زمزمه تعدیل تحریم ها از سوی طرف غربی/ رویترز:غرب مجبور به امتیاز دادن است

سرویس سیاسی«فردا»: گویا غرب در حال بازنگری در راهبردی است که تا به حال برایش «هیچ» دستاوردی نداشته است. چند روزی زمزمه هایی مبنی بر آمادگی طرف غربی برای واگذاری امتیازهایی به ایران در سطح سیاسی به گوش می رسد . در همین خصوص یک منبع نزدیک به آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش داده است که دیپلمات های غربی در حال آماده شدن هستند که با واگذاری امتیازهایی به ایران در سطح سیاسی، راه را برای دسترسی بیشتر بازرسان آژانس به برخی تاسیسات هسته ای ایران باز کنند. آنطور که پایگاه مطالعاتی «ایران هسته ای» گزارش داده است، فردریک دال، خبرنگار خبرگزاری رویترز در وین که دارای ارتباطات نزدیکی با دیپلمات های غربی در اژانس بین المللی انرژی اتمی است، روز شنبه 24 تیر 1391 (14 ژوئیه 2012) در گزارشی برای ان خبرگزاری ضمن اشاره به این نکته که ایران هرگونه همکاری بیشتر با آژانس را به امتیازگیری از 1+5 مشروط کرده، از قول برخی دیپلمات های غربی نوشت شاید این ایده قابل بررسی باشد که 1+5 برخی تحریم ها را تعدیل کند و در عوض ایران بپذیرد بازرسان آژانس اجازه بازدید از برخی سایت ها مانند پارچین راداشته باشند.

دال می نویسد: «پیشنهاد مصونیت یا کاهش فشار تحریم ها ممکن است تنها راه برای متقاعد کردن ایران به پایان دادن به سال ها مانع تراشی برسر راه تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره تحقیقات هسته ای در جمهوری اسلامی باشد . چنین ابتکاری احتمالا باید ازسوی قدرت های جهان و به عنوان بخشی از یک حرکت دیپلماتیک گسترده تر باهدف کاهش مناقشه موجود برسر برنامه هسته ای ایران مطرح شود زیرا درحال حاضر تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره فعالیت های هسته ای ایران به چگونگی پیشرفت مذاکرات بین ایران 1+5 بستگی دارد» .

وی سپس در توضیح این نکته که بدون آماده شدن 1+5 برای امتیاز دهی، آژانس به تنهایی قدرت محدودی برای وادار کردن ایران به همکاری دارد، تاکید می کند: « آژانس بین المللی انرژی اتمی در چند دور مذاکرات خود طی 6 ماه گذشته با هدف متقاعد کردن ایران به موافقت با دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هسته ای این کشور و همچنین مقامات و اسنادی که آژانس تاکید دارد برای ادامه تحقیقات خود به آنها نیاز دارد، با شکست روبرو بوده است . این مذاکرات پر فراز و نشیب، تاکیدی بر قدرت محدود آژانس بین المللی انرژی اتمی برای متقاعد کردن ایران به همکاری با این نهاد بین المللی است و ازسوی دیگر نشان می دهد تهران تنها زمانی اقدامی را انجام می دهد که در ازای آنها چیزی دریافت کند ».

در ادامه این گزارش از قول شانون کیل (Shannon Kile) از تحلیلگران موسسه بین المللی تحقیقات صلح در استکهلم آمده است : «به نظر من درحال حاضر مذاکرات بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی راه به جایی نخواهد برد مگرآنکه مذاکرات بین ایران و قدرت های جهان به پیشرفت هایی دست یابد».

پیر گلداشمیت (Pierre Goldschmidt) از بازرسان سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی هم به رویترز گفته است: «برای کمک به پایان دادن به بن بست موجود باید فرصتی برای شفافیت کامل ایران با بازرسان آژانس در مقابل یک مابه ازای مشخص، در اختیار این کشور قرار گیرد. این فرصت و تضمین ها در این زمینه باید ازسوی قدرت های جهان در اختیار ایران قرار گیرد».

فردریک دال، سپس همین ایده را از زبان یک دیپلمات ناشناس غربی مطرح کرده است تا رسمیت بیشتری داشته باشد.

وی می نویسد: «یک دیپلمات بلندپایه غربی که مسئله هسته ای ایران را به دقت دنبال می کند اما در مذاکرات با تهران مشارکت ندارد گفت: من شخصا هیچ مشکلی درزمینه مصونیت برای گذشته نمی بینم. وی با اشاره به تصمیم آفریقای جنوبی و لیبی درزمینه دست کشیدن از بلندپروازی های خودشان برای دستیابی به تسلیحات هسته ای طی سال های گذشته افزود : اما این مسئله باید قابل تایید باشد. نمونه های آن لیبی و آفریقای جنوبی است. من از آن بیم دارم که ایران با اینگونه شفافیت واقعی موافقت نکند».

اشاره این دیپلمات به این موضوع است که می توان مدل لیبی و افریقای جنوبی را درباره ایران هم تکرار کرد به این معنا که برخی تحریم ها تعدیل شود و در ازای آن ایران بپذیرد فرآیندی آغاز شود که در آن اثبات شود مجموعه اقداماتی که ادعا می شود در گذشته برنامه هسته ای خود انجام داده، برای همیشه متوقف شده و دیگر هرگز مجددا از سر گرفته نمی شود.

کارشناسان در تهران عقیده دارند اگرچه این گزارش به این معناست که راهبرد ایران در گره زدن مذاکرات خود با 1+5 به مسئله همکاری با آژانس درحال نتیجه دادن است، ولی روی میز قرار گرفتن مجدد مسئله گذشته احتمالا بیش از آنکه یک راه حل باشد، یک دام است.

در پایان این گزارش آمده است: «ایران نیازمند چیزی مثبت و محسوس شاید درزمینه تحریم ها، برای همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی است».