سردرگمی «اعتدال و توسعه»

گروه سیاست سایت فردا - فضای سیاسی کشور مثل قبل نیست که رقابت صرفا بین دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا باشد. حالا دیگر اعتدال و توسعه هم قد علم کرده و اگرچه هنوز به قدری اثرگذار نیست که یک قطب رقابت به حساب آید، اما می‌تواند با نزدیک به یک جریان و دوری از دیگری نقشی اثرگذار ایفا کند. پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ و ۹۶ نیز ناشی از همین رویه و همراه شدن اعتدال و توسعه با اصلاح‌طلبان بود. به عبارت دقیق‌تر اعتدال و توسعه برای پیروزی در انتخابات نیازمند جلب حمایت یک جریان سیاسی قوی‌تر است. البته به شرط آنکه گزینه قابل اعتنایی هم داشته باشد. علاوه بر آن وضعیت دو جریان سیاسی اصلی نیز در سرنوشت اعتدال و توسعه نقش مهمی ایفا خواهد کرد. مثلا اگر وضعیت اصلاح‌طلبان در سال ۹۲ آنطور نبود و می‌توانستند گزینه به قول خودشان خالص و واقعی داشته باشند، قطعا آقای روحانی و طیف اعتدال و توسعه نمی‌توانست خواب پاستور را هم ببیند. این بار نیز وضعیت تغییر چندانی نکرده است الا اینکه اعتدال و توسعه به واسطه مدیریت و عملکرد دولت روحانی تضعیف شده و بیش از قبل به حمایت یک جریان دیگر نیاز دارد. جریانی که به نظر نمی‌رسد اصولگرا باشد. بخش تلخ قضیه برای اعتدال و توسعه‌ای ها، اما این است که اصلاح‌طلبان نیز به خاطر تجربه قبل تمایل چندانی به همراهی مجدد با آنان ندارد. در حقیقت تنها حزب اصلاح‌طلبی که هنوز هم به ائتلاف با گزینه غیر اصلاح‌طلب فکر می‌کند، کارگزاران است و برای ائتلاف نیز علی لاریجانی را اگرچه اصولگراست به گزینه‌های اعتدال و توسعه یعنی امثال نوبخت و واعظی ترجیح می‌دهید. همین وضعیت نیز اعتدال و توسعه را در یک دو راهی معرفی کاندیدای حزبی و یا همراهی با لاریجانی قرار داده است. روزنامه اصلاح‌طلب «اعتماد» در شماره امروز خود در این باره می‌نویسد: «هنوز بسیار زود است درباره نهایی شدن نام نامزد احتمالی احزاب سخن بگوییم، اما باتوجه به تجارب دو انتخابات پیشین ریاست‌جمهوری بعید نیست اعتدال و توسعه به دنبال تقویت ایده ائتلاف باشد. هر چند این ایده، طرفدار چندانی میان اصلاح‌طلبان ندارد. در میان این بحث‌های سیاسی و مذاکرات حزبی اگرچه بار‌ها از احتمال کاندیداتوری واعظی شنیده‌ایم، اما بیش از همه نام محمدباقر نوبخت شنیده می‌شود. بماند که اخیرا برخی کانال‌های تلگرامی با اشاره به اینکه نوبخت کاندیدای قطعی «اعتدال و توسعه» است از مخالفت حسن روحانی با این تصمیم نوشته و مدعی شدند که روحانی بر حمایت از علی لاریجانی اصرار دارد. به هر تفسیر، اما نوبخت در گذشته نیز سعی کرده با یارگیری سیاسی در سطح کشور، «اعتدال و توسعه» را تقویت کند. او هم سابقه حضور در مجلس را دارد و هم در دولت نقشی اساسی ایفا کرده است. به علاوه نام او در فهرست نامزد‌های احتمالی کارگزاران سازندگی نیز دیده شد و در نتیجه گمانه‌زنی درباره او افزایش یافت. با این حال خود و یا نزدیکانش هنوز در این باره رسما موضعی نگرفته و این یعنی باید منتظر باشیم که مگر در روز‌های آینده رایزنی‌های دست راستی‌ترین حزب جبهه اصلاحات نمایی روشن‌تر از صفحه شطرنج انتخابات پیش‌رویمان قرار دهد.» اعتماد به این نکته توجه ندارد، اما این احتمال نیز وجود دارد که اعتدال و توسعه به جای واعظی و نوبخت که تمایل زیادی به ماندن در پاستور دارند، محمد جواد ظریف را راضی به کاندیداتوری کند. در این صورت خواهد توانست اصلاح‌طلبان را نیز تا اندازه‌ای وسوسه کرده و به ائتلاف دوباره با این جریان امیدوار شود. با در نظر گرفتن این گمانه، اما باید به این نتیجه رسید که اعتدال و توسعه در دوراهی ظریف - لاریجانی مانده است.