ناصرایمانی: دولت به نوعی به سیم آخر زده است

فرهیختگان: ناصر ایمانی کارشناس مسائل سیاسیالگوی مواجهه دولت دوازدهم با مجلس یازدهم را مورد بررسی قرار داد. او در این گفتگو ماجرای عدم‌ابلاغ دو قانون اخیر مجلس یعنی طرح یارانه معیشتی و همچنین اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را بررسی کرد و به ارزیابی اقدام رئیس مجلس در ابلاغ مصوبات مجلس در پی استنکاف رئیس‌جمهور در ابلاغ این قوانین پرداخت. مشروح این گفتگو را در ادامه از نظر می‌گذرانید.

روحانی مسیر روز‌های آخر احمدی‌نژاد را می‌رود

با توجه به اینکه آقای روحانی طرح اقدام راهبردی و پیش از آن طرح کالا‌های اساسی را ابلاغ نکردند و به جای ایشان آقای قالیباف قانون را ابلاغ کرد، نظر شما درباره استنکاف رئیس‌جمهور از ابلاغ این مصوبات قانونی چیست؟

به نظر می‌رسد آقای رئیس‌جمهور به مسیری که آقای احمدی‌نژاد در سال‌های آخر دولتش بود، می‌رود؛ اگر به خاطر داشته باشید آقای احمدی‌نژاد هم چندین مصوبه قانونی مجلس را ابلاغ نکرد و مجلس در آن زمان نیز ناچار شد آن را ابلاغ کند لذا آقای روحانی هم در همان مسیر می‌رود و این امر نوعی استنکاف از ابلاغ قانون و اجرای آن است.

به جز یک دولت ناکارآمد با یک دولت عصیانگر و سرکش هم مواجهیم‌ای کاش مشاور معروف آقای روحانی که در همه کار‌ها سرکشی می‌کند، جز کار‌های رئیس خود، به آقای روحانی توصیه می‌کرد که در ماه‌های آخر دولت خود اجازه ندهد تلخ‌تر از اینکه اکنون هست دولتش تمام شود؛ چراکه از یک دولت ناکارآمد، یک دولت عصیانگر و سرکش هم ساخته است. آقای روحانی می‌خواهد همه اختیارات را داشته باشد و این همان مسیری است که روسای‌جمهور ما معمولا گرفتار این خودبینی می‌شوند که می‌خواهند همه امور توسط خودشان انجام شود.

مخالفت دولت با مجلس کاملا سیاسی است

دولت درخصوص هدفمندی یارانه‌ها نیز رفتار بدی پیش گرفت و با طرح مجلس مخالفت کرد، اما بلافاصله دو روز بعد، طرح مشابهی ارائه داد که از این‌رو مشخص بود مخالفت با مجلس کاملا سیاسی است که این امتیاز به نام مجلس ثبت نشود و هیچ معنایی غیر از این وجود ندارد.

با توجه به اینکه دولت از ابتدا با طرح اقدام راهبردی در لغو تحریم‌ها مخالف بود، چرا با وجود تایید شورای نگهبان، رئیس‌جمهور همچنان از ابلاغ آن استنکاف کرد؟

دولت می‌خواهد مسیر مذاکره را پیش بگیرد؛ مذاکره‌ای که کشور را به این روز انداخت، در دوران مذاکرات برجام هم مشی دولت بر این بود که به هر نحوی شده این مذاکرات انجام شود و به یک نتیجه‌ای برسد ولو امتیازات بیشتری بدهیم.

این سیاست دولت و آقای روحانی در قضیه برجام بود، از این‌رو نقاط تاریکی در مساله برجام وجود دارد؛ ایران بعد از امضای برجام بلافاصله ظرف یک هفته تمام تعهدات را اجرا کرد و این نشان‌دهنده اشتیاق شدید این دولت به این است که کاری نکنند غربی‌ها ناراحت شوند.

ناگهان تمام صنعت هسته‌ای خود را در کشتی گذاشتند و برای طرف مقابل فرستادند

هر دولت دیگری اگر چنین قراردادی می‌بست در موقع اجرا گام به گام اجرا می‌کرد نه اینکه ناگهان تمام صنعت هسته‌ای خود را در کشتی بگذارد و برای طرف مقابل بفرستد. این دولت چنین کاری کرد و تمام تعهدات ایران را یک هفته‌ای اجرا کردند؛ طرف مقابل هم وقتی دید ما تعهدات خود را اجرا کرده‌ایم متوجه شد دلیلی ندارد تعهدات خود را عمل کند و عمل هم نکرد. اکنون علی‌رغم مطالبی که دولت و آقای روحانی پس از پاره‌شدن برجام بیان می‌کنند، بازهم در همان مسیر هستند؛ اگر برخی فکر می‌کنند مجلس از روی اقدام غیرکارشناسی و از سر احساساتی شدن مصوبه برجامی را گذراند، بیانیه شورای عالی امنیت ملی نشان داد اتفاقا برخلاف این هیاهوها، اقدامی که مجلس انجام داد از دو ماه قبل، با شورای عالی امنیت ملی هماهنگ شده بود. حتی شورای امنیت ملی درباره مفاد مصوبه مجلس هم نظر داده بود، صرفا در یکی دو مورد نیز شورای امنیت نظر دیگری داشت و مجلس هم بعدا آن را اصلاح کرد. طرحی که مجلس به تصویب رساند، به‌طور کامل موردتایید شورای عالی امنیت ملی کشور است. ولیکن درعین‌حال دولت برای اجرا مقاومت می‌کند، ولی موظف هستند بالاخره آن را اجرا کنند.

دستگاه‌های اجرایی در صورت عدم‌اجرای قانون مجلس، توبیخ سختی خواهند شد

اگر این مصوبه توسط دستگاه‌های دولتی اجرا نشود قاعدتا در مجلس توبیخ می‌شوند، یعنی هر دستگاهی اعم از سازمان انرژی اتمی، وزارت خارجه در اجرای آن خودداری کنند، توبیخ سختی خواهند شد.

دولت به نوعی به سیم آخر زده است

بحث دیگر نوع نگاه دولت به بودجه ۱۴۰۰ است؛ بسیاری معتقدند دولت درصدد است زمین سوخته را تحویل دولت بعدی دهد، این نوع رفتار‌های دولت را چطور ارزیابی می‌کنید؟

دولت به یک نوعی به سیم آخر زده است و می‌خواهد این بودجه در مجلس تصویب نشود. بودجه‌ای که دولت ارائه داده اگر توسط مجلس تصویب شود، یک بودجه تورم‌زا برای سال آینده است و دولت بعدی هم در هر صورت به‌شدت گرفتار خواهد شد. از سوی دیگر اگر تصویب هم نشود بازهم توپ در زمین مجلس است که تصویب نکرده است. مگر اینکه مجلس بودجه را رد کند و یک بودجه سه‌دوازدهم تصویب کند که تا پایان این دولت باشد و مجلس سپس بودجه را مجددا اصلاح کند.

مجلس یازدهم نسبت به تغییر ساختار بودجه اقدام کند

البته مجلس هم باید خیلی جدی نسبت به تغییر ساختار بودجه اقدام کند، چراکه بحث این دولت و دولت بعدی نیست ولو این بودجه هم نسبتا متعادل می‌شد باز هم کفایت نمی‌کند، چون مشکل بودجه در کشور ما ساختاری است و این‌طور که کارشناسان بیان می‌کنند حدود سه‌برابر بودجه کشور بودجه‌ای وجود ندارد، یعنی بودجه‌ای در مجلس نمی‌آید و در اختیار شرکت‌های دولتی است. سوال ما این است که این چه بودجه‌ای است که از ۲۰۰ واحد بودجه ۱۵۰ واحد برای شرکت‌های دولتی است که در بودجه لحاظ نمی‌شود. در واقع مجلس ۵۰ واحد را رسیدگی می‌کند. هرسال این‌طور است و مختص امسال هم نیست؛ درواقع مجلس و دولت ما هر سال به نوعی سرکار هستند و دل‌شان خوش است که بودجه تصویب می‌کنند، درحالی که مجلس بودجه‌ای را بررسی نمی‌کند؛ لذا باید این امر به شکل ساختاری عوض شود و وظیفه این تغییر ساختاری نیز به عهده مجلس است و باید در این زمینه جدیت به خرج دهد تا به سرعت ساختار بودجه را تعیین کند که دولت در آن ساختار، بودجه خود را ارائه دهد.

با توجه به اینکه نمایندگان مطرح کردند دولت با پیک موتوری و اسنپ لایحه بودجه را به مجلس فرستاده و حتی شأن مجلس را هیچ‌گونه رعایت نکرده است، فکر می‌کنید تا پایان دولت بازهم از این تعارضات شاهد هستیم؟

بله، رفتار مجلس علی‌رغم اینکه کاملا از جناح مخالف دولت است در چند ماهی که تشکیل شده از رفتار دولت نسبت به مجلس مناسب‌تر بوده است.

دولت به روی مجلس یازدهم شمشیر کشیده است

مصداق آن نیز مساله بودجه است که با چه شکل توهین‌آمیزی بودجه را به مجلس ارائه دادند، درست است آقای رئیس‌جمهور به‌خاطر کرونا از منزل و کاخ سعدآباد تکان نمی‌خورد، اما معاون اول رئیس‌جمهور یا حداقل رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌توانست لایحه را ارائه کنند و این توضیحات را بدهند، اما فقط معاون حقوقی لایحه بودجه را به طرف مجلس پرت کرد و رفت.

این رفتار مشخص می‌کند دولت به روی مجلس شمشیر کشیده است و با توجه به وضعیت جامعه و مشکلاتی که وجود دارد این رفتار اصلا علامت خوبی نیست که از سوی دولت علیه مجلس صادر می‌شود.