هدفمندسازی یارانه‌ها از نگاه نمایندگان

خانه ملت: قرار بود دولت ۳۰ درصد از درآمد حذف یارانه‌ها را به تولید اختصاص دهد، اما عملا این اتفاق نیفتاد.ضمن این‌که زمزمه‌هایی از کمبود بودجه برای یارانه ۴۵۵۰۰ تومانی هم به گوش می‌رسد.این در حالی است که گفته می‌شود رقمی که مردم باید از هدفمندشدن یارانه‌ها بگیرند، نیمی از این مبلغ است. هدفمندسازی یارانه‌ها، یک ساله شد. هرچند هدفمند شدن یارانه‌ها، بخشی از جراحی بزرگی است که اقتصاد ایران به آن نیاز داشت و البته دیر هم شده بود. حذف یارانه سوخت و نان، مهم‌ترین بخش از جراحی بزرگ است.یک سال پیش، محمود احمدی‌نژاد در یک برنامه تلویزیونی خبر از حذف یارانه نان و حامل‌های انرژی داد و گفت به هر ایرانی حدود ۴۵ هزار تومان تعلق می‌گیرد. در عوض یارانه بنزین، گازوئیل، نان، آب، برق و گاز حذف می‌شود. پیش از اجرای قانون هدفمندشدن یارانه‌ها، پیش‌بینی می‌شد تورم به شدت افزایش یابد و اکنون تورم ۲۰ درصد اعلام شده است که کارشناسان اقتصادی آن را ناشی از حذف یارانه‌ها می‌دانند. از سوی دیگر،قرار بود دولت ۳۰ درصد از درآمد حذف یارانه‌ها را به تولید اختصاص دهد،اما عملا این اتفاق نیفتاده است. ضمن این‌که زمزمه‌هایی از کمبود بودجه برای یارانه ۴۵۵۰۰ تومانی هم به گوش می‌رسد. ضمن این‌که گفته می‌شود رقمی که مردم باید از هدفمندشدن یارانه‌ها بگیرند، نیمی از این مبلغ است. یارانه‌ای که در چند مورد حتی رئیس‌جمهور خبر از افزایش آن تا ۲ برابر رقم فعلی داده است.به هر حال،هدفمندشدن یارانه،هرچند در اجرا باب طبع نماینده‌های مجلس و کارشناسان مستقل اقتصادی نبود، اما هرچه بود،راهی شروع شد که پایانش، حداقل بازگشت سوبسید نیست. اکنون نظر تعدادی از مصوب کنندگان این قانون یعنی نمایندگان مجلس درباره اجرای قانون مصوب خود را جویا شده ایم که درپی می اید. بهمن محمدی: در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها،از کشاورزان حمایت نشد کشاورزی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی ایران بود که هدفمندی یارانه‌ها می‌توانست بهترین سود را برایش به همراه داشته باشد.اما عملا این اتفاق نیفتاد و سهمی از ۳۰ درصد درآمد یارانه‌ها نداشت. بهمن محمدی،عضو کمیسیون کشاوزی مجلس به تابناک گفت: هدفمندی یارانه ها قانونی بود که سال‌های سال همه دولت‌ها پی اجرای آن بودند، اما شرایط فراهم نبود و یا اراده‌ای برای اجرایش نبود. پیش‌بینی می‌شد که اجرای این قانون ۶۰-۷۰ درصد تورم داشته باشد، خوشبختانه این اتفاق نیفتاد، اما در بخش کشاورزی توقعات براورده نشد. در قانون پیش‌بینی شده بود ۳۰ درصد از درآمد هدفمندی یارانه‌ها به تولید اختصاص یابد. ما انتظار داشتیم ۱۰ تا۱۵ درصد به بخش کشاورزی اختصاص پیدا کند، اما چنین چیزی مشاهده نمی‌کنیم. وی درباره پیش بینی سهم کشاورزان از یارانه ها گفت: وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد همه چیز مهیا شده تا فشار زیادی به کشاورزان تحمیل نشود.، اما این اتفاق نیفتاد. غیراز بخشی که برای سوخت به مرغداری‌ها داده شد و البته تاثیرات چندان مثبتی هم نداشت.، اتفاق دیگری نیفتاد. هرچند که تعرفه استفاده از برق موتورهای آب در استفاده غیراز زمان پیک مصرف، قیمت خوبی بود و اگر کشاورزان پیک مصرف را رعایت می‌کردند، هزینه‌هایشان به‌شدت کم می‌شد، اما به‌دلیل خشکسالی هیچ کشاورزی نتوانست پیک را رعایت کند. به همین دلیل اگر ۱۰-۱۵ درصد درآمد یارانه‌ها تزریق می‌شد، کشاورزان می‌توانستند روی پای خودشان بایستند و با تولیدات خارجی رقابت کنند. محمدی درباره تاثیر هدفمندی یارانه‌ها بر تولیدات کشاورزی گفت: با وجود همه فشارهایی که به کشاورزان وارد شد، تولید در بخش کشاورزی کاهش پیدا نکرده،منتها به کشاورز فشار می‌آید. واردات بی‌رویه اشکالات دیگری دارد. البته به وزارت جهاد کشاورزی اختیار داده شد تا با تمهیداتی مثل تعرفه‌گذاری مانع از واردات بی‌رویه شود. با این حال آمار نشان می‌دهد در مجموع تولیدات کشاورزی کاهش نداشته است. اما اگر سال آینده از کشاورزان حمایت نشود، فشارهای مالی، تاثیرات بدی برای آنها دارد. وی افزود: در بودجه سال گذشته حتی اختصاص ۲۰ درصد درآمد هدفمندی هم آمده بود، اما این اتفاق نیفتاد. ما امیدواریم در بودجه ۹۱ این ۳۰ درصد را ببینند. البته اگر بودجه زود بیاید. حیدرپور: شیب هدفمندی یارانه‌ها تند بود هدفمندشدن یارانه‌ها در شرایط تحریمی به هر حال جسارت می‌خواست. این درحالی است که مجلس انتظار نداشته است با این سرعت یارانه‌ها حذف شوند. عوض حیدرپور شهرضایی،نماینده مردم شهرضا در مجلس معتقد است اگر دولت هدفمندی یارانه‌ها را با توجه به مصوبه مجلس اجرا می‌کرد، اثرات تورمی آن به این اندازه نبود. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به تابناک گفت:هدفمند کردن یارانه‌ها یکی از آرزوهای دیرینه در نظام جمهوری اسلامی ایران بود. مجلس هشتم آن را تصویب کرد و قانون خوبی هم بود که زمانبندی پنج ساله داشت تا جلوی شیب تورم را بگیرد. درواقع تورم در قانون شیب نرمی داشت. ضمن این‌که ۵۰ درصد سهم دولت قرار بود به تولید برسد، اما در اجرا به مشکل خورد؛ دولت شیب تندی را گرفت و ۴۰ درصد راه را در یک سال رفت و همین باعث تورم ۲۰ درصدی شد. وی افزود:این همراه شد با فشار تحریمی بیشتر بر ایران و تحریم توانست خودش را نشان دهد. دولت اگر مصوبه قانونی را اجرا می‌کرد، هدفمندی یارانه‌ها بدون هیچ فشاری به مردم جواب می‌داد. البته مردم هم در این راه خوب با دولت همراهی کردند. اما اگر دولت قانون مجلس را رعایت می‌کرد، شیب تندی به‌وجود نمی‌آمد. به هرحال باید خسته نباشید بگوییم به دولت و تشکر از ملت داشته باشیم. حیدرپور درباره چگونگی تشکر از مردم گفت: دولت باید برای تشکر از ملت افزایشی در قیمت‌ها نداشته باشد. یعنی شیب اجرای قانون را افزایش ندهد. سال آینده هم اگر افزایش قیمت نداشته باشیم با همین مبلغ یارانه‌ها می‌توان قانون را اجرا کرد. وی درباره کمبود بودجه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها گفت: دولت باید قانونی که مجلس تصویب کرد را عملیاتی می‌کرد. درواقع اگر قانون را اجرا می‌کرد، می‌شد بدون مشکل یارانه نقدی پرداخت کنیم و بدون این‌که به مردم فشار بیاید. این قانون پیش می‌رفت و کمبودبودجه به‌وجود نمی‌آمد. حسنی‌بافرانی: اگر ۱۰ درصد سهم سلامت پرداخت می‌شد، اتفاقات خوبی می‌افتاد هدفمندسازی یارانه‌ها و سلامت، شده‌اند عین کارد و پنیر؛ فشاری که به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، داروسازی‌ها و تولیدات لوازم پزشکی وارد می‌شود، موجب افزایش هزینه‌های سلامت و درمانی شده است. وزارت بهداشت بارها از فشاری که به مراکز درمانی وارد شده است، گله کرده و خواسته تا دولت کمکی برای ورشکست نشدن بیمارستان‌ها داشته باشد. حسین حسنی‌بافرانی،نماینده نائین در مجلس و عضو کمیسیون بهداشت و درمان گفت:هدفمندی یارانه‌ها، تاثیرات زیادی بر سلامت داشت، اما چیزی به وزارت بهداشت و مراکز درمانی تعلق نگرفت تا بتوانند از پس هزینه‌ها بر بیایند. وی افزود:درمجموع طرح هدفمند کردن،قدرت خرید مردم را افزایش داده و دربحث انرژی هم دولت به اهداف کاهش مصرف سوخت رسید،اما در بخش سلامت،شرایط خوب نبود.هرچند امسال بحث یک و نیم دلار از هر بشکه نفت (درمجموع ۳ هزار ملیارد تومان) را داشتیم و تصویب هم شد، اما کلا ۳۰۰-۴۰۰ میلیون دلار آن تاکنون محقق شده است. وی ادامه داد: غیراز اینها طبیعتا طلب‌هایی که وزارت بهداشت از بیمه‌ها دارد و چالش بین بیمه تامین اجتماعی و چالش‌های این چنینی باعث شده سلامت در مجموع وضعیت جالبی نداشته باشد. ضمن این‌که وزارت بهداشت پرداخت بدهی‌هایش را به این ۳ هزار میلیارد تومان محول کرده است. حسنی بافرانی گفت:درحوزه سلامت مصوبه خوبی داشتیم که می‌توانست تاثیرات خوبی بر سلامت داشته باشد. قرار بود ۱۰ درصد درآمد ناشی از درآمد هدفمند کردن یارانه ها به سلامت برسد. این ۱۰ درصد چیزی در حدود ۶ هزار میلیارد تومان می‌شد که اگر تحقق پیدا می‌کرد در شاخصه‌های سلامت بسیار تاثیر داشت در خدمات بیمارستان‌ها بسیار تاثیر داشت. اما این اتفاق نیفتاد. وی گفت:اینکه ۵۰ درصد یارانه‌ها بازتوزیع شده است، خوب است. اما از طرفی برای مراکز ارائه‌دهنده خدمات بار مضاعف قیمت حامل‌های انرژی ایجاد کرده و طبیعتا در کیفیت خدمات تاثیر می‌گذارد. در یک سال گذشته بیمارستان‌ها با چالش‌های گاز و برق و آب مواجه شدند. اگر درآمدهای این چنینی مثل ۳ میلیارد دلار نباشد آخر سال نظام سلامت به مشکلات جدی بر می‌خورد.