چرا غرب در مذاکرات هسته ای از مواضع خود کوتاه آمد؟

سرویس سیاسی «فردا»؛ مذاکرات هسته‌ای میان گروه۵+۱ و ایران در استانبول ترکیه در حالی به پایان رسید که بنا بر گفته «کا‌ترین اشتون» مسول سیاست‌گذاری اتحادیه اروپا و «سعید جلیلی» دبیر کل شورای عالی امنیت ملی ایران، مذاکرات بسیار مثبت و سازنده بود. شکل گیری چنین فضای رضایت بخشی در چندین سال اخیر بی‌سابقه بوده است. اما به هر ترتیب نوع ورود و موضع گیری قدرت‌های غربی در گفت‌وگو‌ها بر خلاف گفتگوهای پیشین، روندی دیگر و مسالمت آمیز به خود گرفت به گونه‌ای که به یکباره از رویکرد تهدید ایران در موضوع هسته‌ای، روند مذاکرات را به سمت تعامل تغییر جهت دادند. محمد مهدی مظاهری کار‌شناس ارشد مسائل بین الملل در این خصوص به «فردا» می‌گوید که پس از پس از تصویب قطعنامه ۱۹۲۹در شورای امنیت، فشارهای سیاسی و اقتصادی در قالب تحریم‌های نفتی و بانکی علیه ایران به خود شدت گرفت. غرب نیز به دنبال اجماع بین المللی و محدود کردن ایران در منطقه و تحلیل خواسته‌ها در قالب غنی سازی اورانیوم بود. از سویی دیگر پافشاری ایران بر مطالبات ملی و مواضع در قالب پایندی به پیمان‌های بین المللی خصوصا بندهای ۴ و ۶ ان پی تی، شرایط را برای تلطیف و تعدیل مواضع غرب فراهم کرد. وی بیان داشت: اقدام خصمانه‌ای که آمریکا در تشدید تحریم‌های بانکی و نفتی پیش گرفته بود، پیامدهایی هم برای آمریکا و هم برای اتحادیه اروپا مبنی بر افزایش قیمت نفت و تشدید بحران اقتصادی پایدار در بر داشت. تصاعد جدال منطقه‌ای، سبب شد که ۵+۱ در این دوره از مذاکرات گفتگوی سالم و سازنده‌ای را پیش برد تا در ضمن آن، زمینه‌های لازم برای کاهش تنش‌ها نیز فراهم شود. وی قبول فعالیت هسته‌ای صلح آمیز ایران در قالب ان پی تی را یکی از نکات مهم این دوره از مذاکرات قلمداد کرد و گفت: خانم اشتون اطلاع دارد که تشدید تحریم‌های اقتصادی و سیاسی مطلوبیت لازم را برای غرب ندارد و عملیات نظامی علیه ایران نیز قطعا به ضرر ثبات و امنیت جهانی تمام خواهد شد بر همین اساس تمام سعی خود را در جهت پیش بردن دیپلماسی تاثیر گذار می‌کند. می‌خواهد با تاکید بر پایبندی به پیمان ان پی تی، امتیازات لازم سیاسی را کسب کند. مظاهری با تاکید بر اینکه ایران عضو متعهد ان پی تی و همواره همکاری‌های مثتمری با آژانس داشته است، افزود: بازرسان آژانس و آخربن گزارش آمانو دلیل بر این مدعا و پاک بودن ایران از انحرافات سلاح هسته‌ای مورد نظر غرب است. این استاد دانشگاه با بیان اینکه ایران بدون شک در احقاق حقوق هسته‌ای و دفاع از منافع ملی معامله نمی‌کند، گفت: ایران بر عکس گمانه زنی‌های تحلیل گران غرب مانند لیبی و کره شمالی پیشدستانه تسلیم نمی‌شود چراکه خواهان احقاق حق قانونی در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای بر اسا مفاد پیمان‌های بین المللی است. وی گفت: غرب در این مذاکرات مجاب شد که شطرنج پیچیده هسته‌ای در ایران، بحث فردی و گروهی نیست و به عنوان ارزشی مورد صیانت در ایران موضوعیت دارد، بر همین اساس و با توجه به مولفه‌های قدرت سیاسی، انعطاف بیشتری برای حل مسائل ایران به خرج می‌دهند.