شیبانی: وزارت خارجه برای تجارت پایه‌گذاری نشده/ شاید آمدن بایدن، شرایط را بدتر بکند

خبرگزاری فارس: برنامه جهان‌آرا دوشنبه شب (۲۹دیماه) با حضور ابراهیم شیبانی عضو شورای راهبردی روابط خارجی و رئیس کل اسبق بانک مرکزی با موضوع «بررسی تحولات آمریکا، برجام و راهبرد سیاسی و اقتصادی دولت بایدن در مقابل ایران» از شبکه افق سیما به روی آنتن رفت.

شیبانی در ابتدای این برنامه درپاسخ‌به سوالی درخصوص تبعات حضور بایدن در کاخ سفید با بیان اینکه باید ما نظام سیاسی و اقتصادی آمریکا را بشناسیم، گفت: سیاست آمریکا از اقتصاد نشات می‌گیرد و بنای اقتصاد آمریکا بر اصالت سرمایه هست و انسان تاموقعی که به افزایش سرمایه خدمت می‌کند به حساب می‌آید.

وی افزود: شرکت‌های بزرگ آمریکا را شکل می‌دهند و قدرت دست کمپانی‌هاست و هیچ کس بدون حمایت کمپانی‌ها نمی‌تواند فرماندار و رییس جمهور شود.

شیبانی با تاکید بر اینکه محال است که یک رییس جمهور آمریکا بیاید و مخالف روال گذشته عمل کند و سیاست‌ها عوض شود گفت: آمدن بایدن ابدا نمی‌تواند سیاست آمریکا را عوض کند، چون باید حافظ آن بنیان اقتصادی باشد.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی با تاکید بر اینکه بایدن که بیاید اتفاق خاصی نمی‌افتد و حتی ممکن است از یک نظر بدتر هم باشد، گفت: ترامپ هم‌پیمانان خود را دلسرد کرد، ولی بایدن در اجماع‌سازی موفق‌تر است و می‌تواند هم‌پیمانان اروپایی و آسیایی خود را جمع و جور کند.

وی افزود: بوش‌در سال ۸۷ یک‌میلیارد و هفتصد شصت میلیون دلار از اموال بانک مرکزی را بلوکه کرد و تا سال ۹۵سرقت دیگری نبود تا اینکه اوباما ۹سال بعد در تیرماه با ما برخاک را امضا کرد و در خرداد یک میلیارد و‌هفتضد هزار دلار پول بانک مرکزی را سرقت کرد و حتی داخل ایران هم اعتراضی نشد، اظهار داشت: بایدن همان‌موقع معاون اوباما بود و الان اوباما مشاور بایدن هست و این نیست که ما فکر می‌کنیم دنیا عوض می‌شود و هرچند شعار‌ها مقداری فرق دارد و بایدن نگهبان نظامی هست که براساس سرمایه داری هست و درون آن سرمایه داری کسانی هستند که کاملاً منافع خود را می‌جویند.

عضو‌شورای روابط خارجی در پاسخ به این سوال که اگر با آمدن بایدن تغییر رخ نخواهد داد علت تغییر و تحول در بازار ارز و سکه و خودروی ایران چیست، تصریح کرد: اول که برجام امضا شد، جشن در خیابان‌ها راه افتاد و رییس بانک مرکزی وقت در جلسه‌ای گفت هزار ال سی باز شد در حالی که کسی که این حرف را میزند اساسا نمی‌داند ال سی چیست و بعد همه دیدیم که حتی یک معامله ۲۰ میلیون دلاری نتوانستیم از طریق بانک‌های شان انجام دهیم.

وی با تاکید بر اینکه آمریکا حافظ منافع خودش و سیستم سرمایه داری هست، گفت: الان ممکن است که قیمت‌ها از نظر روانی پایین بیاید ولیاین نمی‌تواند آنچنان بلند مدت باشد مگر این که بتوانیم در مذاکراتی که بعداً به وجود می‌آید چیزی را بگیریم.

شیبانی با اشاره به اینکه ما در این مدت مقداری تولید قدرت کرده و برای خود راه باز کرده ایم گفت: من نگران هستم که با دلخوشی آن راه‌هایی که باز کرده ایم هم بسته شود.

رئیس اسبق بانک مرکزی با اشاره به راه‌های عبور از تحریم‌ها در شرایط فعلی اظهار داشت: الان راه‌هایی را پیدا کردیم و عمل می‌کنیم و سیستم پایاپای و ... پایاپای است و الان صادرات حدود ۳۸ میلیارد دلاری غیر نفتی ما انجام می‌شود و از کانال‌های دلاری و یوتِرن و یورو رد نمی‌شود، چون این راه‌ها بسته است.

وی تاکید کرد: اگر این راه‌ها را از دست بدهیم و دلمان خوش باشد که سوئیفت باز میشود اگر مجدد بخواهیم برگردیم هزینه دارد و باید مجدداً معطل بشویم و هزینه بپردازیم و ما باید این راه‌ها را نگه داریم و البته من مخالف این نیستم که مذاکره کنیم.

شیبانی در پاسخ این پرسش که آیا بایدن به برجام بر می‌گردد و تحریم‌ها را لغو می‌کند و آیا با عمل بایدن به تعهدات آمریکا در برجام معجزه‌ای در اقتصاد رخ خواهد داد، تصریح کرد: بایدن گفته به برجام برمی‌گردم، ولی شرط و شروطی مطرح میکند و این یک مانع هست، چون ما حاضر نیستیم این را به شرط و شروط دیگری پیوند بدهیم.

وی افزود: اصولا اگر هم بخواهد بردارد برای بایدن به این سادگی نیست، چون در زمان ترامپ بیش از ۷۰۰ تحریم شخص حقیقی و حقوقی علیه ما انجام شد و زمان اوباما حدود ۸۰۰تحریم هم آن‌ها داشتند که برچسب هسته‌ای ندارد و مثلا بعنوان تروریسم و حقوق بشر است، بنابراین این ۱۵۰۰ شخصیت حقیقی و حقوقی هست.

شیبانی تاکید کرد: بنابراین برداشتن تحریم‌ها برای بایدن به این سادگی نیست، چون نظام آمریکا مانع می‌شود و صهیونیست‌ها دنبال این مسئله هستند.

وی با تاکید بر اینکه یکی از بدترین چیز‌ها در بازار عدم ثبات است، گفت: جان بولتون کتابی نوشته که در آن استفان لوی معاون خزانه‌داری آمریکا در زمان بوش هست و در مورد ایران کار می‌کرد که اوباما پس از روی کار آمدن او را نگه داشت و او ۱۰۰سفر محرمانه کرد که بگوید با ایران کار نکنید‌و این پنهانکاری‌ها چیزی است که در برجام نیست.

شیبانی با بیان اینکه من می‌گفتم سوئیفت باز نخواهد شد و رئیس بانک مرکزی وقت می‌گفت ما خدماتش را از بحرین می‌خریم، اظهار داشت: ما می‌گفتیم بحرین اختیاری از خود ندارد و شما چگونه اعتماد کرده‌اید و دیدیم که سوئیفت هیچ وقت به ما خدمت نداد. گفتم نرم افزارش آمریکایی هست و متعلق به مایکروسافت است.

رییس اسبق بانک مرکزی با تاکید بر اینکه برای مذاکره دو چیز اولین شرط است که اول نفت‌مان را راحت بتوانیم بفروشیم و دوما بتوانیم پولش را بچرخانیم، گفت: اگر این دوتا برآورده شود، اصل کار این‌ها هست و بعد فرعیات هم می‌ماندو باید سوئیفت هم به ما کمک کند و بانک‌ها هم کار کنند.

وی ضمن تاکید بر اینکه تمام قوانینی که کنگره ضد ما تصویب کرد مثل آیسا و کاتسا در زمان اوباما و دموکرات‌ها بود، تصریح کرد: یک راهش این هست که بگویم اگر به برجام برمیگردید اول باید طی کنیم اگر قرار باشد مثل دفعه پیش ظاهر برگردد و یا اینکه بگوییم قدم به قدم و مرحله به مرحله جلو برویم تا شاید بتوانیم بر اساس قدرت چانه‌زنی‌مان چیزی بگیریم.

شیبانی با انتقاد از تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران اظهار داشت: تیمی که رفتیم تیم مربوطی نبود و از بانک مرکزی و بیمه مرکزی و نفت کسی نبود و کسانی که بودن بیشتر سیاسی به امور خارجه‌ای بودند و نتوانستند جزئیات را متوجه شوند.

وی با تاکید بر اینکه اگر خوشبین فکر کنم مسئولینی که برجام را امضا کردند دقیق نمی‌توانستند در متن برجام چیست گفت: این کار با عجله انجام شد، ولی حداقل باید از بانک مرکزی و نفت دو یا سه کارشناس می‌رفتند.

عضو شورای روابط خارجه ضمن اشاره به خاطره‌ای از مواجهه دولت درقبال انتقاد از برجام گفت: موقعی که برجام امضا شد همان ماه اول گزارشی را تهیه کردیم و آقای خرازی خدمت آقا فرستادند و ایشان به دولت ارجاع داده بودند و به یکباره عده‌ای عصبانی گفتند می‌خواهیم به شورا بیاییم و رییس بانک مرکزی و واعظی بودند و خیلی برافروخته گفتند که ما از آقای شیبانی چنین انتظاری نداشتیم.

وی افزود: آن آقا گفت که شما باید برای ما این را مدلل کنید و من هم گفتم جایگاه شما طوری نیست که من این را مدلل کنم. سیف می‌گفت الان سوئیفت باز است و ال‌سی‌ها باز می‌شود و شما اشتباه می‌کنید و این بدبینی هست و گزارش شما اشکال دارد.

شیبانی ادامه داد: من آنجا گفتم که دو سال صبر کنید و ببینید حرف شما درست است و یا حرف ما و بعد از آن جلسه‌ای با هم داشته باشیم. بعد آن آقا به من تلفن کرد و گفت اگر می‌شود این گزارش را اصلاح کنید و من گفتم اصلاح می‌کنم، ولی شما بیاید و پشت میز بنشینیم و شما بگویید کجایش اشتباه است تا من آنجا را اصلاح کنم.

شیبانی در پاسخ‌به تاکید رهبر انقلاب بر خنثی‌سازی تحریم، گفت: اگر بتوانیم در مذاکرات نفت را بفروشیم و پول بچرخد اصل قضیه را تا حدی به دست آورده ایم، ولی کل مسئله در این صورت حل نمی‌شود.

عضو شورای روابط خارجی با تاکید بر اینکه من معتقد به خام فروشی و فروش نفت زیاد نیستم گفت: این افتخار نیست که بشکه نفت را بفروشیم و اگر خودمان در داخل کار کنیم و یا حتی کمتر هم بفروشیم نفت و در آینده ارزش خود را خواهد داشت من خیلی خوشحال می‌شوند که بگویند ما ۴ میلیون بشکه نفت صادر می‌کنیم.

وی افزود: باید در داخل تولید خودمان را تقویت کنیم و اینکه کشور ما منابع بسیاری دارد شکی نیست و با وجود منابع طبیعی کافی و منابع انسانی عالی چرا نتوانیم تولید کنیم؟

رییس اسبق بانک مرکزی ادامه داد: لوازم خانگی و‌محصولات پتروشیمی ما درجه یک است و باید مراحل تولیدمان را آسان کنیم و باید پشت کارآفرین ایستاد و باید بانک‌ها پشت سر این‌ها بایستند و ما با حمایت می‌توانیم.

وی با بیان اینکه دیپلماسی اقتصادی ما فلج است و باید برای صادرات زمینه سازی کرد، اظهار داشت: اتریش ۱۱ نفر کادر کارشناسی اقتصادی در ایران دارد، ولی ما حتی یک نفر هم در اتریش نداریم و وزارت خارجه ما اصلا برای تجارت و صادرات پایه‌گذاری نشده است.

رییس اسبق بانک مرکزی با تاکید بر اینکه کشور‌های اطراف ما تشنه اجناس ما هستند، تصریح کرد: ایران می‌تواند مرکز توزیع انرژی در منطقه باشد و این در حالی است کشوری که انرژی چندانی ندارد مرکز انرژی می‌شود.

شیبانی تاکید کرد: مغز گردو و بادام را از کشور‌های دور و آمریکا وارد می‌کنیم در حالی که همسایه ما یعنی افغانستان همه این‌ها را دارد و این در صورتی است که سومین تولید کننده گردو هم هستیم.

عضو شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اینکه اوایل که برجام امضا شد عراقچی می‌گفت «این چلوکباب که به ما داده اند یک کوبیده هم بغلش گذاشتند آن این است که اجازه داده‌اند پسته و خاویار و فرش هم صادر کنیم»، گفت: من به ایشان گفتم که این سه قلم روی هم ۵۰ میلیون دلار می‌شود و این در اقتصاد ما عددی حساب نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه جایگاه ما در پتروشیمی میلیارد‌ها دلار است و کالا هایش را می‌توانیم صادر کنیم اظهار داشت: می‌توانیم کارخانه‌های سیمان را بغل مرز‌های کشور‌ها بزنیم و بی‌اثر کردن تحریم یعنی تولید و صادرات بیشتر و بدست آوردن کالای بیشتر.

شیبانی با تاکید بر اینکه در ۱۰یا ۲۰سال آینده ایران قطعا کشور درخشنده اقتصادی در منطقه است، گفت: مدیران توانمندی داریم، ولی فقط کافی هست به آن‌ها پر و بال بدهید.

عضو شورای راهبردی روابط خارجی ضمن بیان اینکه آمریکا چین، روسیه و ایران را دشمن خود می‌داند، اظهار داشت: فقط بحث ایدئولوژی ما نیست و آمریکا می‌داند که ایران توانمندی بالایی دارد.

شیبانی در بخش پایانی برنامه در پاسخ به سوالی در خصوص قرارداد ۲۵ سالگی ایران و چین اظهار داشت: موقعی که این قرارداد را دیدم به سهم خودم گفتم قرارداد خیلی خوبی هست و ما یکسری همکاری‌هایی زیربنایی و انرژی و راه و بندر خواهیم داشت و علاوه بر این چین هم از یک نظر نیازمند این منطقه هست.

وی با بیان اینکه همه این کار‌ها سر جمع زیربنایی و بزرگ است گفت: کار‌های هست که ما نیاز داریم و متقابلاً آن‌ها هم به ما نیاز دارند و دو جانبه است و کلا قرارداد خوبی هست و من به این قرارداد امیدوار هستم و این قرارداد‌ها مفید است.

عضو شورای روابط خارجه در پاسخ به آن دسته از افراد که این قرارداد را فروش کشور ترکمنچای می‌دانند تصریح کرد: این‌ها تبلیغات ضدچینی آمریکایی هست و می‌گویند که چین تله بدهکار ایجاد میکند و از این طریق بندر آن کشور را می‌گیرد و ایران کشوری نیست که زمین به کشوری بدهد.