دلیل حصر 6 ساله تاجیک چه بود؟

مهر: نصرت الله تاجیک دیپلمات ایرانی است که 6 سال در کشور انگلیس در حصر خانگی به سر می برد. تاجیک بامداد چهارشنبه به تهران بازگشت. حکم استرداد نصرت الله تاجیک سفیر اسبق ایران در اردن از انگلیس به آمریکا پس از 6 سال بالاخره لغو شد . حکم تاجیک در دادگاهی در انگلستان با تلاش های دولت و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بالاخره در روز پنجشنبه ( 23 آذر ماه 1391) پس از گذشته 6 سال لغو شد. حکمی که به اعتقاد ایران از ابتدا نیز مبنایی نداشت. نصرت الله تاجیک، دیپلمات پیشین ایران در اردن بود . او زمانی که در سال 1385 برای تحصیل به دورهام انگلیس رفت ،دستگیر شد. اما این دستگیری در پی توطئه مأموران مخفی آمریکا صورت گرفت. آنها ادعا کرده بودند که تاجیک تعدادی دوربین دید در شب خریداری کرده است و به همین اتهام نیز دولت انگلیس تاجیک را بازداشت کرد. تاجیک خود می گوید که سال 1382 پس از اتمام ماموریت در اردن و به منظور تکمیل درسی که از سال 1370 در مقطع دکترای بتن در دانشگاه وست مینستر شروع کرده بود، مجددا همراه همسر و دو فرزندش به انگلیس رفته است. ماجرای دستگیری و پرونده تاجیک از ابتدا بر اساس نوعی نیرنگ شکل گرفت . جریان خرید دوربین های دید در شب و اسنادی که در این باره در این پرونده وجود دارد تنها تعدادی ایمیل است. تاجیک در مصاحبه ای گفته است که در آخرین سفر به ایران درسال 1385 با فردی که در دانشگاه در رشته پلیمر درس می خواند آشنا شده که این فرد در ملاقاتی به وی گفته است؛ قصد دارد یک پروژه تحقیقی اجرا کند و نیاز به یک دستگاه دوربین دید در شب دارد. وی خودش با ایمیلی که به شرکت آی تی تی زده با آنها در ارتباط است و قرار است که یک دستگاه دوربین دید در شب از هلند برایش بفرستند. بر اساس این گزارش ظاهرا طرف مورد نظر از تاجیک خواسته است که چون به شرکت خارجی اعتمادی ندارد، وجه این دستگاه دوربین معادل پنجاه هزار دلار بود از سوی وی و در صورت دریافت دوربین برای فروشنده خارجی ارسال شود. تاجیک پس از بازگشت به انگلستان از طریق مکالمه تلفنی و ایمیل با شرکت مذکور در تماس بوده و تأکید کرده است که تنها در صورت دریافت دوربین وجه را پرداخت خواهد کرد. دلیل این شکل از معامله نیز این بوده است که طرف آمریکایی اعلام کرده به دلائلی ال سی را ترجیح نمی دهد. البته نکته قابل توجه این است که تا زمان دستگیری نه کالا و نه پولی رد و بدل نشده است و دادگاه بریتانیا بدون آنکه معامله ای صورت گیرد حکم بازداشت را برای تاجیک صادر کرده است. در حقیقت این طور گفته می شود که به دلیل درخواست آمریکا برای استرداد تاجیک ، پرونده وی از نوع استرداد بوده و در این پرونده ها نیز در دادگاه به محتوا توجهی نمی شود. آنچه در 6 سال گذشته نیز بیش از هر موضوع دیگری مورد اعتراص ایران و تاجیک بوده همین است که در درجه اول در این پرونده هیچ نوع معامله ای صورت نگرفته است و در ثانی اینکه کل پرونده بر اساس بریده و تفسیر ایمیل است نه اقدامی عملی. اما درخواست استرداد از سوی آمریکا و بر اساس قرار استرداد سال 2003 و سپس موافقتنامه استرداد سریع بین این دو کشور که در سال 2006 بعد از سه سال رفت و آمد بین مجلس و دولت در زمان دولت بلر که دیوید بلانکت وزیر کشور بود صورت گرفته است. اما بر اساس در این موافقتنامه چهار زمینه مشخص که مهمترین آن مورد اتهام باید در هر دو کشور جرم تلقی شود باید وجود داشته باشد و در مورد پروند تاجیک نیز یکی از زمینه های استدلال وکلا عدم وقوع جرمی در انگلیس بود که متأسفانه دادگاه این موضوع را نپذیرفته بود. دولت آمریکا از سال 2005 و با دریافت ایمیل اول شرکت ایرانی در این ماجرا وارد شده است و اصلا مشخص نیست که مسئولین اطلاعاتی این کشور چگونه به ایمیل های یک دیپلمات ایرانی دسترسی داشته اند. به هر حال از آن زمان مأموران آمریکایی خود را به جای شرکت طرف مقابل معرفی کرده و با تاجیک ارتباط برقرار می کنند . اما نصرت الله تاجیک ساعت شش صبح روز پنجشنبه 26/10/2006 و نیم ساعت قبل از اذان صبح توسط 5 پلیس ویژه استرداد اسکاتلند یارد انگیس و در منزل دستگیر شده است که البته این دستگیری همراه با بازرسی و توقیف برخی از اسناد و مدارک و حتی کامپیوتر شخصی وی بوده است. تاجیک سپس به مقر پلیس دورهام منتقل شد که البته به دلیل ناراحتی قلبی و شوک وارد شده در همان روز به بیمارستان منتقل شده و تا ساعت نه شب بستری بود و همان شب دوباره به بازداشتگاه پلیس دورهام بازگشت و در دریک سلول زندانی شد. صبح روز جمعه او را با یک دستگاه خودروی مخصوص حمل زندانیان که شش سلول تک نفره داشت به دادگاهی در لندن اعزام کردند و در روز جمعه با یک وکیل تسخیری که صحبتی نیز با تاجیک انجام نداده بود دادگاه اولیه برگزار شد. دادگاه با آزادی مشروط تاجیک موافقت نمی کند و قاضی حکم بر زندانی شدن وی می دهد و محل زندان و جلسه بعدی برای درخواست آزادی مشروط تعیین و او روانه زندان می شود. تاجیک را به زندان Wands Worth در جنوب لندن بردند و هفت روز در آنجا بود. این زندان یکی از هفت زندان معروف و در جنوب لندن واقع شده است. حدود یک هزار زندانی را در خود می تواند جای دهد. در این مدت بر خلاف قوانین تاجیک اجازه ملاقات با همسر و فرزند خود را نداشت و تنها یک بار با سفیر کشورمان ملاقات کرد. در تاریخ 3/11/2006 دادگاه آزادی مشروط برگزار شد. مبلغ پانصد هزار پوند از سوی سفارت جمهوری اسلامی ایران و مبلغ بیست هزار پوند نیز ازسوی همسر تاجیک به حساب دادگاه به صورت امانت واریز و یکی از اساتید مسلمان دانشگاه به عنوان دوست به قرآن کریم سوگند یاد و تعهد کرد . مبلغ ده هزار پوند نیز او پرداخت و به این ترتیب با آزادی مشروط تاجیک موافقت شد. آزادی مشروط نیز بر این اساس بود که تاجیک باید از 8 تا 6 صبح در منزل سکونت داشت و اجازه خروج از استان دورهام را نیز نداشت. تاجیک از آن زمان6 سال در حبس خانگی به سر می برد ، زمانی که اطلاعات محل سکونت او به دست مطبوعات رسید به گفته خودش دچار حوادث گوناگونی شد. 5 بار به محل سکونت وی حمله شد و در سال 1390حتی با تمدید ویزای خانواده او نیز موافقت نشد. تاجیک بیمار قلبی و عروقی بود و اسناد آن بارها به دادگاه های انگلیس ارائه شد . تاجیک با اقدامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و وکلا البته با وجود برگزاری دادگاه های متعدد هرگز به آمریکا مسترد نشد و بالاخره در آذرماه امسال دادگاهی در انگلیس با استرداد تاجیک به آمریکا مخالفت کرد و وزارت کشور انگلیس نیز اعلام کرد به این حکم اعتراض نخواهد کرد. البته لازم به ذکر است که در این مدت 5 هیئت بلندپایه از کشورمان به انگلستان سفر کردند که از آن جمله سفر اسفند ماه 1389 حسن قشقاوی معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت خارجه کشورمان به لندن بود. علاوه بر آن دو هیئت حقوقی و کنسولی از جمهوری اسلامی ایران به انگلیس سفر کردند و بیش از 50 بار کاردار و سفیر انگلیس در تهران به وزارت خارجه دعوت و احضار شده‌اند و یادداشت‌های مختلفی در خصوص آزادی تاجیک به سفارت انگلیس در تهران و وزارت خارجه این کشور ارسال شده است. ناگفته نمایند که دولت عمان نیز در طول مدت حصر خانگی تاجیک اقدامات بسیاری را برای آزادی وی صورت داد و اکنون نیز تاجیک با از لندن به عمان و ازآنجا به وسیله هواپیمای اختصاصی دولت این کشور به ایران آمد. نصرت الله تاجیک، دیپلمات سابق کشورمان پس از دریافت حکم آزادی و رفع اتهام خود از دادگاه لندن، تاکید کرد که برای اعاده حیثیت و همچنین اعتراض به نقض حقوق انسانی خود طی شش سال گذشته، علیه وزیر کشور انگلیس شکایت می کند. به هر حال تاجیک پس از 6 سال دیشب وارد تهران شد تا پرونده یکی از اقدامات خصمانه امریکا در تله گذاری برای اتباع ایرانی بسته شود هرچند موارد دیگری همچنان وجود دارد که اتباع ایرانی با دام گذاری سرویس های اطلاعاتی امریکا در بازداشت به سر می برند. از طرف دیگر آگاهان سیاسی انصراف انگلیس از پیگیری اعتراض به حکم آزادی تاجیک را سیگنالی مثبت در روابط تهران و لندن ارزیابی می کنند هرچند با توجه به اینکه شکایت اولیه وزارت کشور انگلیس از تاجیک به نیابت از دولت امریکا بوده است برخی نیز این آزادی را نتیجه انصراف دولت امریکا از پیگیری این قضیه به دلیل رایزنی های عمان تلقی می کنند، کشوری که در آزاد شدن 3 امریکایی که به دلیل ورود غیر قانونی به ایران بازداشت شده بودند نقش اساسی داشت.