دولت های غربی تمایلی به درک اسلام ندارند

مهر: پژوهشگر حوزه علم انسانی و شرق شناس با اشاره به اینکه جریانهای سیاسی مایل به روشن شدن وجهه واقعی اسلام در غرب نیستند، از رشد گرایش اروپاییها به اسلام با وجود تمام تبلیغات منفی خبر داد. نشست تبادلات دینی و فرهنگی ایران و آلمان به همت مرکز مطالعات دینی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و انجمن علمی مطالعات آلمان با حضور اساتید ایران و آلمان عصر دوشنبه 8 اسفند در تالار حنانه دانشکده مطالعات جهان برگزار شد. در ابتدای این نشست دکتر سعید فیروزآبادی پژوهشگر حوزه علم انسانی و شرق شناسی گفت: هزاران سال از جنگ بین مسلمانان و مسیحیان می گذرد و نتیجه آن این بود که به این نتیجه رسیدیم برای پایان این درگیری نیاز به شناخت یکدیگر داریم. این کار با آغاز ترجمه از اسلام در مسیحیت آغاز شد و از طریق آن کتب مقدس دو دین برای پیروان آنها شناسانده شد. وی افزود: بعد از اصلاحات دینی در اروپا این روند گسترش بیشتری یافت. در آثار بسیاری شاهد ارائه چهره ای مثبت از اسلام و مسلمانان هستیم. با ترجمه آثار کشورهای اسلامی به لاتین، اروپایی ها شناخت واقعی از شرق و اسلام پیدا کردند. ترجمه اشعار شاعران ایران از جمله حافظ نیز تاثیر به سزایی در این شناخت داشت. این پژوهشگر یادآور شد: نخستین کسانی که به شناخت اسلام همت گماشتند در ابتدا با عنوان مستشرقین نامیده می شوند، بعدها رشته اسلام شناسی در دانشگاههای آلمان ایجاد شد اما به تدریج مشخص شد اسلام شناسی شاخه کوچکی از الهیات است. فیروزآبادی تصریح کرد: اواسط قرن 19 برگزاری کنفرانس های اسلام شناسی در برلین به شناخت آلمانی ها از اسلام ابعاد تازه ای بخشید. در عصر مدرن مناسبات اروپا و اسلام از طریق هم پیمانی آلمانها با امپراتوری عثمانی شکل دیگری به خود گرفت. پس از آن، شناخت دقیق تر از جانب کارشناسان هر دو دین از طریق ترجمه و مطالعه متون نگاشته شده در زمینه های الهیات میسر شد. استاد دانشگاه تهران یادآور شد: شناخت واقعی از اسلام با توجه به گستردگی همه حوزه های آن بسیار دشوار است. بویژه اینکه رسانه ها و جریانهای سیاسی مایل به روشن شدن وجهه واقعی اسلام در غرب نیستند. در سالهای اخیر به گونه ای از اسلام سخن می گویند که گویا پدیده ای عجیب است. با این حال ما از سال 2010 شاهد گسترش شمار مسلمانان در اروپا و مقبولیت بیشتر آنها با وجود تبلیغات منفی هستیم. پذیرش متقابل و درک واقعی ادیان از یکدیگر تنها با شناخت و گفتگو ممکن می شود. در ادامه این نشست دکتر علی غضنفری مسئول کمیته آموزش اتاق بازرگانی ایران و آلمان و استاد دانشگاه تهران گفت: آیا کلمات جادویی حافظ باعث علاقه گوته به شعر فارسی شد یا اینکه مفاهیم و معانی موجود در فرهنگ اسلامی ایرانی باعث آن شد. باید گفت اول از همه شخصیت خاص حافظ بود که باعث این اثرگذاری شد، همه می دانند بزرگترین غزلسرای ایران سعدی است اما حافظ نماینده معرفی غزل ایران به اروپا می شود. وی افزود: این هنری است که حافظ دارد و هیچ کس دیگر در جهان دارای چنین قدرتی نیست. حافظ در آن واحد دارای بصیرت و زیرکی است و قادر است با این ابزار وجه طنز و کنایه مقصود خود را بیان کند و با این عناصر هنری مخاطب خود را به تفکر وا می دارد. حافظ با هنر خود اعتراض را نسبت به نفاق و دو رویی به نمایش گذاشت. استاد دانشگاه تهران در ادامه تصریح کرد: اما موضوع دیگر اعتقاد تنگاتنگ اشعار حافظ با قرآن است. ولتر ادیب بزرگ فرانسوی با وجود نام بزرگی که در تاریخ دارد اشتباهی مرتکب شد و آن این بود که نمایشنامه ای با موضوعیت پیامبر اسلام(ص) با داستان دروغین برای واتیکان نوشت. ما در تاریخ هیچ سند و مدرکی برای این دروغ پردازی ها نداریم و این در حالی است که پیامبر اسلام در روز فتح مکه، آن روز را روز بخشش عمومی اعلام کرد. مسئول کمیته آموزش اتاق بازرگانی ایران و آلمان یادآور شد: گوته در سال 1814 کتاب ترجمه دیوان حافظ را به آلمانی بدست آورد. این اثر تأثیر فراوانی در طرز فکر و آثار بعدی گوته گذاشت. این تنها ارتباط بین گوته و حافظ نیست بلکه ارتباطی بین حافظ و ادبیات آلمان است. گوته با خواندن دیوان حافظ بود که موضوع انسان کامل را مطرح کرد، وی در حقیقت پژوهشگر ارتباط بین غرب و شرق است. غضنفری تصریح کرد: مشکلات سیاسی همواره وجود داشته و نمی توان ادعا کرد که هیچ کشوری این مشکلات را ندارد اما آنچه که من همواره بر آن تاکید کرده ام این است که زمانی که سیاست سکوت می کند آنجاست که فرهنگ باید فریاد بزند. دکتر یونس نوربخش رئیس گروه مطالعات آلمان در ادامه این نشست گفت: موضوع من این است که اسلام چگونه در مسیحیت ارزیابی می شود و مسلمانان چگونه مسیحیت را ارزیابی می کنند. آنچه در غرب در مورد معرفی مسیحیت از زبان قرآن گرفته می شود از نظر من نادرست است. قرآن پرستش خداوند را به عنوان رکن اصلی مورد تاکید قرار می دهد و آن همان چیزی است که مسیحیت هم بیان می کند. وی تاکید کرد: در مقایسه اسلام و مسیحیت به عنوان ادیان بزرگ جهانی مفاهیم مشترک بسیاری به چشم می خورد. به عنوان مثال پرسش خداوند به عنوان تنها خالق هستی. با توجه به تجربیات قرون گذشته، امروز دستاورد تسامح و همزیستی با ادیان دیگر را داشته ایم. نوربخش افزود: در قرآن از حضرت عیسی و حضرت مریم به عنوان انسانهای بزرگ یاد شده است. در قرآن همچنین از حضرت موسی و کتاب تورات وی نام برده شده و ارزشهای آن مورد تاکید قرار گرفته است. قرآن مسیحیان را به پذیرش اسلام و پیامبر اسلام دعوت می کند اما در هیچ جا مسیحیت را نفی نکرده است. این موضوع در مورد یهودیت و تورات نیز صدق می کند. وی یادآور شد: قرآن روحانیون مسیحی را به دو گروه تقسیم می کند گروهی که حقایق را بیان می کند و مومن و قابل باور هستند و گروه دیگری که مفاهیم دینی را تحریف می کنند و این گروه مورد مذمت قرار گرفته اند. دکتر کلاوس فون اشتوش رئیس گروه اسلام شناسی دانشگاه مطالعات بین ادیان دانشگاه پادربرن سخنران دیگر این نشست بود که گفت: ما برای افزایش اطلاعات خود از دین اسلام نیاز به برپایی چنین برنامه هایی داریم و این دلیل حضور ما در ایران به عنوان یک کشور شیعی است که ما پس از جنگ جهانی دوم شاهد مهاجرت خیل عظیم کارگران ترک به آلمان شدیم که به آنها کارگران میهمان نام نهادیم. وی افزود: گمان می کردیم که آنها پس از مدتی به کشورشان بازخواهند گشت اما این افراد ماندند و در طول زمان کشور ما را به کشور چند دینی تبدیل کردند. در حال حاضر بیش از 4 میلیون مسلمان در آلمان زندگی می کنند و این مسئله اهمیت شناخت واقعی اسلام و مسیحیت را از یکدیگر نشان می دهد. استاد دانشگاه آلمان تصریح کرد: برای ما ایران به عنوان پایگاه واقعی کلام و فلسفه اسلامی از جایگاه مهمی برخوردار است و امیدواریم با تداوم چنین برنامه هایی به شناخت واقعی از اسلام نائل شویم. بعد از این سخنرانی ها نشست بحث و بررسی راههای همکاری های دوجانبه ایران و آلمان با هدف شناخت متقابل برگزار شد.