10فروردین در تاریخ چه گذشت؟

باشگاه خبرنگاران: امروز 10 فروردین 1392 خورشیدی برابر با 18 جمادی الاول 1434 هجری و 30 مارس 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است: اعتراف «جیمی کارتر» رییس جمهور وقت آمریکا درباره اشتباه در مورد ایران (1359 ش) در حالی که از چندین ماه قبل، لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در تهران به تصرف درآمده و تهدیدات دولت آمریکا بر ملت و دولت ایران تأثیری نگذاشته بود، جیمی کارتر، رییس جمهور وقت آمریکا با ارسال پیامی به جمهوری اسلامی ایران، به شکست سیاست‌های دولتش اشاره کرد. اعتراف آشکار و صریح کارتر به حقانیت موضع‌گیری انقلاب اسلامی ایران و اشغال لانه جاسوسی آمریکا، مفهومی جز به بن‌بست رسیدن دیپلماسی در آمریکا نیست. او اعتراف کرد که در رأس یک نظام سیاسی قرار داشته و دست به کارهایی زده که باید محکوم شوند. این اعترافات درحالی صورت گرفت که شیطان بزرگ در روزهای بعد با حمله نظامی به ایران، قصد آزادسازی گروگان‌ها را داشت؛ اما با عنایات الهی، در دام جهنم طبس گرفتار آمدند و شکست سنگین دیگری برای آنان رقم خورد. درگذشت مورخ شهیر «میرزا محمد تقی کاشانی» معروف به «لسان المُلک» (1259 ش) میرزا محمد تقی کاشانی معروف به سپهر در حدود سال 1172 ش (1207 ق) در کاشان به دنیا آمد. وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در علوم قدیمه و شعر، عروض و قافیه، در جوانی به تهران رفت و به خدمت فتحعلی خان صبای کاشانی، ملک الشعرای فتحعلی شاه قاجار رسید. محمد تقی تا زمان حیات صبای کاشانی در تهران ماندگار شد اما با مرگ او به زادگاهش بازگشت. با این حال در زمان ناصرالدین شاه به تهران احضار شد و لقب لسان‌الملک گرفت. وی را یکی از بزرگ‌ترین دانشنمدان و مورخان ایران دانسته‌اند که تاریخ عالم را از آغاز پیدایش بشر تا زمان خودش نگاشت. این کتاب با نام ناسخ التواریخ، به فارسی فصیح، نزدیک به سبک متقدمین تألیف شده که تا یازده جلد را خود تألیف نمود و ادامه آن را پسرش، عباسقلی خان نوشته است. همچنین کتاب دیگر سپهر، آیینه جهان نما نام دارد که مشتمل بر پنجاه هزار اسم از حکما، عرفا، فقها، پادشاهان، اطبا، خوشنویسان، شعرا و دانشمندان ادیان مختلف می‌باشد. محمدتقی خان لسان‌الملک سپهر سرانجام در دهم فروردین 1259 ش برابر با هفدهم ربیع الثانی 1297 ق در 87 سالگی درگذشت و در نجف اشرف به خاک سپرده شد. رحلت عام دینی و ادیب بزرگوار، آیت اللَّه «محمدباقر قاینی بیرجندی» (1313 ش) آیت‌اللَّه محمدباقر قاینی بیرجندی در سال 1238 ش (1276 ق) در یکی از روستاهای اطراف بیرجند در استان خراسان به دنیا آمد. وی تحصیلات اولیه خود را در زادگاهش آغاز کرد و سپس در مشهد از محضر استادانی همچون میرزا رضا مدرس سبزواری، محمدتقی بجنوردی و سیدمرتضی یزدی قاینی بهره برد. آیت‌اللَّه بیرجندی از آن پس راهی نجف اشرف گردید و در حلقه درس استادان نامداری همچون میرزا حبیب‌اللَّه رشتی، میرزا حسین نوری، میرزا حسین خلیلی تهرانی و میرزای بزرگ شیرازی قرار گرفت. وی پس از اخذ اجتهاد، راهی بیرجند گردید و محل رجوع مردم شد. ایشان در بیرجند با علمای مذهب حنفی در مسأله امامت مباحثه می‌کرد و این جلسات سبب شهرت وی گردید. از آیت‌اللَّه بیرجندی آثار متعددی بر جای مانده که نورالمعرفه، زُهَرُالرِّیاض و دیوان اشعار و... از آن جمله‌اند. این عالم ربانی سرانجام در دهم فروردین 1313 ش برابر با چهاردهم ذی‌حجه 1352 ق در 75 سالگی درگذشت و در بیرجند به خاک سپرده شد. رحلت آیت اللَّه «سیدحسین طباطبایی بروجردی» زعیم حوزه علمیه قم (1340 ش) حضرت آیت‌اللَّه العظمی سیدحسین طباطبایی بروجردی در حدود سال 1254 ش (1292 ق) در بروجرد به دنیا آمد و پس از فراگیری مقدمات در زادگاه خود راهی نجف اشرف گردید. ایشان در نجف از استادان نامدار زمان از قبیل آخوند خراسانی، شیخ‌الشریعه اصفهانی و سیدمحمدکاظم یزدی استفاده برد و به مدارج والای علمی و فقهی دست یافت. آیت‌اللَّه بروجردی پس از اخذ اجازات متعدد اجتهاد، در بروجرد سکنی گزید و به امور علمی و مذهبی پرداخت؛ اما پس از مدتی، به اصرار فضلای حوزه علمیه قم، در سال 1324 ش راهی آن حوزه مبارک گردید و زعامت آن را به عهده گرفت. آیت‌اللَّه بروجردی سال‌های متمادی بر مسند تدریس تکیه زد و شاگردان فراوانی را تربیت کرد که حضرات آیات: شهید مرتضی مطهری، سید محمد حسینی بهشتی، جعفر سبحانی، علی‌پناه اشتهاردی، حسین نوری همدانی، ناصر مکارم شیرازی، مجتبی محمدی عراقی، سید مصطفی صفایی خوانساری و ده‌ها عالم فاضل از آن جمله‌اند. همچنین آثار متعددی از این فقیه فرزانه به یادگار مانده‌اند که برخی از آن‌ها بدین قرارند: جامع احادیث شیعه، طبقات رجال و حاشیه برکفایه. سرانجام این عالم ربانی و مرجع عظیم در دهم فروردین سال 1340 ش در 86 سالگی درگذشت و در کنار مسجد اعظم قم به خاک سپرده شد. وفات «احمد عبد ربّه» شاعر و نویسندهٔ عرب (328 ق) احمد بن محمد بن عَبد رَبِّه اَندلُسی قُرطُبی، از مشاهیر علما و ادبا و محدثین و شعرای زمان خود بود. وی قصص و حکایات بسیاری را به نظم درآورد. اثر مشهور این شاعر و نویسندهٔ عرب، عَقدُالفَرید نام دارد که دربارهٔ تاریخ، شعر، عروض و لغت نگاشته شده است. از ابن عبد ربِّه، اشعار بسیار نغز و شیوایی نیز باقی مانده که وی در آن‌ها، روح شرقی خود را به خوبی آشکار کرده است. وی در هشتاد و دو سالگی به علت فلج چندین ساله، در اندلس وفات یافت. درگذشت «ابوالعباس احمد بن علی نجاشی» عالم شهیر شیعه در قرن پنجم (450 ق) ابوالعباس احمد بن علی بن احمد معروف به ابنِ الکوفی، نجاشی و شیخ نجاشی در سال 372 ق در کوفه به دنیا آمد. وی از شاگردان معروف سید مرتضی علم الهدی بود که از شیخ مفید، تَلعَکْبَری و دیگر بزرگان نقل روایت نموده است. نجاشی در علم رجال یگانهٔ زمان و در علم حدیث کم نظیر بود. به جهت تخصّص ابن الکوفی در این علوم و کثرت احاطهٔ وی در علم تاریخ و انساب و سِیَر، مورد اعتماد علمای بزرگ دیگر می‌باشد. رِجال نجاشی، اخبار بنی‌سُنَن و فَضل الکوفه از کتب این عالم بزرگ مسلمان هستند. رحلت علامه «سیدمحمد مولانا» عالم و مؤلف (1363 ق) حاج سید محمد مولانا از علمای تبریز، در ابتدا، مقدمات و ادبیات متداول را در تبریز خواند و در 19 سالگی راهی عتبات گردید. در نجف به درس شیخ الشریعهٔ اصفهانی، فاضل شربیانی و دیگر بزرگان راه یافت و به درجهٔ اجتهاد رسید. در 1321 ق به تبریز برگشت و به تدریس و تالیف پرداخت. مِصباحُ الوَسایل فی شرحِ الرَّسایِل و حاشیهٔ فُصول از کتب اوست. تولد «کراوفورد لانگ» پزشک برجسته امریکایی (1815 م) دکتر کراوفْورْدْ لانْگْ پزشک امریکایی، در 30 مارس 1815 م در ایالت جورجیای امریکا به دنیا آمد. وی با پشتوانه پدر که او نیز پزشک بود، در رشته پزشکی به تحصیل پرداخت و از دانشگاه پنسیلوانیا و نیویورک با اخذ درجه دکتری در پزشکی فارغ التحصیل شد. تا سال 1842، هر کس احتیاج به عمل جراحی داشت بدون بی‌هوشی مجبور بود تن به این کار بدهد. هرچند که به کمک الکل یا تریاک، بدن بیمار را تا اندازه‌ای بی‌حس می‌کردند؛ اما دراین زمان بود که دکتر لانگ برای اولین بار، از اِتِر به عنوان داروی بی‌هوشی در عمل جراحی استفاده کرد و غُدّه گردن یکی از بیماران خود را با موفقیت تمام و بدون آن که مریض احساس درد کند عمل نمود. این ماده، مایعی بی‌رنگ و قابل اشتعال بود که اثری بی‌هوش کننده دارد و در طب به عنوان حلال مواد چربی و روغن به کار می‌رود. دکتر لانگ برای چنین ابداع و ابتکاری درصدد طلب شهرت و افتخار برنیامد، زیرا او هنوز نتوانسته بود تشخیص دهد که چه کشف مهمی نموده است. ولی پس از این که در سال‌های بعد، اشخاص دیگری هر کدام ادعای چنین ابداعی داشتند، لانگ وارد میدان شد و کار خود را به نمایش گذاشت. هرچند پس از مدتی داروی بی‌هوشی دیگری در عمل‌های جراحی مورد استفاده قرار گرفت ولی این مسئله از ارزش کشف لانگ نمی‌کاهد. دکتر کراوفورد لانگ سرانجام در 8 آوریل 1878 م در 53 سالگی درگذشت. تولد «ونسان فان‌گوگ» نقاش شهیر هلندی (1853 م) وِنسان فان‌گوگ یکی از پرآوازه‌ترین نقاشان هنر مدرنِ قرن نوزدهم، در 30 مارس 1853 م در لاهه هلند به دنیا آمد. وی در ابتدای جوانی به کارهای گوناگونی روی آورد ولی در سی سالگی عشق غریبی به نقاشی پیدا کرد. از این رو به فراگیری نقاشی روی آورد و در این هنر به تحصیل پرداخت. فان‌گوگ به واسطه وسواس زیادی که در نقاشی داشت، اخلاقش تند و یک نوع خشم و عصبانیت همیشگی در او بود. از این رو، در اثر همین بحران عصبی گوشش کر شد و حال غیرعادی یافت. با این وجود درحال تب و هذیان هم زغال به دست می‌گرفت و روی کاغذ طراحی می‌کرد. فان‌گوگ در ابتدا از رنگ‌های تیره استفاده می‌کرد و از سال 1886 م به رنگ‌های زنده و روشن توجه نمود. وی در این ایام، نشاط و فعالیت بی‌سابقه‌ای یافت و تابلوهای بسیاری کشید. با وجود جنون ادواری که عارض او می‌شد، تابلوهای بسیاری از فان‌گوگ به یادگار مانده است. این نقاش بلند آوازه هلندی، طی پنج سال آخر عمرش بیش از 800 تابلوی رنگ روغن پدید آورد. سیب‌زمینی‌خواران و گل آفتاب گردان از زیباترین آثار فان‌گوگ به شمار می‌روند. وِنسان فان‌گوگ سرانجام در 28 ژوئیه سال 1890 م در 37 سالگی خودکشی کرد. انعقاد معاهده «پاریس» پس از پایان «جنگ کریمه» (1856 م) پس از روی کار آمدن لویی ناپلئون، معروف به ناپلئون سوم، وی قصد داشت تا بار دیگر فتوحات فرانسه را افزایش دهد. از این رو، در اولین جنگ خارجی خود با روسیه که از سال 1853 تا 1856 م به طول انجامید و صحنه اصلی آن، دریای سیاه و شبه‌جزیره کریمه بود، با کمک و همکاری انگلیس و ترک‌های عثمانی پیروز شد. این جنگ، بر اثر اختلافات روسیه و ترک‌های عثمانی آغاز شد و فرانسه و انگلیس نیز که نگران توسعه‌طلبی روس‌ها بودند، به حمایت از عثمانی وارد جنگ گردیدند. هم‌چنین این جنگ برای کوتاه کردن دست روسیه از شرق اروپا به ویژه شبه جزیره بالکان آغاز شد و مقدمات آن، دو سال قبل از شروع جنگ با امضای معاهده قسطنطنیه میان عثمانی، فرانسه و انگلیس فراهم شده بود. بعد از شکست و عقب نشینی روسیه در این جنگ، یک کنفرانس بین المللی در ماه‌های فوریه و مارس 1856 م برای حل اختلافات مربوط به شرق اروپا و منطقه بالکان و دریای سیاه در پاریس تشکیل شد که به کنگره پاریس معروف گردید. کنگره پاریس در 30 مارس همین سال با اخذ امتیازات مهمی از روسیه، از جمله تسلیم قسمتی از قلمرو روسیه در مصبّ رودخانه دانوب به دریای سیاه به مدعیان استقلال این مناطق که بعداً کشور رومانی را به وجود آوردند و نیز اعطای حق کشتی‌رانی بین‌المللی در رود دانوب و بالاخره منع ورود کشتی‌ها و تجهیزات جنگی به این رود و دریای سیاه، به پایان رسید. فروش سرزمین آلاسکا به امریکا توسط روسیه (1867 م) روسیه در 30 مارس 1867 م، سرزمین غنی آلاسکا واقع در شمال غربی کانادا و در سواحل اقیانوس‌های آرام و منجمد شمالی را به خاطر نیازهای مالی و در مقابل هفت میلیون و دویست هزار دلار به دولت امریکا فروخت. سرزمین آلاسکا با مساحت بیش از یک و نیم میلیون کیلومتر مربع، اکنون چهل و نهمین ایالت امریکا محسوب می‌شود و به سبب وجود ذخایر و معادن آن، به ویژه نفت و معادن طلا و درآمد حاصل از ماهی‌گیری، ارزش اقتصادی چشم‌گیری دارد. روز زمین در فلسطین اشغالی (1976 م) در اولین قطعنامه کنفرانس دفاع از زمین که در اکتبر 1975 م در منطقه جلیل، صادر شده بود، شرکت کنندگان از مصادره سرزمین‌های مردم عرب فلسطینی توسط رژیم صهیونیستی، اظهار تأسف و آن را شدیداً محکوم کردند. این کنفرانس تأکید کرد که سیاست رژیم اشغال‌گر قدس با حقوق اعراب مسلمان در سرزمین‌های مادری آن‌ها در تناقض است و رژیم صهیونیستی، آشکارا منشور حقوق بشر، اصول دموکراسی و مساوات را زیر پا گذاشته است. کنفرانس دفاع از زمین، هم‌چنین، کمیته‌ای تشکیل داد که وظیفه آن بسیج و ساماندهی نیروهای مردمی برای اجرای قطعنامه‌های کنفرانس بود. این کمیته درششم مارس 1976 م باحضور 20 نفر از سران شوراهای شهرداری‌های فلسطینی تشکیل جلسه داد و آن‌ها پس از مشورت با نیروهای مردمی، سی‌ام مارس را به عنوان روز زمین تعیین کردند. همه ساله دراین روز، مردم فلسطین و بسیاری از کشورهای اسلامی، با برگزاری مراسمی، سیاست‌های توسعه‌طلبانه و غاصبانه رژیم صهیونیستی را محکوم می‌کنند. درگذشت «آرتور کریستیَن سَن» مستشرق و ایران شناس مشهور دانمارکی (1945 م) آرتور کریستین سن، مستشرق دانمارکی در 31 دسامبر 1875 م در کپنهاک پایتخت دانمارک به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی، به فراگیری زبان فرانسه و لاتین و تاریخ پرداخت. وی در این هنگام کتاب هزار و یک شب را مطالعه نمود و با تأثیرپذیری فراوان از این کتاب، به تاریخ ایران علاقه‌مند شد. از این رو به آموختن زبان فارسی، عربی، سانسکریت و ترکی پرداخت و به مطالعه در آثار شرق همت گماشت. این دانشمند دانمارکی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، برای جمع آوری منابعی برای پایان نامه دکترای خود به نام نقد و تحقیقی ادبی و تاریخی درباره خیام نیشابوری، به کتابخانه‌های لندن، پاریس و اسپانیا و نقاط دیگر سفر کرد و برای نخستین بار با ابنیه و آثار تمدن شرق و اسلام در کشور اسپانیا روبرو شد. وی در سال 1914 م برای اولین بار به ایران مسافرت نمود و شرح این سفر را در کتابی به نام «ماوراء دریای خزر» منتشر کرد. از آرتور کریستین سن در طی سال‌ها مطالعه و تحقیق درباره ایران، مشرق زمین و موضوعات دیگر، بیش از 320 کتاب، رساله و مقاله برجای مانده که حکایات ایرانی به زبان عامیانه، زندگی قباد اول پادشاه ساسانی و حماسه شاهان در داستان‌های ایران باستان از آن جمله‌اند. آرتور کریستین سن که دانشمندی فیلسوف مآب و اهل اندیشه و با پشتکار دقیق و نیز استاد علم لغت ایرانی در دانشگاه کپنهاک بود، سرانجام در 30 مارس 1945 م در 70 سالگی درگذشت. برخی از رخدادهای امروز 1814: پس از شکست ناپلئون، نیروهای اتحادیه ضد فرانسه وارد پاریس شدند. ناپلئون به دلیل لشکرکشی غیر ضروری سال 1812 به روسیه بیشتر سربازان خود را ازدست داده بود و از متحدین شکست خورد. در قرن بعد هیتلر همین اشتباه را مرتکب شد، به روسیه بسیار پهناور لشکرکشید و ازمیان رفت زیراکه تاریخ را نخوانده بود و مشاور تاریخدان نداشت. امروزه هر زمامدار در کنار دفتر خود چند «تاریخدان مشاور» دارد و قبل از اتخاذ هر تصمیمی نظر آنان را جویا می‌شود. روسیه بزرگ‌ترین کشور جهان به لحاظ وسعت است. 1822: پس از خرید فلوریدا از اسپانیا، کنگره آمریکااز ضمیمه کردن دو بخش غربی و شرقی این ناحیه به یکدیگر، ایالت فلوریدا را به وجود آورد. 1856: با امضای قرارداد پاریس جنگ کریمه که بر ضد روسیه بود پایان یافت. 1903: به علت خشکسالی، ریزش آب از آبشار نیاگارا واقع در مرز کانادا و ایالات متحده قطع شد. 1903: در جریان انقلاب دومینیکن واقع کارائیب و نه چندان دور از جزیره کوبا، دولت امریکا تحت عنوان حفظ منافع اتباع خود به آن سرزمین نیروی نظامی فرستاد. دومینیکن و هائیتی قبلا جزیره هیسپانیولا را تشکیل می‌دادند که مدت‌ها حاکم نشین اسپانیا در قاره آمریکا بود. 1912: دولت فرانسه «مراکش = مغرب عربی» را رسما تحت الحمایه خود اعلام داشت! که این وضعیت ده‌ها سال به همان صورت باقی بود. 1945: واحدهای ارتش سرخ (دولت مسکو) در تعقیب نیروهای هیتلر وارد اتریش شدند. 1976: کنگره جهانی «حافظ» غزلسرا و صوفی بزرگ و نامدار ایران در شهر رُم و با حضور نویسندگان، فیلسوفان، ادیبان و شاعران بزرگ جهان گشایش یافت، بحث و نطق فراوان شد و مقالات و رسالات وارده به صورت کتابی واحد انتشار یافت.