بزرگترین اختلاس بانکی و روزه سکوت مديران

فارس: در حالی که ماجرای اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی این روزها نقل تمام محافل اقتصادی و سیاسی کشور است، مسئولان نظارتی و بانکی از ارائه توضیحات شفاف در این خصوص خودداری کرده و توپ رسیدگی را به زمین یکدیگر می‌اندازند. اواسط ماه رمضان بود که خبری کوتاه در رسانه‌ها مبنی بر کشف اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی در یک بانک منتشر شد. اعلام این خبر موجب تشنج در فضای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور شد؛ این مهم از آنجا حائز اهمیت است که رقم این اختلاس در قیاس با اختلاس‌های قبلی بسیار بالاتر بوده و طبق گفته رئیس بازرسی کل کشور اختلاس بانک صادرات بزرگترین اختلاس در کل کشور است. اما در روزهای نخست که این خبر اعلام شد مسئولان بانک مرکزی و بانک صادرات اظهارنظر دقیق و کارشناسی در این خصوص ارائه ندادند و تصمیم گرفتند با سکوت موضوع را پیش ببرند. به هر حال با گذشت روزها و هفته‌ها ابعاد تازه‌ای از بزرگ‌ترین اختلاس کشور کشف و رسانه‌ای شد. همان‌طور که در خبرهای مربوط به اختلاس آمد آقای امیرمنصور خسروی سرکرده باند اختلاس‌گران توانسته 2 هزار و 800 میلیارد تومان با استفاده از جعل اسناد بانک صادرات از بانک‌های ملی، سپه، سامان، پاسارگاد، پارسیان، رفاه و ملت برداشت کند. اما مدیرعامل بانک صادرات مدیری که این اختلاس از بانک متبوعش بیرون آمده زمانی تصمیم گرفت به اخبار و شایعات در این خصوص واکنش نشان دهد که دامنه شایعات بزرگترین اختلاس کشور هر روز گسترده‌تر می‌شد. *کدام بانک در اختلاس 3 هزار میلیاردی مقصر است؟ بالاخره جهرمی روزه‌ سکوت را شکست و به میان خبرنگاران آمد تا آنها را درباره وضعیت این بانک مجاب نماید. اما اظهارات جهرمی در جلسه‌ای که با خبرنگاران داشت بیشتر جنبه فرافکنی به خود گرفت چرا که وی تمام اشکالات را به بانک مرکزی و سیاست‌های این بانک وارد کرد و با بیان اینکه هیچ پولی از بانک صادرات بیرون نرفته توپ اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی را در زمین 7 بانک دیگر انداخت. این جملات جهرمی البته واکنش بانک مرکزی را به دنبال داشت و موجب شد تا ابراهیم درویشی مدیرکل نظارت بانک مرکزی به خبرنگار فارس بگوید: برخی مدیران بانکی در این خصوص فرافکنی می‌کنند درحالی که پرونده بازرسان بانک مرکزی آماده شده و چیز دیگری را نشان می‌دهد. یکی دیگر از جملات جهرمی که کمی تأمل برانگیز است این بود که وی تأکید کرده هیچ پولی از بانک صادرات خارج نشده و این بانک در این اختلاس درگیر نیست. وی درحالی از مسئولیت بانک صادرات در این خصوص سر باز می‌زند که اسناد مربوط به lc‌ها از این بانک جعل شده و بانک‌های دیگر به خاطر اعتماد به نام بانک صادرات این اسناد را تنزیل کرده‌اند. البته بانک‌های درگیر این اختلاس نیز تا حدودی مقصر هستند چرا که توجهی به موارد تخصصی در این خصوص از جمله امضای رئیس شعبه صادر کننده lc و همچنین شماره سریال این lc ها نداشته‌اند. همچنین باید یادآور شد که شاید باند اختلاس کننده در شعب این بانک‌ها نفوذ کرده و از این طریق توانسته مبلغ به این بزرگی را از سیستم بانکی بیرون بکشند. *یارانه یک ماه خانوارهای ایرانی در جیب اختلاس‌گران اما به هر حال نباید از این مساله به راحتی گذشت چرا که 3 هزار میلیارد تومان حجم بالایی از نقدینگی کشور را به خود اختصاص می‌دهد و این رقم در یک محاسبه سرانگشتی سهم یارانه یک ماه خانوارهای ایرانی است که در جیب عده‌ای خاص رفته است. برهمین اساس این به معنای این است که یک نفر از شبکه بانکی، یارانه 45500 تومانی یک ماه حدود 70 میلیون ایرانی را بلعیده است. طبق گفته‌های مدیر عامل بانک صادرات آقای خسروی توانسته با اختلاس از این طریق کارخانه‌های بزرگی را خریداری کند و سهامدار شرکت‌های تولیدی خاص شود. این فرد همچنین قصد داشت که با استفاده از پول‌های به دست آورده از طریق کلاهبرداری بانک آریا را نیز تاسیس کند اما با درایت رئیس کل بانک مرکزی، این بانک لغو و منابع این افراد نزد بانک آریا بلوکه شد. به نظر می‌رسد این فرد با نفوذی که در سیستم بانکی پیدا کرده بود قصد داشت از یک بانک بزرگ نیز مبلغ زیادی وام دریافت کند که طبق گفته‌های محمود بهمنی، بانک مرکزی با هشدار کتبی به آن بانک خواستار توقف پرداخت تسهیلات به وی شد. به هر حال با گذشت 2 ماه از کشف این اختلاس خبرهای رسیده از قوه قضائیه و وزارت اطلاعات حکایت از دستگیری امیرمنصور خسروی و همدستانش در این اختلاس دارند. *بهمنی: بزرگترین اختلاس کشور را سیاسی نکنید نکته دیگری که هنوز از اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی که از آن به عنوان بزرگ‌ترین اختلاس کشور یاد می‌شود، بیرون نیامده این است که آیا پشتوانه سیاسی به دنبال این باند بوده یا خیر؟! چرا که حتی تصور اینکه 3 هزار میلیارد تومان آن هم بدون اینکه جریان خاصی حامی خسروی باشد به راحتی از سیستم بانکی از طریق جعل اسناد بیرون بیاید خیلی دشوار است. اما نکته جالب اینجاست که رئیس کل بانک مرکزی معتقد است نباید بزرگ‌ترین اختلاس کشور را "سیاسی" کرد. وی با انتقاد از سیاسی کردن این مساله می‌گوید: ‌اجازه دهید کارمان را انجام دهیم. سیاسی کردن این پرونده ضایع کردن حق سیستم بانکی و مردم است. ولی باید به آقای بهمنی گفت: که چطور ممکن است که 3 هزار میلیارد تومان از شبکه بانکی بیرون بیاید بدون اینکه این افراد پشتوانه قوی در جریانات سیاسی داشته باشند. البته بهمنی درحالی معتقد است که نباید اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی را سیاسی کرد که بعد از اتمام تعطیلات مجلس قرار است به همراه وزیر اقتصاد برای ارائه توضیحات در این خصوص به بهارستان‌ برود و آنطور که از صحبت‌های نمایندگان مجلس برداشت می‌شود محور سوالات خانه ملتی‌ها این خواهد بود که این رقم از چه طریقی و به پشتوانه چه جریانی از بانک‌ها بیرون رفته است؟ ولی رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به احضارش به مجلس اعلام کرده زمانی که خانه کسی را دزد زده باید از مسئولان نظارتی سوال کرد که چرا زمانی دزدی در آنجا نبودید؟! * حسینی: رسانه‌ای شدن اختلاس، نظر دولت بود وزیر اقتصاد نیز که دیروز وارد گود شد؛ در اظهاراتی بانک گشاینده اعتبار را به دلیل آنکه وثایق کافی اخذ نکرده، متعهد دانسته و می‌گوید: ما این موضوع را رسانه‌ای نکردیم و در مورد دستگیری هم عجله نکردیم چون باید در این مدت فرد مجرم را زیر نظر می‌داشتیم. وی رسانه‌ای شدن این موضوع را براساس ترجیح وزیر اطلاعات دانست و گفت: در حال حاضر متهمان این پرونده در بازداشت به سر می‌برند. وزیر امور اقتصادی و دارایی رقم کل اختلاس را دو هزار و 800 میلیارد تومان اعلام و اظهار کرد: ‌منشا این اختلاس در بانک صادرات بوده و بانک‌های دیگر هم از این امر متاثر شده‌اند. به گفته حسینی اگر چه این میزان گشایش اعتبار شده، اما تمامی این رقم بدون وثیقه پرداخت نشده و بررسی‌ها نشان می‌دهد 1000 میلیارد تومان از این رقم با دریافت وثیقه پرداخت شده و مشکل اصلی بر سر پرداخت 1800 میلیارد تومان دیگر است. از صحبت‌های وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت چنین برداشت می‌شود که رسانه‌ای شدن بزرگترین اختلاس کشور بنا به خواست خود دولت بوده بنابراین باید گفت که اگر این مورد عمداً‌ انجام شده چرا و به چه دلیل تا کنون به صورت شفاف در این خصوص اطلاع رسانی نشده و هر آنچه در این ارتباط در رسانه‌ها آمده از دید یک ضلع این اختلاس بوده است. باید گفت که اگر قرار بود این اختلاس رسانه‌ای شود ابتدا باید ابعاد و جزئیات آن به شکل دقیق رسانه‌ای و اعلام می‌شد تا این علامت سؤال‌ها همچنان باقی نماند و بانک‌های درگیر در این اختلاس از مسئولیت خود سر باز نزنند. * ضعف بازرسی بانک صادرات یا نظارت بانک مرکزی؟ گذشته از این مورد، نکته قابل تامل دیگر در پرونده این اختلاس این است که طبق گفته مقامات مسئول، این باند از سال 86 تشکیل شده و مشغول جعل اسناد بوده ولی بازرسان بانک صادرات و یا بانک مرکزی در یک ماه و نیم گذشته متوجه این مساله شده‌اند و تازه در حال پی‌گیری چرایی وقوع این اختلاس هستند. جالب‌تر اینجاست که بانک مرکزی مقصر اصلی در این اختلاس را ضعف بازرسی بانک صادرات می‌داند و بانک صادرات هم به این افتخار می‌کند که بعد از چند سال و البته بعد از اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی توانسته ریشه این اختلاس را کشف کند و می‌گوید مسئولان باید از ما تشکر کنند. ما به آقایان بانک مرکزی که می‌گویند خودمان اختلاس را کشف کردیم و همچنین به آقایان بانک صادرات که مدعی هستند برای کشف این اختلاس باید از آنها تشکر شود می‌گوییم تکلیف را روشن کنید؛ آقایان محترم رئیس، کدام یک از شما موفق به کشف بزرگترین اختلاس کشور شده‌اید؟! همچنین به این آقایان تبریک می‌گوییم که بعد از چند سال بالاخره توانسته‌اند کشف کنند که 3 هزار میلیارد تومان از از طریق جعل اسناد از شبکه بانکی به راحتی و در سایه نظارت‌های این مقامات بیرون رفته و به جیب سودجویان هدایت شده است. * روزه سکوت هفت بانک درگیر در اختلاس همان‌طور که در این گزارش آمد 7 بانک علاوه بر بانک صادرات در این اختلاس درگیر بوده‌اند و جرم آنها این بوده که اسناد جعلی بانک صادرات را تنزیل کرده‌اند. اما تلاش‌های خبرنگار فارس برای صحبت با مسئولان این بانک‌ها به منظور پاسخگویی در این خصوص تا این لحظه بی‌نتیجه مانده و تنها پاسخی که توانستیم از روابط عمومی این بانک‌ها دریافت کنیم این بود که ترجیح می‌دهند فعلا صحبتی در این‌باره نکنند. *** بانک ملی: فقط lcها را تنزیل کردیم! یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های دولتی کشور طبق اخبار رسیده در این اختلاس درگیر بوده اما درگیری این بانک نیز مانند سایر بانک‌ها در حد تنزیل اسناد صادرات بوده و هیچ تسهیلاتی به گروه اختلاس کنندگان توسط این بانک پرداخت نشده است. این بانک (ملی) اسنادی را در اختیار این خبرگزاری قرار داده مبنی بر اینکه تنها تنزیل اسناد بانک صادرات توسط برخی شعب این بانک انجام شده آن هم به خاطر اینکه این اسناد با نام بانک صادرات بوده و اعتبار خاصی داشتند. *** بانک سپه: رقم اسناد تنزیل شده ناچیز است! اطلاعات رسیده از بانک سپه نیز حاکی از این است که رقم اسناد تنزیل شده در این بانک بسیار پایین است و این بانک نیز مانند بانک ملی اسنادی را در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده که بیانگر این است که هیچ تسهیلاتی توسط بانک سپه به خسروی داده نشده است. *** بانک سامان: قصد موضع‌گیری نداریم! بانک سامان که یکی دیگر از بانک‌های درگیر در این اختلاس است در پاسخ به خبرنگار فارس گفته است فعلا این بانک قصد موضع‌گیری خاصی ندارد و ترجیح می‌دهد اداره نظارت بر بانک‌های مرکزی پاسخگوی مساله باشد. *** بانک رفاه: بگذارید مدیر عاملمان از سفر برگردد! بانک رفاه که یکی دیگر از بانک‌های درگیر در این اختلاس است اعلام کرده مدیرعامل این بانک به ماموریت رفته و به همین دلیل نمی‌توانم توضیحاتی در این خصوص دهند. مسئول روابط عمومی این بانک ضمن تشکر از خبرنگار فارس برای تماس پیرامون این مساله گفت: زمانی که مدیرعامل برگشت در این مساله تصمیم خواهد گرفت. شاید فرد دیگری در این بانک حضور ندارد که در چنین مواقعی، پاسخگوی مسائل و مشکلات احتمالی باشد. *** بانک پاسارگاد: بعد از کشف اختلاس، lc تنزیل نکردیم! بانک پاسارگارد نیز یکی دیگر از این هفت بانک است که نام آن در لیست بانک‌های درگیر اختلاس آمده است. مسئول روابط عمومی بانک پاسارگارد نیز به خبرنگار فارس گفت: فکر نمی‌کنم تسهیلاتی توسط بانک پاسارگارد به آقای خسروی داده شده باشد. وی با تاکید بر اینکه بانک پاسارگارد هیچ ارتباطی با گروه اختلاس کننده نداشته است تصریح کرد: شاید بانک پاسارگارد به کارخانه فولاد تسهیلاتی داده باشد ولی مطمئنا به این آقایان یک ریال هم پرداخت نشده است. مسئول روابط عمومی این بانک تنزیل اسناد بانک صادرات را مربوط به دوره‌های گذشته دانست و گفت: زمانی که متوجه این مساله شدیم دیگر lc های بانک صادرات را تنزیل نکردیم. *** بانک پارسیان: منتظر اعلام موضع بانک مرکزی هستیم! مسئول روابط عمومی بانک پارسیان هم در تماس با خبرنگار فارس گفت: بانک پارسیان قصد اعلام هیچ موضعی را ندارد و منتظر می‌ماند مقام ناظر بانکی در این خصوص اظهارنظر و اعلام موضع کند. *** و اما بانک ملت: خبر نقش ما در اختلاس از اساس غلط است! اما بانک ملت نیز که نام آن در لیست بانک‌های درگیر اختلاس آمده می‌گوید: بررسی‌های نظام اداری حقوقی بانک ملت اعلام می‌کند که هیچ سندی در این بانک تنزیل نشده است. وی می‌گوید: این خبر قطعا غلط است چرا که بررسی‌های بانک ملت خلاف این موضع را نشان می‌دهد. ***** حرف آخر: شفاف سازی کنید؛ فرافکنی چاره کار نیست اما به هر حال باید توجه داشت که این اختلاس بزرگ در بانک صادرات بوده و انداختن توپ این اختلاس به زمین بانک‌های دیگر فرافکنی بیش نیست چرا که اگر سایر بانک‌ها هم در این قضیه تخلف کرده‌اند باید توسط دستگاه قضایی رسیدگی‌ها و اطلاع‌رسانی‌ها انجام شود. اینکه مدیران مسئول در اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی به جای اطلاع‌رسانی شفاف در این خصوص توپ را به بانک‌های دیگر پاس دهند به جای آرام‌ کردن فضای جامعه به تشنج بازار ختم می‌شود. باید توجه داشت که هم‌اکنون اقتصاد ایران در حال اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها است و همین مساله به اندازه کافی بازار را در تحت تاثیر قرار داده است و مسائلی از قبیل اختلاس و عدم اطلاع‌رسانی شفاف در این خصوص به بدتر شدن وضعیت دامن می‌زند. از همین روی باید مسئولان ارشد شبکه بانکی به خصوص رئیس کل بانک مرکزی و همچنین وزیر امور اقتصاد و دارایی به صورت شفاف و جامع تمامی اتفاقات در این خصوص را به مردم بدهند تا از بدتر شدن ماجرا جلوگیری نمایند. همچنین باید از مسئولین بانک صادرات توقع داشت به جای اینکه در این شرایط بانک‌های دیگر را متهم نماید و یا به سیاست‌های بانک مرکزی و بازرسی این بانک ایراد بگیرد در سیستم اداری خود تغییر رویه دهد و مانع از بروز چنین حوادثی شود. چرا که پیشتر نیز از بانک صادرات خبر رسیده بود که مسئولان سابق این بانک به افراد بدسابقه در کشور وام‌های میلیاردی داده بودند که هنوز هم موفق به وصول آن نشده‌اند. بنابراین انتظار می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور با توجه به رسانه‌ای شدن این اختلاس بزرگ و بروز حساسیت‌های اقشار مختلف جامعه مسئولان امر با اطلاع‌رسانی شفاف به آرامش جامعه کمک کنند و از فرافکنی در این خصوص دست بکشند.