پهپادپیشرفته‌ آمریکا چگونه‌ تسلیم‌شد/عکس

مشرق: جنگنده های سوخوی 25 نیروی هوایی سپاه با رهگیری یک هواپیمای بی سرنشین آمریکا و شلیک به آن، باز هم رو دستی مهم و ناگهانی به اقتدار نظامی امریکا زدند و دوباره نگاهها به سمت تقابل پهپادهای متجاوز غربی و هوشمندی پدافندی ایران رفت. اما این مدل پهپاد آمریکایی چگونه متولد و چطور توسط ایران رهگیری شده بود؟ در زمان جنگ ویتنام نیروی هوایی آمریکا پروازهای شناسایی فراوانی را بر فراز ویتنام شمالی به منظور عکس برداری و اطلاع پیدا کردن از وضعیت ارتش این کشور انجام داد. در طی این پروازها آمریکا شمار بسیار زیادی از جنگنده ها و خدمه خود را از دست داد. تلفات گسترده آمریکا در ویتنام در بحث خدمه هواپیماهای شناسایی، طراحان نظامی این کشور را مجبور کرد تا به سمت راهی بروند که حداقل از تلفات انسانی در این بخش بکاهند. ظهور پرنده های بی سرنشین با قابلیت عکس برداری از مواضع دشمن پاسخی به این نیاز بود. پهپادهای اولیه عمدتا تنها قابلیت تهیه عکس از مناطق مختلف را داشتند. این عکس ها بایستی بعد از برگشت این پرنده ها از ماموریت از بدنه آنها خارج و پس از ظهور مورد استفاده قرار می گرفت. اما با ظهور فناوری هایی همچون دوربین پیشرفته دیجیتال و همچنین بحث ارتباط ماهواره ای و انتقال زنده تصاویر به مرکز، این مشکل نیز حل شد. در سال 1994 یکی از معروفترین پهپادهای شناسایی جهان یعنی " پرودیتور " اولین پرواز خود را انجام داد. این پهپاد امروزه بیشتر به دلیل قتل عام هزاران زن و کودک به وسیله موشکهای هدایت شونده خود به شهرتی جهانی رسیده است اما باید گفت که این پهپاد در اصل یک مدل شناسایی بوده است.

نمونه رزمی پرودیتور

این پهپاد با طول 8 متر و دهانه بال 20 متر از یک موتور ملخی 4 سیلندر با توان 115 اسب بخار بهره می برد. این پهپاد می تواند با سرعتی در حدود 165 کیلومتر بر ساعت پرواز کرده و به مدت 13 ساعت بر روی یک هدف به پرواز ادامه دهد. برد پردیتور در حدود 1100 کیلومتر است و می تواند تا ارتفاع حدودا 7 کیلومتری از سطح زمین اوج بگیرد. این پرنده توسط خدمه زمینی از فواصلی دور کنترل می شود. با توجه به صحبتهای فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران که پهپاد متجاوز به آسمان ایران را مدل " MQ-1 " معرفی کرده می توان نگاهی به ویژگی های این پرنده بدون سرنشین داشت. تفاوت این مدل با مدلهای قبلی خانواده پردیتور این است که این پرنده می تواند علاوه بر تجهیزات مربوط به شناسایی، تسلیحاتی را نیز حمل کند. البته با توجه به گزارشهای موجود مشخص شده است که پهپاد آمریکایی متجاوز به حریم ایران غیر مسلح بوده و تنها به قصد عملیات جاسوسی به آسمان ایران نفوذ کرده است. تجهیزات فوق مدرن جاسوسی روی پهپاد کشف شده پردیتور از سالهای پایانی دهه 90 میلادی پروازی های شناسایی خود را بر روی مناطقی مثل یوگسلاوی سابق آغاز کرد اما عمده عملیات های آن به سه کشور عراق، افغانستان و پاکستان در سالهای اخیر برمی گردد. این پهپاد اولین بار درسال 2001 میلادی به موشکهای ضد تانک هلفایر مجهز شده و تبدیل به اولین پهپاد مسلح جهان شد. اما مهم ترین بخش پهپاد پردیتور، سامانه شناسایی و جاسوسی آن است. این پهپاد به دوربین های الکترواپتیک، فروسرخ و رادار روزنه برای شناسایی عوارض سطحی مجهز شده است. این دوربین ها به منظور تصویر برداری در شب و روز و کلیه شرایط مختلف آب و هوایی طراحی شدند. نکته مهم در مورد این دوربین ها این است که می توانند از فاصله ای در حدود 12 کیلومتر بر روی هدفی به اندازه یک اتومبیل کوچک زوم کرده و آن را زیر نظر بگیرند. دوربین های سری " DLTV " نصب شده بر روی پردیتور از لنزهایی با فاصله کانونی 955 میلی متر بهره می برند و دو دوربین فروسرخ این پهپاد نیز با داشتن 6 زاویه دید گوناکون از لنزهایی با فاصله کانونی بین 19 تا 560 میلی متر بهره می برند. این دوربین ها با توان زوم بالا هستند که به پرودیتور توان زوم تا حدود 12 کیلومتر را می دهند.

نمونه شبیه به پهپاد کشف شده در نزدیک جزیره خارک

این پهپاد می تواند به ارسال تصاویر زنده برای هر نقطه ای از جهان اقدام کند. برای نمونه می توان تصور کرد که همزمانی که این پهپاد آمریکایی به حریم هوایی ایران نفوذ کرده بوده است در حال پخش مستقیمی از جزیره خارک ایران برای مقامات آمریکایی بوده است. این قابلیت از آن جهت مهم است که حتی در صورت ساقط شدن پهپاد اطلاعات و تصاویر ضبط شده توسط پهپاد تا لحظه نابودی به مرکز مورد نظر ارسال شده و قابل استفاده است. رادار روزنه به کار رفته بر روی پردیتور مدل " TESAR " ساخت شرکت نورثروپ گرومن است که توانایی تهیه تصاویری با کیفیت 0.305 متر را از سطح زمین را دارد. بنا بر ادعای شرکت سازنده در صورتی که این رادار اقدام به تهیه تصویر از یک منطقه بیابانی را بکند و روز بعد نیز همان حرکت را در همان نقطه تکرار کند و شخصی از آن منطقه با یک خودرو عبور کرده باشد امکان شناسایی رد وی بر روی زمین به وسیله مقایسه دو تصویر گرفته شده وجود دارد. به نظر می رسد بر همین اساس است که سردار حاجی زاده فرمانده هوافضای سپاه امروز اعلام کرد که استنباط ما این است که این پرنده علاوه بر اهداف نظامی جمع آوری اطلاعات از جزیره خارک و اطلاعات اقتصادی و مسائل نفتی و تردد نفتکش ها را رصد می کرد. بر اساس نوع ماموریت می توان "پردیتور" را به تجهیزات دیگری همچون نشانه گذار لیزری برای انجام حملات بعدی با مهمات هدایت شونده، سامانه های جنگ الکترونیک و ضد جنگ الکترونیک و همچنین مسافت یاب های لیزری مجهز کرد.

سامانه مدرن کنترل پهپاد جاسوسی امریکا

نکته مهم دیگر توانایی پردیتور برای باقی ماندن بر روی یک محدوده است. این پهپاد می تواند به مدت 24 ساعت و با سرعتی در حدود 100 کیلومتر بر ساعت بر فزار منطقه مورد نظر خود به پرواز پرداخته و به انجام ماموریت بپردازد. این پایایی بالا نیز از جمله مولفه های مهم در عملیات های شناسایی و جاسوسی می باشد.

اما در این جا باید به دونکته مهم دیگر نیز اشاره کرد. بحث اول هماهنگی عالی بین واحدهای رادار زمینی و جنگنده های سوخوی 25 سپاه است. به طور کلی جنگنده های سوخوی25 بر خلاف هواپیمایی مثل اف 14 ، فاقد توانایی رهگیری و رزم هوایی هستند و برای پشتیبانی زمینی طراحی شدند و البته امکان این که خلبان ایرانی به صورت اتقاقی و به صورت تماس چشمی این پهپاد آمریکایی را شناسایی کرده باشد نیز تقریبا غیر ممکن است. مهمترین احتمال موجود در این جا شناسایی این پرنده متجاوز توسط واحدهای راداری وسپس هدایت دقیق جنگنده ایرانی به سمت آن بوده است و احتمال ضعیف تر، تجهیز جنگنده های سپاه به رادارهای مدرن و جدید.

نکته قابل توجه دوم بحث محلی است که حادثه اخیر در آن رخ داده است؛ جزیره خارک به عنوان یکی از مهم ترین پایانه های نفتی ایران به نوعی یکی از اصلی ترین شریان های اقتصادی کشور به شمار می رود که روزانه تعداد زیادی از نفتکشهای ایرانی و خارجی در آن پهلو می گیرند. بنا به شواهد موجود به نظر می رسد که این پرنده متجاوز آمریکایی به منظور کسب اطلاعات از وضعیت حمل نقل دریایی در این منطقه و البته آمادگی دفاع هوایی ایران به این منطقه سرک کشیده بوده که خوشبختانه با پاسخ سریع مدافعان آسمان ایران رو به رو شده است. حال باید منتظر ماند و دید، باز هم جاسوس های نفتی آمریکا برای اطلاع از نحوه شکست خوردن تحریم ها، جرات حضور پهپادی در این منطقه مهم را دارند یا ترجیح می دهند از طریق بازوهای رسانه ای خود کسب اطلاع کنند. البته ای کاش این خبر ابتدا توسط ایران اعلام می شد تا رسانه های غربی فرصت و جرات ابراز نظر در این باره را نکنند...