علل بچه دار نشدن زنان و مردان چیست؟

خبرگزاری مهر: ناباروری می‌تواند از مشکل باروری در یکی از زوجین ناشی شود و یا حاصل ترکیبی از عوامل در هر دو باشد که بارداری را دچار مشکل می‌کند. اما، امروزه راه‌های درمانی متعدد و ایمن وجود دارد که می‌تواند این قبیل زوجین را به صاحب فرزند شدن، امیدوار کند. زنان نابارور توجه کنند دکتر افسانه محمدزاده جراح و فلوشیپ زنان، زایمان و ناباروری با اشاره به اینکه ذخیره تخمدانی در زنان بالای ۳۵ سال به سرعت رو به کاهش است، گفت: چنانچه سن زنان بالای ۳۵ سال و به همراه قاعدگی‌های نامنظم و یا اعمال جراحی مرتبط با تخمدان، کیست‌های تخمدانی و یا لوله‌های رحمی باشد، ضروری است پس از ۶ یا ۷ ماه تلاش جهت بارداری به منظور انجام ارزیابی‌های اولیه و اقدامات لازم جهت درمان به همراه همسر خود به مراکز درمان ناباروری مراجعه کنند. وی با بر شمردن اهمیت تاثیر سبک زندگی در باروری زنان، افزود: زنان باید به تغذیه و میزان فعالیت بدنی توجه بسیاری داشته باشند، یعنی زمانی که می‌خواهند باردار شوند و یا به هنگامی که به دنبال درمان ناباروری خود هستند؛ بنابراین مصرف سیگار، استرس زیاد، عدم توجه به تغذیه مناسب، اضافه وزن و چاقی، ابتلا به دیابت و فشارخون بارداری، توجه به مسائل پیرامون و انجام واکسیناسیون‌ها جهت پیشگیری از ابتلا به عفونت‌ها نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. محمدزاده ادامه داد: در موضوع ناباروری، توجه به سبک زندگی و رعایت مسائلی که باعث بارداری می‌شود و یا بر روی باروری اثر منفی دارد بسیار حائز اهمیت است تا زنان بتوانند دوران بارداری خوبی را پشت سر بگذارند. وی افزود: تحقیقات نشان می‌دهد، نقش زن و مرد در ایجاد ناباروری یکسان است، بطوریکه ۳۰ درصد علت ناباروری، مردانه و ۳۰ درصد زنانه است و حدود ۳۰ درصد دیگر علل مربوط به زن و مرد به صورت مشترک است و ۱۰ درصد موارد هم علل ناشناخته هستند. یعنی با وجود بررسی‌هایی که صورت می‌پذیرد، علت خاصی برای آن یافت نمی‌شود و ما بر این اساس در مرکز درمان ناباروری از همان ابتدا اصل را بر آن گذاشتیم که زن و مرد باید به طور همزمان ویزیت شوند و به موازات یکدیگر مورد ارزیابی قرار گیرند تا از اتلاف وقت جلوگیری شود و با ایجاد و تقویت حس همکاری در آنها، میزان پیشرفت و موفقیت درمان ناباروری را بالا ببریم. محمدزاده با اشاره به رابطه مستقیم تغذیه و اضافه وزن با ناباروری، گفت: در صورتی که قاعدگی‌های نامنظم در زنان به همراه وزن بالا اتفاق بیفتد، اولین تشخیص، وجود تخمدان‌های پلی کیستیک است که شایع‌ترین علت اختلالات تخمک گذاری در زنان جوان است و قدم اول در رفع آن کاهش وزن، اصلاح سبک زندگی و روش‌های تغذیه‌ای است و پس از آن است که مسائل مربوط به تجویز دارو‌های تحریک تخمک گذاری و یا روش هایی، چون لاپاروسکوپی و یا حتی IVF مطرح می‌شود؛ بنابراین توصیه ما برای زنان در سنین جوانی این است که با افزایش فعالیت فیزیکی و داشتن یک رژیم تغذیه‌ای مناسب وزن خود را کاهش دهند چرا که به دنبال آن شاهد نتایج بسیار خوبی در باروری و حتی تنظیم سیکل‌های ماهیانه خود خواهند بود. علل ناباروری در مردان دکتر ناصر امیر جنتی جراح و متخصص اورولوژی و ناباروری مردان، در خصوص تاثیر سن در قدرت باروری مردان، گفت: در اکثر مواقع سن مناسب باروری برای زنان ۳۵ سال مطرح می‌شود و این سن در مردان ۴۰ سال است چرا که پس از ۴۰ سالگی ثابت شده است توان باروری مردان کاهش می‌یابد، بنابراین فاکتور سن در مردان، زمان انتظار برای باروری را طولانی‌تر می‌کند و از لحاظ سیستم بیولوژیک و تولیدمثلی نیز مردان دستخوش تغییرات بسیاری می‌شوند که بر این اساس توصیه می‌شود برای صاحب فرزند شدن، قبل از ۴۰ سالگی اقدام کنند. وی درباره اهمیت توجه به سبک زندگی در مردان و تاثیری که در باروری آن‌ها دارد، اظهارداشت: عوامل سبک زندگی امروزی نه تنها در کنار علل ناباروری قرار می‌گیرند، بلکه تاثیر مستقیم بر نتایج درمان ناباروری نیز دارند و بر روی توان باروری مردان تاثیری مستقیم و ثابت شده دارند. مثل استعمال دخانیات، مشروبات الکلی و قرار گرفتن در معرض امواج الکترومغناطیسی که دارای اهمیتی فراوان است و توصیه ما به افراد سیگاری این است که حداقل ۳ماه قبل از اقدام جهت بچه دار شدن باید مصرف سیگار قطع شود تا اثرات سوء آن حذف شود. زیرا، سیگار بر روی پارامتر‌هایی نظیر غلظت اسپرم، تعداد اسپرم و میزان اسپرم‌های فعال و بالا بردن سقط موثر است. امیرجنتی خاطر نشان کرد: در بیش از ۵۰ درصد موارد، مردان علت اصلی ناباروری هستند چه به صورت فردی و یا مشترک با همسر خود، هرچند که در کشور ما آمار بالاتر است، بنابراین مردان نمی‌توانند نقش خود را در موضوع ناباروری نادیده بگیرند، زیرا در امر باروری مداخله دارند و علت هستند و می‌توان گفت: درمان ناباروری زوجین آغاز نخواهد شد مگر اینکه آزمایشات از سوی مرد نیز انجام شود. زیرا ناباروری در ظاهر بدون علامت است مگر آنکه آزمایشات، ارزیابی‌ها و بررسی‌های لازم انجام شود. این متخصص اورولوژی و ناباروری مردان، در تشریح «واریکوسل» و نقش آن در ناباروری مردان، گفت: واریکوسل یک بیماری بسیار شایع در مردان است که به دلیل اختلال دریچه‌ای سیاهرگ‌های بیضه ایجاد می‌شود. در واقع عملکرد صحیح بیضه‌ها در ۳ درجه سانتیگراد پایین‌تر از دمای بدن صورت می‌پذیرد و اتفاقی که در واریکوسل می‌افتد آن است که برگشت خون از شکم به بیضه‌ها باعث می‌شود تا آن‌ها عملکرد طبیعی نداشته و اسپرم‌های تولید شده دارای فعالیت کم باشند، شکل معیوب و در نهایت کاهش غلطت داشته باشند. وی افزود: از آنجا که بیماری واریکوسل از سن بلوغ شروع می‌شود، یک بیماری مادرزادی است و فعالیت فیزیکی در شکل گیری آن نقشی ندارد و ممکن است به تدریج و با گذر زمان به صورت پیش رونده عملکرد بیضه را مختل کند. این بیماری در ۹۰درصد موارد در سمت چپ دیده می‌شود، ولی عملکرد هردو بیضه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اولین نشانه واریکوسل شاید مراجعه جهت درمان ناباروری در مردان باشد. امیرجنتی تصریح کرد: واریکوسل درمان دارویی ندارد و درمان آن جراحی است که به صورت سرپایی انجام می‌شود. البته پاسخ به درمان آن بالا است و در ۷۰ درصد موارد باعث بهبودی آزمایش می‌شود، اما شانس بارداری در آن‌ها ۴۰ درصد است.