آغاز جنگ گازی در خلیج فارس

مهر: در حال حاضر قطر با در اختیار داشتن حدود 25 تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی پس از ایران سومین کشور بزرگ دارنده گاز در جهان است اما سایر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس با وجود در اختیار داشتن ذخایر نفت خام، از ذخیره قابل توجه گاز طبیعی برخوردار نیستند. در شرایط فعلی تمامی کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون امارات، عربستان سعودی، کویت، عمان و بحرین با کمبود گاز طبیعی روبرو هستند به طوری که ساخت پایانه‌های واردات ال.ان.جی در برخی از این کشورها آغاز شده است. از سوی دیگر، قطر هم با توجه به امضای قراردادهای بلند مدت فروش LNG با چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نمی تواند نیاز کوتاه مدت کشورهای حاشیه خلیج فارس به گاز طبیعی را مرتفع کند. کشورهای حاشیه خلیج فارس سرمایه گذاری‌های چندین میلیارد دلاری برای توسعه صنعت گاز را در دستور کار قرار داده اند که اخیرا با مشارکت کویت و عربستان سعودی توسعه یک میدان مشترک گازی با ایران در خلیج فارس آغاز شده است. میدان گازی آرش با در اختیار داشتن ذخیره بیش از یک تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی و 310 میلیون بشکه نفت خام در شمال غربی خلیج فارس مشترک بین ایران، کویت و عربستان قرار گرفته است. این میدان مشترک گازی در سال 1977 میلادی کشف و مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در سال 1992 میلادی نخستین چاه اکتشافی این میدان را حفاری کرده است. با وجود گذشت نزدیک به 40 سال از کشف این مدیان نفت و گاز در خلیج فارس تاکنون هیچ یک از کشورهای ایران، کویت و عربستان سعودی توسعه این میدان را آغاز نکرده اند. شرکت ملی نفت ایران به منظور توسعه این میدان مشترک نفت و گاز و اجرای سیاست "مشارکت به جای رقابت" (Unitization) با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، در برنامه چهارم توسعه پیشنهادی به طرف کویتی برای مشارکت در توسعه میدان آرش ارائه کرد که در نهایت این پیشنهاد با مخالفت شرکت ملی نفت کویت روبرو شد. مشارکت اعراب برای توسعه میدان گازی ایران به گزارش مهر، منابع خبری بین‌المللی اخیرا از مشارکت شرکت‌های ملی نفت کویت (کی.پی.سی) و آرامکوی عربستان سعودی به منظور توسعه میدان نفت و گاز آرش (الدوره) خبر می دهند به طوری که کنسرسیوم (کی.جی.او) برای توسعه این میدان مشترک هیدروکربوری با ایران در خلیج فارس شکل گرفته است. بر این اساس این کنسرسیوم بین المللی از شهریور ماه سالجاری توسعه میدان مشترک آرش را با حفاری یک حلقه چاه اکتشافی آغاز کرده است و تاکنون حفاری دومین حلقه چاه اکتشافی - توصیفی این میدان نفت و گاز در خلیج فارس به پایان رسیده است. در حال حاضر کویت و عربستان با مشارکت شرکت‌های خارجی تدوین طرح جامع توسعه میدان مشترک آرش را آغاز کرده اند و پیش بینی می شود تا پایان سال 2012 میلادی امکان تولید نفت و گاز طبیعی برای این دو کشور حاشیه خلیج فارس فراهم شود. مطابق با اهداف تولید، کویت و عربستان سعودی برای استخراج روزانه حدود یک میلیارد فوت مکعب (معادل 25 میلیون متر مکعب) گاز طبیعی از میدان مشترک آرش برنامه ریزی کرده اند. منابع غیر رسمی خبری اخیرا اعلام کرده اند با وجود آنکه بخش عمده از میدان مشترک آرش در آبهای سرزمینی ایران و کویت در خلیج فارس قرار گرفته است اما طرف سعودی برای توسعه این میدان مشترک وارد آبهای سرزمینی ایران شده است. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، کسری شدید گاز طبیعی در عربستان و کویت و شتاب در توسعه میدان مشترک آرش در مجاورت آبهای سرزمینی ایران را باید یک رقابت تمام عیار و به اصطلاح "جنگ گاز" در خلیج فارس قلمداد کرد. ایران هم توسعه میدان آرش را آغاز کرد به گزارش مهر، با وجود محدودیتهای مختلف لجستیکی، مالی و تجهیزاتی، شرکت نفت فلات قاره ایران در راستای سیاست این روزهای وزارت نفت مبنی بر "شتاب در طرح توسعه میادین مشترک نفت و گاز" توسعه این میدان دریایی را با تدوین طرح جامع توسعه آغاز کرده است. بر این اساس برای توسعه این مدیان مشترک تاکنون یک طرح تولید زودهنگام برداشت نفت و گاز طبیعی تدوین شده است ضمن آنکه تاکنون مطالعات، مهندسی و عملیات اجرایی توسعه این میدان مشترک در خلیج فارس آغاز شده است. ‌هم اکنون ساخت سازه‌های دریایی این میدان مشترک با کویت با مشارکت پیمانکاران و سازندگان داخلی آغاز شده، ضمن آنکه بخش عمده‌ای از کالا و تجهیزات مورد نیاز نیز خریداری شده است. مسئولان شرکت ملی نفت ایران میزان سرمایه‌گذاری اولیه مورد نیاز برای توسعه فاز نخست توسعه میدان آرش را 150 میلیون دلار عنوان کرده و اعلام می کنند: به منظور شتاب در توسعه میدان مشترک آرش، قرار است بودجه این پروژه از منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران تامین شود. پیگیری خبرنگار مهر نشان می دهد: در صورت تامین به موقع منابع مالی و تجهیزات مورد نیاز، امکان آغاز تولید نفت و گاز ایران از میدان آرش تا نیمه دوم سال 2012 میلادی در خلیج فارس فراهم می شود. در همین حال محمود زیرکچیان زاده مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران پیشتر درباره ادعای رسانه‌های عربی مبنی بر ورود ایران به آب‌های کویت برای توسعه آرش به مهر گفته بود: تمامی فعالیت‌های ایران برای توسعه میدان مشترک در آبهای بین‌المللی خلیج فارس و در محدوده آبهای سرزمینی انجام می‌شود و به هیچ‌وجه وارد مرزهای آبی هیچ یک از کشورهای همسایه نمی‌شویم. در مجموع تجربه توسعه میدان نفتی هنگام (مشترک با عمان) نشان داده است که با وجود تمامی محدودیت‌ها ایران یک بازنده تمام عیار در میادین مشترک نفت و گاز در خلیج فارس نخواهد بود. در حال حاضر ایران حدود 22 هزار بشکه از میدان مشترک نفتی هنگام برداشت می کند که 2.5 برابر برداشت نفت در طرف عمان است.