رويترز:2012سال آغازبرنامه هسته اي عربستان

خبرگزاری رویترز در مطلبی به قلم «آمنه بکر» نوشت، در شرایطی که بر اساس پیش بینی ها، به احتمال فراوان عربستان سال 2012 را سال آغاز برنامه هسته ای در این کشور قرار خواهد داد به نظر می رسد اگر واشنگتن و ریاض نتوانند در کوتاه مدت توافقنامه منع گسترش سلاح هسته ای را به امضا برسانند آمریکا قراردادهای چند میلیاردی با عربستان را از دست خواهد داد. . عربستان که تعدادی از بزرگ ترین میدان های نفتی و گازی جهان را در اختیار دارد در زمینه انرژی برق همچنان مشکلاتی دارد که این مشکلات بخش زیادی از سرمایه نفتی و گازی این کشور را در داخل هدر می دهد در نتیجه مسئولان این کشور راه رهایی از این مشکلات را تلاش برای ایجاد سوخت جایگزین در نیروگاه ها می دانند که ساخت رئاکتور های هسته ای از مهم ترین این راهکارهاست. عربستان با این پیش بینی که نیاز داخلی انرژی برق از 45 گیگاوات کنونی به 120 گیگاوات در سال 2035 می رسد از سال 2010 به مسئولان منطقه موسوم به « شهر انرژی هسته ای و سوخت های قابل تجدید ملک عبدالله» ماموریت داد تا راهکارهایی را برای کاهش وابستگی به نفت و گاز بررسی کنند. ریاض تاکنون توافقنامه های هسته ای با چند کشور دارای فناوری هسته ای از جمله آمریکا، روسیه، فرانسه، کره جنوبی، چین و آرژانتین امضا کرد اما به نظر می رسد این کشور برای رسیدن به هدفش نیازمند سرعت عمل در افتتاح اولین رئاکتور هسته ای آن هم تا سال 2020 است. تلاش عربستان برای رسیدن به فناوری هسته ای در تولید انرژی، در شرایطی است که شرکت های آمریکایی برای مشارکت در ساخت تاسیسات هسته ای خلیج فارس، در مناقصه امارات که سال 2009 برگزار شده بود شرکت کردند اما این مناقصه را به کنسرسیومی از کره جنوبی واگذار کردند و این بار هم انتظار می رود این داستان در عربستان تکرار شود. بر اساس فصل 123 قانون انرژی هسته ای آمریکا، این کشور قبل از امضای هر نوع قرار دادی برای همکاری هسته ای با کشورهای دیگر باید با آن کشور توافقنامه منع گسترش هسته ای به امضا برساند اما چنین توافقنامه ای هنوز با عربستان امضا نشده است. بر اساس تلکس منتشر شده در ویکیلیکس سفارت آمریکا در عربستان در سال 2009 نوشته بود اگر عربستان بزرگ ترین طرح هسته ای خود را در غیاب آمریکا آغاز کند این امر می تواند در کوتاه مدت تهدیدی برای منافع واشنگتن در منطقه به شمار آید. به نظر می رسد مشغول شدن کنگره به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تلاش برای متوقف ساختن برنامه هسته ای ایران آن قدر مسئولان آمریکایی را به خود مشغول کرده است که زمانی برای برداشتن چالش ها از مسیر مشارکت در برنامه هسته ای عربستان برایشان باقی نمانده باشد و این نکته ای که یکی از منابع نزدیک به تدوین سیاست های انرژی آمریکا نیز به آن اشاره می کند. این منبع می افزاید: « به نظر می رسد اگر عربستان خواستار مشارکت آمریکا در برنامه هسته ای خود است باید منتظر بماند و ببیند سکان دار ریاست جمهوری آمریکا در انتخابات سال 2012 چه شخصی خواهد بود؟ ضمن اینکه انتظار می رود با تعیین ریاست جمهوری جدید نیز، آمریکا تا سال 2014 فرصت بررسی مشارکت در برنامه هسته ای عربستان را نخواهد داشت در نتیجه ریاض نمی تواند تا این مدت منتظر آمریکا بماندو مجبور است گزینه های متعدد دیگری را که پیش رو دارد بررسی کند». ایان هور لیسی، سخنگوی جمعیت جهانی هسته ای «اتحادیه شرکت های فعال در انرژی هسته ای کشورهای مختلف جهان» معتقد است:« اگر چنین اتفاقی رخ دهد طرفی که زیان می بیند شرکت های آمریکایی هستند زیرا عربستان در بدترین حالت برای خرید تجهیزات مورد نیاز نیروگاه های هسته ایش گزینه های متفاوتی را پیش رو خواهد داشت و حتی می تواند از طریق این گزینه ها تکنولوژی آمریکایی را وارد عربستان کند». البته امضای توافقنامه 123 آمریکا با کشورهای دیگر نیز تضمینی برای شرکت های آمریکایی جهت مشارکت در برنامه هسته ای کشورهای مختلف نیست زیرا این توافقنامه در سال 2009 با امارات امضا شده بود اما پس از مدتی قرار داد 40 میلیارد دلاری امارات با کنسرسیوم کره جنوبی امضا شد. در بحبوحه مباحث هسته ای در عربستان سخنگوی « شهر انرژی هسته ای و سوخت های قابل تجدید ملک عبدالله» می گوید:« مطالعات اقتصادی در عربستان نشان می دهد این کشور از نظر معدن اورانیوم غنی است اما این امر دلیلی نخواهد شد که در آینده در پی غنی سازی اورانیوم در داخل باشیم». این مقام مسئول با اشاره به یادداشت تفاهم عربستان با برخی از کشورهای صاحب تکنولوژی هسته ای افزود:« بر اساس طرح ریاض ممکن است کشور تا سال 2030 به 16 رئاکتور هسته ای مجهز شود، البته در زمینه تولید انرژی راهکارهای مختلفی در نظر گرفته شد اما دستیابی به انرژی هسته ای بهترین این راهکارهاست». خالد الفالح مدیر اجرایی شرکت نفت آرامکوی عربستان در بیان اهمیت دستیابی به انرژی هسته ای می گوید: « اگر مصرف داخلی نفت و گاز به شیوه کنونی ادامه یابد تا سال 2028 صادرات نفت خام کشور تا سقف 3 میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت». هر چند کارشناسان می گویند عربستان در توافقنامه های هسته ای با دیگر کشورها، منافع اقتصادی اش را در نظر می گیرد و در این زمنیه رویکردهای سیاسی اش چندان تاثیری نخواهد داشت اما در نقطه مقابل کشورهایی که با عربستان قرار داد می بندند بیش از هر چیز در اندیشه وارد کردن نفت خام از این کشور نفت خیز خواهند بود. در این زمینه ویل پیترسون تحلیلگر حوزه انرژی در مجموعه اوراسیا با بیان نقش عربستان در تامین انرژی جهان می گوید:« این انتظار بعید نیست که کشورهای طرف قرار داد با عربستان حاضر شوند در قبال امضای توافقنامه هسته ای با این کشور امتیازات مالی و غیر مالی به ریاض بدهند اما در مقابل عربستان به آنان برای تداوم صدور نفت تضمین دهد».