورای نگهبان شرایط تایید صلاحیت کاندیداها و مسائل مرتبط با آن را تشریح کرد. عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان شب گذشته در برنامه «شب آفتابی» که از شبکه تهران پخش شد، اظهار داشت: جامعه ایران یک جامعه باز سیاسی است و همه مردم و کسانی که دلسوز نظام هستند احساس وظیفه دارند که نسبت به مسائل کلان کشور اظهارنظر کنند. سخنگوی شورای نگهبان بر همین اساس به اقشار مختلف همچون روحانیون و دانشجویان اشاره کرد که بیانیه‌هایی خطاب به شورای نگهبان نوشتند و گفت: این نشانه مردم‌سالاری است و ما نمی‌توانیم کسی را منع کنیم. کدخدایی با بیان اینکه شورای نگهبان شنونده مطالب است و اصولی دارد و براساس قانون اعلام نظر می‌کند، اظهار داشت:‌ اعضای شورای نگهبان مثل بقیه مردم در دانشگاه‌ها، حوزه و جامعه حضور دارند. سخنگوی شورای نگهبان در ادامه با اشاره به اینکه تأیید صلاحیت در انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات مجلس متفاوت است، گفت: ما در انتخابات مجلس هیئت‌های نظارت شورای نگهبان را داریم که وظیفه بررسی و تأیید و رد صلاحیت شرکت‌کنندگان را برعهده دارند، اما در انتخابات ریاست جمهوری بحث ردصلاحیت را نداریم. در ریاست جمهوری ما فقط احراز شرایط را داریم که تنها برعهده خود شورای نگهبان است. وی افزود: ما در انتخابات ریاست جمهوری هیئت نظارت و اجرایی نداریم بنابراین آنچه در قانون انتخابات ریاست جمهوری آمده احراز شرایط کاندیداها براساس اصل 115 قانون اساسی است. سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به اینکه شروط این اصل به 9 شرط تقسیم‌بندی می‌شود، ادامه داد: اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی، ایمان و تقوا، مدیر و مدبر بودن همگی از این شرایط است و تخطی از آن امکانپذیر نیست. کدخدایی در ادامه با اشاره به نحوه تعیین این اصول درباره این افراد گفت: در قانون اساسی در دو مرحله بررسی صلاحیت کاندیداها صورت می‌گیرد در یک مرحله باید کاندیداها به عنوان رجال مذهبی و سیاسی شناخته شوند و این افراد باید بیایند و ثبت‌نام کنند. بعد از میان رجال سیاسی و مذهبی کسانی که دارای شرایطی همچون ایرانی‌الاصل و سایر شرایط باشند گزینش می‌شوند. وی افزود: ما در قانون انتخابات مجلس موانعی برای ثبت‌نام کاندیداها داریم اما در قانون انتخابات ریاست جمهوری بدین شکل نیست، اما این به معنای این نیست که هرکسی می‌تواند در انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کند چرا که ما بر اساس فرض اولیه قانون شرط شرکت رجال مذهبی و سیاسی را داریم. سخنگوی شورای نگهبان در ادامه با اشاره به شرایط و محدودیت‌های ذکر شده در قانون اساسی برای ثبت‌نام کاندیداها در انتخابات ریاست جمهوری گفت: باید این شرایط در قوانین عادی لحاظ شود که ما برای اولین‌بار این مسئله را در آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان در نظر گرفته‌ایم و این مسئله در این آیین‌نامه تصریح شد که افراد معروف و کسانی که اثر مشخصی در مباحث مذهبی و سیاسی داشته باشند می‌توانند در انتخابات شرکت کرده و با عنوان رجال مذهبی و سیاسی شناخته شوند تا بعداً از بین آنها کسانی که سایر شرایط را دارند می‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند. کدخدایی در ادامه با اشاره به اینکه بررسی صلاحیت نزدیک به 40 نفر از کل ثبت‌نام‌کنندگان برای شورای نگهبان جدی است، گفت: من به هیچ عنوان هیچ کدام از این فهرست‌های 7 نفره یا 12 نفره را تأیید نمی‌کنم چرا که شورای نگهبان براساس اعداد کار نمی‌کند و براساس معیار کار می‌کند و ممکن است شورای نگهبان هر 40 نفر برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را تأیید صلاحیت کند. وی با اشاره به شرط مدیر و مدبر بودن در قانون گفت: ما در سال‌های بعد از انقلاب افراد متعددی را داشتیم که در پست‌های کلان سمـت‌هایی داشته‌اند که از سابقه آنها می‌توان شرط مدیر و مدبر بودن را استنتاج کرد و افرادی هم که سابقه مدیریت کلان نداشته‌اند می‌توانند برنامه‌های خود را بررسی و به شورای نگهبان ارائه کنند. سخنگوی شورای نگهبان افزود: در این دوره هم برنامه‌های یک یا دو نفر نیز در شورای نگهبان بررسی شد و ممکن است آنها برای ارائه برخی توضیحات درباره برنامه‌های‌شان به شورای نگهبان دعوت شوند. کدخدایی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه گفته می‌شود شورای نگهبان در تأیید صلاحیت‌ها توازن سیاسی را رعایت می‌کند، گفت: آیا در سال 88 تمام کاندیداهای معرفی شده توازن سیاسی نداشتند؟ اغلب آنها به یک جناح سیاسی خاص تعلق داشتند و شورای نگهبان تنها به احراز صلاحیت‌ها توجه می‌کند. وی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا آرزو داشتید به جای حقوقدان وارد کار دیپلماتیک شوید، گفت: این بیشتر توصیه معلمان ما در دوران دبیرستان ما بود وگرنه با توجه به فضای رژیم گذشته ما ترجیح می‌دادیم که وارد چنین عرصه‌ای نشویم. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا شما در دوران جنگ تحمیلی نیز در جنگ حضور داشتید و یا نه، گفت: ما در این مورد شرمنده‌ایم و من در جبهه جنگ حضور نداشتم البته کتاب‌های مرتبط با جنگ را نیز می‌خواندم. کدخدایی درباره اینکه آیا کاندیدایی به دلیل تبلیغات زودهنگام رد شده است یا نه، گفت: ما در ریاست جمهوری چنین مسئله‌ای را نداشتیم اما در انتخابات دیگر یکی دو مورد تبلیغات غیرواقعی را داشتیم البته تا زمانی که صلاحیت‌ها و بررسی آنها به اتمام نرسد کاندیداها حق تبلیغات را ندارند و ما در یکی دو مورد به برخی از کاندیداها به صورت مکتوب تذکر داده‌ایم. وی افزود: برخی از سفرهای کاندیداها سفرهایی کاری است که مسئولان محترم دارند و مصداق تبلیغات نیست اما برخی سفرها که خارج از آن است و با راه انداختن کارناوال‌ها و با تبلیغات گسترده همراه است به عنوان تبلیغات زودهنگام مطرح است. سخنگوی شورای نگهبان درباره اینکه آیا داشتن تبلیغات غیرواقع باعث رد صلاحیت کاندیداها می‌شود، گفت: اینکه برخی کاندیدها شعارهایی را به مردم ارائه می‌کنند اینها اگر خلاف واقع باشد در درجه اول التزام افراد به اسلام مخدوش است و می‌تواند در بررسی صلاحیت‌ها مورد توجه قرار گیرد. کدخدایی درباره اینکه آیا کسی که هیچ برنامه‌ای برای اداره کشور ندارد، تأیید صلاحیت می‌شود، گفت: من عرض کردم افرادی که سوابق مدیریتی و اجرایی نداشتند نیازمند بررسی برنامه‌ها و گفت‌وگوی بیشتر با آنها هستیم. وی در ادامه در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه اگر شخص رجل سیاسی باشد شرایط چطور است، گفت: اگر شخص سوابق مدیریتی داشته باشد صلاحیت وی تأیید می‌شود و اگر سوابق مدیریتی نداشته باشد قطعاً‌ ما نیازمند بررسی بیشتر برنامه‌های او برای احراز صلاحیت هستیم البته سوابق مدیریتی نیز بررسی می‌شود که این سوابق مثبت بوده و یا منفی و براساس آن تصمیم‌گیری می‌شود. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤالی درباره سخنان دبیر این شورا در نماز جمعه مبنی بر عدم اشرافی‌گری کاندیداها گفت: ایشان نظر خود را در این باره مطرح کردند که جامعه ممکن است به اشرافی‌گری تمایلی نداشته باشد و این گونه مسائل تا زمانی که به عنوان یک امر خلاف مطرح نشود در شورای نگهبان بررسی نخواهد شد. کدخدایی درباره اینکه آیا ممکن است مصالح عالی قانون را نقص کند، گفت: ما باید مصالح عالی نظام را در نظر گرفته و معیارهای قانونی را با توجه به آنها در مورد افراد محک بزنیم این به مفهوم این نیست که مصلحت جایگزین قانون شود مصالح عالی نظام سیاست‌های کلی است که آنها هم به نوعی منطبق بر قوانین است و به مفهوم این نیست که ما معیارها را نادیده بگیریم. ممکن است تعداد افرادی که مورد بررسی قرار گرفتند گرایش‌های سیاسی افراد، همه از یک طیف سیاسی باشند آیا ما باید عقب بنزنیم و نادیده بگیریم؟ خیر از نظر ما مصالح عالی نظام فراتر از اینگونه صحبت‌ها است و دلیل بر این نمی‌‌شود که ما افراد را در چارچوب حزب و گروه قرار بدهیم. وی افزود: مصالح عالی نظام مسائلی است که در سیاست‌های کلان نظام مطرح شده است و مطلبی نیست که به صورت سلیقه‌ای بررسی کنیم و با سلایق بسیار فرق می‌کند. کدخدایی در پاسخ به سؤالی درباره فرآیند کنونی بررسی صلاحیت کاندیداها گفت: بر طبق قانون ما به محض رسیدن اسامی یک فرصت 5 روزه برای بررسی صلاحیت‌ها داریم و آنچه مهم است احراز اصل 115 قانون اساسی است آنچه ما به دنبال آن هستیم انطباق رفتارهای افراد با این شرایط است اگر این شرایط وجود داشته باشد ما به دنبال مسائل دیگر نمی‌رویم از تعدادی که هم‌اکنون ثبت‌نام کردند هر تعدادی که واجد شرایط شوند اسامی آنها برای شرکت در انتخابات به وزارت کشور ارائه می‌شود. وی در ادامه افزود: ما جلسات متعددی را در شورای نگهبان داشته‌ایم و در این هفته نیز احتمالاً یک یا دو جلسه خواهیم داشت تا بتوانیم روز سه‌شنبه نتایج احراز صلاحیت‌ها را به وزارت کشور ارائه کنیم. سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: به اطلاع‌رساندن احراز صلاحیت‌ها از طریق وزارت کشور انجام می‌شود البته به دلیل گستردگی تعداد نامزدها در این دوره 5 روز مهلت بررسی کاندیداها تمدید شد و ما باید روز سه‌شنبه نتایج را به وزارت کشور اعلام کنیم و وزارت کشور می‌تواند ظرف 2 روز نتایج را به کاندیداها اعلام کرده و پس از آن تبلیغات آغاز می‌شود. کدخدایی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا راهی برای پیگیری کردن منشأ برخی از شایعات درباره احراز صلاحیت برخی کاندیداها وجود دارد و یا نه، گفت: ما از دوستان خود در رسانه‌های مختلف دعوت می‌کنیم تا از دامن زدن به این شایعات خودداری کنند آنچه برعهده ما است اعلام رسمی اسامی است که ما هم آن را ظرف یک یا دو روز آینده اعلام خواهیم کرد. وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره نحوه اخذ رأی از ایرانیان خارج از کشور گفت: انتخابات ریاست جمهوری تنها انتخاباتی است که ما از ایرانیان خارج از کشور اخذ رأی می‌کنیم و خوشبختانه هیئت اجرایی اخذ رأی از ایرانیان خارج از کشور تعیین شده‌اند که وظیفه این نظارت بر گرفتن آرا از ایرانیان خارج از کشور در نمایندگی‌های سیاسی را برعهده دارد و ان‌شاءالله صندوق‌های بیشتری در اختیار نمایندگی‌های سیاسی از طریق وزارت امور خارجه قرار بگیرد تا ان‌شاءالله مثل مردم داخل کشور مشارکت گسترده‌ای را در خارج از کشور از سوی ایرانیان مقیم خارج از کشور شاهد باشیم. سخنگوی شورای نگهبان درباره همزمانی دو انتخابات ریاست جمهوری و شوراها و امکان تداخل این دو گفت: ما در گذشته در هر سال شاهد برگزاری یک انتخابات بودیم و فضای کشور هر سال با انتخابات روبه‌رو بود در چند سال گذشته پیشنهادی مطرح شد که برخی از انتخابات‌ها به صورت همزمان برگزار شود. این مسئله از جهت اینکه فضای انتخابات یک بار به جای دو بار درگیر شود می‌تواند کمک بزرگی به این مسئله باشد که مردم هر ساله درگیر بحث انتخابات نباشند به هر حال قانون موظف کرد که انتخابات ریاست جمهوری با شوراهای شهر و روستا به صورت همزمان برگزار شود البته همانگونه که می‌دانید نظارت بر انتخابات شوراها برعهده مجلس است و آنها هم در حال انجام دادن کار خود هستند. کدخدایی در ادامه تصریح کرد: اما اجرای هر دوی این انتخابات برعهده وزارت کشور است و ما در انتخابات ریاست جمهوری با وزارت کشور همکاری‌های لازم را داریم و در انتخابات شوراها هیچ گونه دخالتی نداریم البته ما در این دوره انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس را در 4 حوزه و انتخابات خبرگان رهبری را در 2 حوزه داریم که ما در آنها انجام وظیفه می‌کنیم. وی درباره اینکه آیا شورای نگهبان تکلیف نیز برای رسانه‌ها مشخص کرده یا نه، گفت: ما قانون‌گذار نیستم و تنها از رسانه‌ها کمک می‌خواهیم و خواهش می‌کنیم که در بیان مطالب و اخبار مستند همکاری لازم را داشته باشند تا فضای سیاسی کشور به سمت مشارکت گسترده حرکت کنیم.