مسئله فرهنگ

يكي از مسائل مهمي كه مقام معظم رهبري در ديدار با اعضاي مجلس خبرگان مطرح كردند مسئله فرهنگ در جامعه امروز ايران است. ايشان فرمودند: مسئله فرهنگ از مسائل اقتصادي و سياسي مهمتر است. سپس رهبر انقلاب با طرح اين سئوال كه منظور از فرهنگ چيست، فهرستي از سرفصل‌هاي كار فرهنگي و مفاهيم فرهنگي را به شرح زير بر مي‌شمارند: 1- فرهنگ يعني تقويت روحيه قناعت، استحكام در آنچه توليد مي‌كنيم، پرهيزاز اسراف، اصلاح الگوي مصرف 2- فرهنگ يعني ايثارگري، وجدان كاري، انضباط، تعاون اجتماعي، سازگاري اجتماعي 3- فرهنگ يعني مسئوليت پذيري نسبت به آينده ونسبت به حوادث 4- فرهنگ يعني درك، فهم وبرداشت انسان و روحيات وخلقيات در زندگي كه او را وادار به كاري مي‌كند 5- فرهنگ يعني درستكاري، زنده نگه داشتن انديشه‌هاي امام و انقلاب 6- فرهنگ يعني روحيه اتحاد ملي و انسجام اسلامي و تعصب متقابل نسبت به يكديگر داشتن 7- فرهنگ يعني تقويت روحيه عفاف و حجاب و ساده زيستي در جامعه سپس مقام معظم رهبري اين سئوال را مطرح مي‌كنند كه اين كارهاي عظيم به عهده كيست؟ ايشان از رسانه‌ها به عنوان قالب كار فرهنگي ياد مي‌كنند اما محتوا و مضمون كار فرهنگي را برعهده حوزه‌هاي علميه مي‌دانند. امروز حوزه‌هاي علميه در سراسر كشور روز به‌روز توسعه پيدا مي‌كنند حوزه‌هاي قم، مشهد، اصفهان و برخي مراكز استان‌ها اصلا قابل مقايسه با حوزه‌هاي قبل از انقلاب نيست. شايد در طول تاريخ ايران حتي در دوره صفويه اين قدر حوزه‌هاي علميه در ايران با نشاط و پر كار نبوده‌اند. امروز در قم، مشهد و اصفهان ده‌ها مركز تحقيقي و علمي و آينده پژوهي وجود دارد كه حوزه كاري آنها عمدتا در قلمرو موضوع فرهنگ است. خوشبختانه كارهاي عميق و خوبي انجام شده اما بروز آثار و نتايج آن در جامعه سال‌ها طول مي‌كشد. بايد حوزه در كوتاه كردن زمان بازدهي اين كارهاي عظيم تامل ويژه داشته باشد. رهبر معظم انقلاب در همين ديدار به دو موضوع كاري دشمن اشاره كردند و فرمودند؛ جدا كردن مردم از نظام و جدا كردن مردم از اين دو كار اصلي دشمن است كه اولي را از طريق بي‌اعتماد كردن مردم به مسئولان نظام و دومي را از طريق شبهه افكني عليه دين و مفاهيم ديني دنبال مي‌كنند. براي مقابله با اولي كافي است با دشمن همصدا نشويم و پازل او را تكميل نكنيم و در دومي دولت و روحانيت وظايفي دارند كه بايد به آن عمل كنند. وظيفه دولت زمينه سازي براي مقابله با تهاجم به دين است اما وظيفه "عملياتي" و "ميداني" به عهده روحانيت، زبدگان، حوزه و دانشگاه است. مقام معظم رهبري خطاب به اعضاي مجلس خبرگان در خصوص صيانت از دين و پاسخگويي به شبهات عليه دين مي‌فرمايند "من امروز نگاه مي‌كنم جاي اين مجموعه مكرم ديني و علمي را در خيلي جاها خالي مي‌بينم." اعضاي محترم مجلس خبرگان به دليل وزانت علمي و اجتهادي هر كدام يا مدرس حوزه هستند يا در راس يك تشكيلات علمي در حوزه دين مي‌باشند و يا به دليل مسئوليت‌هاي حكومتي مي‌توانند در مقابل شرارت دشمن در شبهه افكني عليه دين قد علم كنند و بايستند. درست كردن عقايد مردم و تعميق فرهنگ ديني در جامعه به عهده نخبگان حوزه و دانشگاه است و آنچه در اين قلمرو به عهده دولت است همراهي، بسترسازي و زمينه سازي براي تحقق و ظهور محتواي دين در جامعه اسلامي است. امروز كاركرد حوزه و دانشگاه را بايد بر اساس مطالبات مردم و رهبري در حوزه دين و فرهنگ متحول كرد. اگر بخواهيم در برابر هجوم بي‌امان و بي‌رحمانه دشمن در حوزه فرهنگ مقاومت و پايداري كنيم و حداقل دين خود را صيانت كنيم به عزم و اراده علما و دانشمنداني نياز داريم كه چونان آيت عظام ما شيخ آقا بزرگ تهراني سيد محسن جبل عاملي، صدر و... در تاريخ علمي حوزه‌هاي ما بدرخشند به رجال مذهبي و سياسي‌اي در حوزه‌ها نياز داريم كه چونان امام خميني(ره)، آيت‌الله شهيد مطهري، آيت‌الله شهيد بهشتي و شهداي محراب و... چون دژي در برابر هجوم كفار، منافقين و ملحدين بايستند و با خون خود اسلام را بيمه كنند. سه دهه از حيات مقدس جمهوري اسلامي مي‌گذرد در اين سه دهه چشم مردم به مجتهدين و عالماني در حوزه روشن است كه قرار است انقلاب را از نسل اول و دوم حوزه تحويل بگيرند و وظيفه خود را در صيانت از اسلام و نظام در پديداري تعميق فرهنگ ديني و انقلابي ايفا كنند. بايد به اين نگاه و چشمان منتظر هر چه زودتر پاسخ شايسته داد. ديروز گفته شد مركز مطالعات و پاسخگويي حوزه علميه با راه‌اندازي يك بانك اطلاعات تاكنون توانسته به 70 هزار سئوال و شبهه پاسخ دهد. اخباري از اين دست بسيار اميدوار كننده است. اين نشان مي‌دهد ما در آغاز راه هستيم.