نحوه انتخاب سخنرانان نخبه دیدار رهبری

پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری: دكتر امید نقشینه ارجمند، سرپرست دفتر ارتباط و هم‌اندیشی بنیاد ملی نخبگان به بیان فرآیند انتخاب سخنرانان در دیدار شركت‌كنندگان ششمین همایش ملی نخبگان با رهبر انقلاب پرداخته است: فرآیند اول برای تعیین سخنران در دیدار نخبگان با رهبر معظم انقلاب دو فرآیند ایجاد شده است؛ فرآیند اول جمع‌آوری نظرات نخبگان در موضوعات گوناگون به این صورت است كه در همایش‌هایی كه بنیاد ملی نخبگان برگزار می‌كند، جلسات مختلفی در موضوعات متنوع با حضور نخبگان برگزار می‌شود. حاضران در این جلسات به بیان دیدگاه‌های خود پیرامون مسائل مختلف می‌پردازند. مباحث مطرح شده در این جلسات توسط برخی شركت‌كنندگان كه از قبل مشخص شده‌اند نوشته شده و جمع‌بندی آنها گزارش می‌شود. بنابراین مطالب جمع‌بندی شده نظر یك نخبه نیست و حتی بعضاً گزاره‌های ضد و نقیض هم در آن وجود دارد. این مطالب چكیده‌ی یك جلسه‌ی دوساعته با حضور حدود پنجاه نفر از نخبگان است و از این جهت مباحث ارزشمندی را در بر می‌گیرد. اتفاقاً خود حضرت آقا هم از این نوع ارائه استقبال كردند. زمانی را هم كه برای ارائه‌های گروهی در نظر گرفته می‌شود، دو برابر زمان ارائه‌های فردی است. ویژگی این نوع ارائه آن است كه نظرات جمعی از نخبگان از مناطق مختلف كشور در آن لحاظ می‌شود. درباره‌ی اثرگذاری این فرایند باید گفت كه بسیاری از نخبگان از اِعمال این فرآیند خوشحال بودند؛ به‌ویژه كسانی كه در شهرستان‌های دور ساكن بودند یا ارتباط زیادی با بنیاد نخبگان نداشتند و یا برای مسئولین بنیاد شناخته‌شده نبودند. فرآیند دوم نوع دیگر ارائه اما ارائه‌های فردی است. در همایش‌هایی كه توسط بنیاد نخبگان برگزار می‌شود، حدود هزار نفر شركت می‌كنند. ما به تجربه دریافته‌ایم كه حدود ده درصد این شركت‌كنندگان تمایل به سخنرانی در دیدار نخبگان با رهبری دارند. در گذشته انتخاب افراد معمولاً به واسطه‌ی شناخت مسئولین بنیاد از نخبگان صورت می‌گرفت. بنابراین به طور طبیعی افرادی كه كمتر شناخته‌شده بودند از این حق محروم می‌شدند. امسال اما اعلام كردیم افرادی كه تمایل به سخنرانی در جلسه‌ی دیدار با رهبری را دارند ثبت نام كنند. حدود نود نفر نام‌نویسی كردند كه به دلیل محدودیت زمانی باید غربال‌گری می‌كردیم. به همین دلیل از افراد خواستیم خلاصه‌ی مطلب خود را ارائه دهند تا بتوان تعدادی از مطالب را در این فرصت كوتاه انتخاب كرد. در این قسمت برای بررسی و انتخاب مطالب از خود نخبگان و استعدادهای برتر كمك گرفتیم. نحوه‌ی كار هم به این صورت بود كه هر متن سخنرانی توسط پنج نفر از همین متقاضیان سخنرانی بررسی شد. از طرف دیگر قرار شد هر متقاضی نیز داور پنج متن باشد و این پنج متن را اولویت‌بندی كند. داوران معمولاً در داوری خود شاخص‌هایی مانند عدم طرح مطالب شخصی یا مسائل جزئی را مد نظر قرار دادند. علاوه بر این، داوران پس از بررسی هر سخنرانی نكات مد نظرشان را به صورت یادداشت در اختیار نویسنده‌ی آن متن قرار دادند تا مثلاً بخش‌هایی را تغییر دهد یا بر بخش‌هایی تأكید كمتر یا بیشتری داشته باشد و یا مسأله‌ای را بیشتر توضیح دهد. به این ترتیب نظرات داوران به صاحبان متن‌ها منتقل شد. در نهایت نتیجه‌ی داوری‌های صورت‌گرفته مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و حدود سی نفر برای تشكیل جلسه‌ی حضوری دعوت شدند تا با توجه به اهمیت مسائلی مانند فن بیان، درباره‌ی منتخبان نهایی تصمیم‌گیری شود. پس از برگزاری دو جلسه‌ی حضوری و ایراد نقدها و انجام چكش‌كاری‌ها حدود ده نفر برای ارائه‌ی مطالب انتخاب شدند. البته در این جلسه ممكن است به نویسنده پیشنهاد شود كه فلان مسأله اگر طرح نشود بهتر است، اما این فقط یك پیشنهاد است. شنونده ممكن است قبول كند، ممكن هم هست نپذیرد. این‌طور نیست آنها مقید باشند كه نظر جمع را مطرح كنند. آن‌چه كه باید تأكید كنم آن است كه این افراد در نهایت نظر خودشان را مطرح می‌كنند. منتها نظری كه در یك فرآیندی قرار گرفته و پخته‌تر شده است. درباره‌ی اثرگذاری این فرایند باید گفت كه بسیاری از نخبگان از اِعمال این فرآیند خوشحال بودند؛ به‌ویژه كسانی كه در شهرستان‌های دور ساكن بودند یا ارتباط زیادی با بنیاد نخبگان نداشتند و یا برای مسئولین بنیاد شناخته‌شده نبودند، از این‌كه این امكان برای آنها فراهم شد تا در یك فضای برابر مورد ارزیابی قرار بگیرند و بتوانند در این جلسه صحبت كنند خوشحال بودند. اما با توجه به محدودیت زمانی، حدود ده نفر می‌توانند در این دیدار به ارائه‌ی دیدگاه بپردازند.