ماهی یک بحران؛ یک عذرخواهی در BBC

فارس: با استعفای مدیرکل بی‌بی‌سی از سمت خود، بحران این شبکه وارد فاز جدیدی شده است. بحرانی که رسوایی اخلاقی «جیمی سویل» ستاره سابق بی‌بی‌سی آن را آغاز کرد و حالا این شبکه هرچه دست و پا می‌زند بیشتر در باتلاقی که این رسوایی ایجاد کرده، فرو می‌رود. سویل مجری دهه 70 و 80 بی‌بی‌سی است و سال قبل در سن 84 سالگی درگذشته است. با مرگ او ادعاهای زیادی در مورد فساد اخلاقی او مطرح شده و به نحوی که پلیس اعلام کرده است که 300 شکایت آزار جنسی کودکان از سویل مطرح است. این پرونده و شائبه اطلاع مدیران بی‌بی‌سی از فساد اخلاقی سویل، به خودی خود بحران بزرگی را برای این شبکه به وجود آورد. به نحوی که افرادی چون «جان سیمپسون» این پرونده را بدترین بحران 50 سال اخیر در بی‌بی‌سی خوانده است. جیمی سویل که بی‌بی‌سی را به بحران برد اما بحران جدید بی‌بی‌سی پس از آن شدت گرفت که برنامه «نیوز‌نایت» برای جبران کردن اشتباه قبلی خود در عدم پخش مستندی که از فساد اخلاقی سویل پرده برمی‌داشت، مستند جدیدی را پخش کرد و در آن به صورت غیرمستقیم برخی سیاستمداران انگلیسی را متهم به سوءاستفاده جنسی از کودکان کرد. «لرد مک آلپاین» سیاستمدار سابق انگلیسی است که ادعاهای مطرح شده در برنامه نیوزنایت به وی نسبت داده شده است. آلپاین به صورت غیرمستقیم از سوی فردی به نام «استیو میشام» متهم شده است که چند دهه قبل، او را در یک مرکز نگهداری کودکان در ولز مورد سوءاستفاده جنسی قرار داده است. هرچند که میشام پس از ساعت اعلام کرد که آلپاین فرد مورد نظر او نبوده از او بابت ادعای مطرح شده عذرخواهی کرد، و فارغ از اینکه واقعا این سیاستمدار کهنه‌کار انگلیسی واقعا در این سوءاستفاده جنسی نقش داشته و میشام را وادار به انکار کرده، یا اینکه اساسا نقشی در این قضیه نداشته، پخش این برنامه موجب بروز انتقادات گسترده از این شبکه شد. گستره انتقادات و فشارها به بی‌بی‌سی به حدی است که این شبکه را باز هم وادار به عذرخواهی کرده است. بی‌بی‌سی که بارها به دلایل مختلف مجبور به عذرخواهی شده، این بار هم تلاش کرد با صدور بیانیه‌ای به مسئله پایان دهد. این شبکه با صدور بیانیه‌ای از پخش گزارشی در برنامه نیوزنایت که موجب متهم شدن آلپاین شده، عذرخواهی کرد. اما این پایان ماجرا نبود و دولتی‌ها و نمایندگان پارلمان انگلیس با این عذرخواهی قانع نشدند و آنقدر به فشار خود به بی‌بی‌سی ادامه دادند که نهایتا «جورج انتویسل» که هنوز 2 ماه از انتصابش به سمت مدیر کلی بی‌بی‌سی نگذشته و از قبل هم بابت پرونده «جیمی سویل» تحت فشار بود، اعلام کرد که از سمت خود کناره‌گیری می‌کند. انتویسل گفته است که این برنامه را ندیده اما لازم می‌داند که از سمت خود کناره‌گیری کند. «هلن بوئدن» مدیر خبر بی‌بی‌سی؛ «پتر ریپون» سردبیر برنامه «نیوزنایت»، که از پخش مستند مربوط به «جیمی سویل» نیز جلوگیری کرده بود و «آدریان فن کلاورن» ناظر پخش برنامه زنده «رادیو 5»، دیگر مدیرانی هستند که بنا بر گزارش روزنامه انگلیسی دیلی‌میل احتمالا قربانیان بعدی بحران جدید بی‌بی‌سی هستند و باید به زودی سمت‌های خود را ترک کنند. البته شاید این بار نتوان تنها بی‌بی‌سی را عامل بحران به وجود آمده دانست، چراکه این احتمال وجود دارد که اتهامات مطرح شده علیه سیاستمداران انگلیسی ریشه در واقعیت داشته باشد و بی‌بی‌سی به دلیل گاف رسانه‌ای و مطرح کردن ناخواسته این واقعیات، خود قربانی مقامات انگلیسی شده است. اما در هر صورت بی‌بی‌سی با گاف رسانه‌ای و عذرخواهی‌های متعدد بیگانه نیست و به نوعی می‌توان این امر را پدیده‌ای رایج و تکراری برای مخاطبان بی‌بی‌سی دانست. در ادامه مروری داریم به برخی از مواردی که بی‌بی‌سی را مجبور به عذرخواهی کرده است: هر ماه حداقل یک بحران؛ یک عذرخواهی آگوست 2011؛ شرمنده‌ایم که به شما گفتیم «اغتشاش‌گر» «فیونا آرمسترانگ» خبرنگار و مجری بی‌بی‌سی با توهین به «دارکوس هو» مسئولان این شبکه را مجبور به عذرخواهی از او کرد. هو از خبرنگارهای قدیمی و باسابقه انگلیس است. وی در زمان اعتراضات خیابانی در لندن، به حمایت از معترضان پرداخته بود و در حالی که دولت انگلیس تلاش می‌کرد تا معترضان را مشتی اوباش بنامد، او آن‌ها را مردمی خوانده بود که از شرایط خود ناراضی هستند. همین امر موجب شد تا آرمسترانگ در مراسمی که هو هم به آن دعوت شده بود، در مصاحبه با وی، مصاحبه را اینگونه آغاز کند: «من می‌دونم که شما با آشوب‌ها بیگانه نیستید، درسته؟ شما خودتان هم در آن‌ها شرکت داشته‌اید». این نوع پرسش خبرنگار بی‌بی‌سی، هو را به واکنش واداشت. هو با خبرنگار تذکر داد که حق ندارد او را آشوبگر بنامد. فشارهای ناشی از این برخورد خبرنگار بی‌بی‌سی، این شبکه را وادار به عذرخواهی کرد. بی‌بی‌سی در این عذرخواهی خود آورد: «می‌خواهیم بابت هرگونه توهینی که در این مصاحبه صورت گرفته، عذرخواهی کنیم». سپتامبر 2011؛ ببخشید که گفتیم شما «سبک مغز» هستید! این بار هم این برنامه «نیوز‌نایت» بود که بی‌بی‌سی را وادار به عذرخواهی کرد. مجری «نیوزنایت» پس از آنکه یکی از مقامات ارشد کمیسیون اروپایی در این برنامه حاضر شده بود، بارها او را «سبک‌ مغز» خواند. توهین‌های مجری این برنامه به حدی تکرار شد که «آمادئو آلتافاج تاردیو» سخنگوی پرتغالی کمیسیون اروپایی به نشانه اعتراض استودیوی برنامه را ترک کرد. ویدئوی این اقدام مجری بی‌بی‌سی آنقدر سریع در اینترنت فراگیر شد که باز هم مدیران بی‌بی‌سی را مجبور به عذرخواهی کرد. مسئولان بی‌بی‌سی اعلام کردند که برای عذرخواهی بابت این «بی‌ادبی» با تاردیو تماس گرفته‌اند. اکتبر 2011؛ عذرخواهی بابت حذف خواننده فاسد در این مورد بی‌بی‌سی مجبور شد بابت سانسور و حذف نام یک خواننده از فهرست «بزرگان موسیقی پاپ» از این فرد عذرخواهی کند. «جاناتان کینگ» خواننده معروفی است که در سال 2001 در قضیه حمله به پنج نوجوان و سوءاستفاده جنسی از آن‌ها، گناهکار شناخته شده بود. محکومیت کینگ بی‌بی‌سی را متقاعد کرد تا بدون اینکه به او اطلاع داده شود، بخشی از برنامه «بزرگان موسیقی پاپ» بی‌بی‌سی که کینگ در آن حضور داشت، در بازپخش این برنامه حذف شود. این برنامه اولین بار در سال 1976 به نمایش درآمده بود و کینگ در آن حضور داشت، اما در نسخه‌ای که بی‌بی‌سی در سال گذشته منتشر کرد، کینگ از برنامه حذف شده بود. این امر با اعتراض کینگ مواجه شد. کینگ این اقدام بی‌بی‌سی را «بازنگری استالینی در تاریخ» نامید و به دلیل تحریف واقعیات به بی‌بی‌سی اعتراض کرد. نهایتا در این قضیه هم بی‌بی‌سی مجبور شد به معذرت‌خواهی شد. نوامبر 2011؛ عذرخواهی تحت فشار سیاسی در این ماه بی‌بی‌سی برنامه‌ای را در مورد اخراج کوچ‌نشینان منطقه «دیل‌‌فارم» انگلیس پخش کرد و در آن به حمایت از این کوچ‌نشینان پرداخت. در این برنامه گزارشی 5 دقیقه‌ای از این اقدام شورای محلی پخش شد و پس از آن مجریان بی‌بی‌سی در این مورد بحث کردند. این اقدام بی‌بی‌سی با عصبانیت شورای منطقه «باسیلدون» روبرو شد. مسئولان «باسیلدون» از بی‌بی‌سی بابت جانبداری و حمایت از کوچ‌نشینان شکایت کرد و این گزارش را غیر منصفانه و جهت‌دار خواند. بی‌بی‌سی به سرعت در برابر فشارهای این شورای محلی عقب‌نشینی کرد و با اعلام اینکه این برنامه جهت‌دار بوده، از شورای منطقه «باسیلدون» عذرخواهی کرد. دسامبر 2011؛ عذر می‌خواهیم که گفتیم معترضان را باید اعدام کرد! این بار «جرمی کلارکسون» مجری معروف و جنجالی بی‌بی‌سی با اظهار نظر خود در مورد اعتراضات مردمی این شبکه را در مخمصه انداخت. کلارکسون با گفتن این جمله که باید معترضان را اعدام کرد، موجب برآشفتن اتحادیه‌های کارگری بزرگ انگلیس شد. این مجری بی‌بی‌سی در پاسخ به این سوال که نظرش در مورد اعتراضات کارگری به دولت چیست، گفته بود: «اگر دست من بود، همه آن‌ها را به گلوله می‌بستم. من آن‌ها را بیرون می‌بردم و جلوی چشم خانواده‌هایشان اعدام می‌کردم. آن‌ها که حقوق دولتی می‌گیرند، آن هم در حالی که همه ما برای ادامه زندگی مجبور به کار کردنیم، به چه جرأتی اعتصاب می‌کنند» این صحبت‌ها خشم کارگران و انگلیسی‌های معترض به سیاست‌های ریاضتی دولت را برانگیخت و نهایتا هم بی‌بی‌سی و هم کلارکسون را مجبور به عذرخواهی کرد. سخنگوی بی‌بی‌سی در بیانیه‌ای در این مورد اعلام کرد که این شبکه از تمام بینندگانی که به آن‌ها توهین شده، عذر می‌خواهد. ژانویه 2012؛ بی‌بی‌سی هندی‌ها را شاکی کرد در این مورد، باز هم رفتارهای نادرست «جرمی کلارکسون» برای بی‌بی‌سی دردسر درست کرد. هرچند که کلارکسون که ماه قبل یک بار مجبور به عذرخواهی شده بود، این بار بی‌توجه به رفتارهای اشتباهی که داشته، قبول نکرد که عذرخواهی کند. این بار دولت هند بود که رسما از بی‌بی‌سی خواست تا به دلیل توهین‌های کلارکسون به فرهنگ هندی‌ها، از مردم این کشور عذرخواهی کند. کمیسیون عالی هند با ارسال نامه‌ای به بی‌بی‌سی از مدیران این شبکه خواست تا بابت برنامه کلارکسون در هند و رفتارهایی که او انجام داده، از مردم هند رسما عذرخواهی شود. در بخشی از این بیانیه آمده بود بی‌بی‌سی باید به دلیل رفتارهای «بی‌مزه» مجری خود که موجب جریحه‌دار شدن احساسات افراد زیادی شده، عذرخواهی کند. کلارکسون در برنامه خود که در طول ایام کریسمس در هند ضبط شده بود، شوخی‌های زیادی با غذاها، البسه و حتی سرویس‌های بهداشتی‌های هندی‌ها انجام داده بود که همین امر مردم این کشور را ناراحت کرده بود. فوریه 2012؛ رو شدن دست بی‌بی‌سی در پخش مستندهایی که بابت آن پول گرفته بود فوریه هم بدون عذرخواهی بی‌بی‌سی طی نشد و این شبکه مجبور شد در این ماه هم به دلیل افشا شدن اینکه از برخی دولت‌های خارجی برای پخش برنامه‌های مستندی در حمایت از این دولت‌ها، از بینندگان خود عذرخواهی کند. در یکی از این موارد مشخص شد که شبکه بی‌بی‌سی از رژیم «حسنی مبارک» رئیس‌جمهور مخلوع مصر بابت ساخت مستندی علیه اعتراضات در مصر پول دریافت کرده است. دولت مالزی هم دیگر دولتی بود که بی‌بی‌سی اذعان کرد که 17 میلیون‌ پوند برای ساخت مستند و مثبت جلوه دادن طرح‌های نفتی این کشور، به این شبکه پول داده است. نهایتا کمیته استانداردهای سردبیری بی‌بی‌سی رسما اعلام کرد که این شبکه در 15 مورد خط‌مشی خود را نقض کرده است. نهایتا بی‌بی‌سی بابت این اقدام خود بیانیه‌ای صادر کرد و در آن از بینندگان خود به دلیل پخش برنامه‌های مستندی که برای آن‌ها میلیون‌ها پوند پول پرداخته شده بود، عذرخواهی کرد. مارس 2012؛ کثیف خواندن هندوها پایگاه اینترنتی بی‌بی‌سی در 29 مارس گزارشی را از یکی از فستیوال‌های هندوها منتشر کرد. بی‌بی‌سی این فستیوال را که به جشن رنگ‌ها موسوم است، «فستیوال کثیف» هندوها نامیده بود که همین امر باز هم موجب اعتراض به بی‌بی‌سی شد. هندوها با بیان اینکه اینگونه نامگذاری بر مراسم آن‌ها، توهین به تمام هندوها بوده است، از بی‌بی‌سی خواستند تا بابت این اقدام عذرخواهی کند و این عذرخواهی را رسما در پایگاه اینترنتی خود منتشر کند. آوریل 2012؛ عذرخواهی بابت حمایت نابجا مجری از تیم مورد علاقه در ماه آوریل این گزارشگر ورزشی بی‌بی‌سی بود که این شبکه را وادار کرد تا از بینندگان عذرخواهی کند. «کالین مورای» مجری برنامه «دی2» شبکه بی‌بی‌سی در جریان مسابقه فوتبال دو تیم لیورپول و نیوکاسل، زمانی که «پپه رینا» دروازه‌بان لیورپول به دلیل وارد کردن ضربه سر به صورت یکی از بازیکنان نیوکاسل، از زمین اخراج شد، به حمایت از بازیکن متخلف پرداخت. این حمایت و طرفداری در حالی انجام گرفت که مورای معروف است که یکی از طرفداران تیم لیورپول است و این موجب خشم طرفداران تیم رقیب شد و بار دیگر بی‌بی‌سی مجبور شد تا به دلیل حمایت نابجای مجری خود از تیم مورد‌علاقه‌اش، با صدور بیانیه‌ای، عذرخواهی کند. می 2012؛ استفاده از عکس جعلی برای افزایش فشار روانی علیه دولت سوریه در این ماه بی‌بی‌سی مرتکب یکی از بزرگترین گاف‌های رسانه‌ای خود شد و بار دیگر ثابت کرد که سیاست‌گذاری‌هایی همسو با دولت انگلیس دارد. این شبکه در پایگاه اینترنتی خود، برای پوشش اخبار سوریه، عکسی از جنازه‌هایی منتشر کرد که در ستون‌های متعدد در کنار هم قرار گرفته بودند. این شبکه مدعی شد که این تصویر مربوط به منطقه «الحوله» در سوریه است و این افراد نیز نتیجه حمله ارتش این کشور کشته شده‌اند. اما مدتی پس از انتشار این عکس، «مارکو دی لاور» عکاس ایتالیایی بیانیه‌ای صادر کرد و گفت که عکس منتشر شده در سایت بی‌بی‌سی، عکسی است که او 27 مارس سال 2003 در منطقه «نصیب» عراق گرفته است. در واقع شبکه بی‌بی‌سی تلاش کرده بود با انتشار این تصویر دولت سوریه را متهم به کشتار گسترده مردم کند و فشارها بر دولت سوریه را افزایش دهد. پس از انتشار اعلامیه دی لاور، بی‌بی‌سی به سرعت اقدام به حذف این تصویر کرد. هرچند که بی‌بی‌سی نپذیرفت که این اقدام را به عمد انجام داده، اما همه کارشناسان اذعان داشتند که این کار نمی‌توانسته تنها ناشی از یک اشتباه سهوی بوده باشد. ژوئن 2012؛ رفتار تحقیرآمیز با مهمان و 25هزار امضا برای عذرخواهی بی‌بی‌سی برنامه «نیوزنایت» و رفتار مجریان این برنامه با زنی که به عنوان مهمان در آن حضور یافته بود، موجب شکایت این زن از بی‌بی‌سی شد. «شاننه تورپ» زنی است که به عنوان یک مادر سرپرست خانوار به این برنامه دعوت شده بود، اما به گفته خود وی و 25هزار نفری که دادخواست و شکوائیه او را امضای کرده بودند، مجریان برنامه رفتار توهین‌آمیزی با وی داشته‌اند. او در شکوائیه خود از بی‌بی‌سی خواسته بود به دلیل اینکه مجریان برنامه او و خانواده‌اش را تحقیر کرده‌اند، باید از آن‌ها عذرخواهی شود. هرچند که او خواستار عذرخواهی عمومی شده بود، نهایتا سخنگوی بی‌بی‌سی اعلام کرد که با این زن تماس گرفته شده و از او بابت نوع رفتارهای انجام شده، عذرخواهی شده است. جولای 2012؛ پوشش بد مسابقات المپیک داد انگلیسی‌ها را درآورد در این ماه، پوشش ضعیف شبکه بی‌بی‌سی از مسابقات دوچرخه‌سواری المپیک لندن، یکبار دیگر شبکه دولتی انگلیس را مجبور به عذرخواهی کرد. مشکلات مکرر در پخش تصاویر، صدای ضعیف، قطع تصاویر، و گزارش ضعیف گزارشگر بی‌بی‌سی، که در جریان پخش مسابقات دوچرخه‌سواری المپیک رخ داد، موجب خشم بسیاری از بینندگان و به تبع آن تماس‌های بسیار زیاد آن‌ها با این شبکه شد. در جریان گزارش این مسابقه، اشتباه گزارشگر بازی تا جایی پیش رفت که وی، نفرات 30، 31 و سی و دوم این مسابقات را به عنوان نفرات سوم تا پنجم این مسابقه اعلام کرد. نهایتا « جیک همفری» و « گری لینکر» مجریان ورزشی بی‌بی‌سی مجبور شدند بابت این نوع پوشش مسابقات عذرخواهی کنند. اندکی پیش از این عذرخواهی هم پوشش خبری ضعیف و انتقادآمیز بی‌بی‌سی از جشن‌های سلطنتی در این کشور،‌موجب بروز انتقادات گسترده از این شبکه شد. حتی بسیاری پوشش ضعیف همین جشن‌ها را عامل عصبانیت ملکه انگلیس و نهایتا برکناری مدیر وقت این شبکه می‌دانند. آگوست 2012؛ پیش‌بینی غلط آب‌وهوا برنامه‌های انگلیسی‌ها را به هم ریخت این بار بخش گزارش هواشناسی بی‌بی‌سی بود که این شبکه را به عذرخواهی واداشت. در یکی از روزهای این ماه کارشناس هواشناسی این شبکه برخلاف پیش‌بینی اداره هواشناسی انگلیس هوای روز بعد را آفتابی و گرم پیش‌بینی کرده بود. روز بعد زمانی که مردم انگلیس با هوای بارانی و طوفان مواجه شدند و بسیاری از برنامه‌های خود را که بر اساس روزی آفتابی چیده بودند، نقش بر آب دیدند، شروع به اعتراض به بی‌بی‌سی کردند. باز هم بی‌بی‌سی مجبور شد به اشتباه کارشناسان خود اعتراف کند. این شبکه با صدور بیانیه‌ای از بینندگان خود به دلیل پیش‌بینی اشتباه و خلاف واقع، عذرخواهی کرد. سپتامبر 2012؛ بی‌بی‌سی ناهماهنگ با ملکه در ماه سپتامبر ماه جاری بی‌بی‌سی که گویا بر سر قضیه «ابوحمزه» (مسلمانی که انگلیس وی را به اتهام تلاش برای اقدامات تروریستی به آمریکا تحویل داد) با ملکه انگلیس هماهنگ نبوده، مجبور شد از این بابت عذرخواهی کند. در این قضیه بی‌بی‌سی خبری منتشر کرد مبنی بر اینکه ملکه انگلیس از آزاد بودن ابوحمزه و عدم تحویل او به آمریکا ناراحت است و در این مورد ابراز ناراحتی کرده است. این شبکه در خبر خود اعلام کرد که ملکه نگرانی خود را با مسئولان دولتی در میان گذاشته و خواستار استرداد ابوحمزه به آمریکا شده است. اندکی پس از انتشار این خبر، بی‌بی‌سی با اعتراض کاخ سلطنتی مواجه شد، چراکه قرار نبوده این خبر و دخالت ملکه در سیستم قضایی انگلیس رسانه‌ای شود. به محض اعتراض ملکه به انتشار خبر مخالفت وی با ادامه حضور ابوحمزه در انگلیس، بی‌بی‌سی بیانیه‌ای رسمی صادر کرد و از ملکه بابت انتشار این خبر، عذرخواهی کرد. اکتبر 2012؛ آغاز بزرگترین بحران نیم قرن بی‌بی‌سی از ماه گذشته بود که با افشای فساد اخلاقی «جیمی سویل»، و خودداری مسئولان بی‌بی‌سی از پخش مستندی که از اتهامات وارده به سویل پرده برمی‌داشت، بحران بزرگ بی‌بی‌سی آغاز شد. انتشار این خبر موجب شد تا بی‌بی‌سی بار دیگر در معرض خشم انگلیسی‌ها و به خصوص خانواده‌های قربانیان سویل قرار بگیرد. با بالا گرفتن اعتراضات به بی‌بی‌سی و مدیران برنامه «نیوزنایت»، بی‌بی‌سی ضمن صدور بیانیه‌ای از زنانی که در کودکی قربانی جیمی سویل شده بودند، عذرخواهی کرد. نوامبر 2012؛ سیاستمداران علیه بی‌بی‌سی با وارد شدن نام سیاستمداران انگلیسی در لیست متهمان به کودک‌آزاری، حالا بی‌بی‌سی مورد غضب این سیاستمداران قرار گرفته است. این خشم تاکنون مدیر کل بی‌بی‌سی را از کار برکنار کرده و به نظر می‌رسد این داستان همچنان ادامه داشته باشد.