با کابین خلبان آشنا شوید

سرویس سبک زندگی فردا: اگر بخواهیم یک هواپیما را با بدن یک انسان مقایسه کنیم، قطعا کابین خلبان نقش سر برای بدن انسان را در یک هواپیما ایفا می‌کند. بی شک مرکز هدایت یک هواپیما در کابین خلبانش و به وسیله‌ی کلید‌ها و اهرم هایش است که گویی نورون‌ها و پیغام‌های عصبی از طرف مغز در بدن انسا هستند. اگر شما هم همانند ما به مقوله‌ی پرواز علاقه‌مند باشید، پس بی شک اول باید به اتاق هدایت یک هواپیما توجه کنید. ما در این مطلب سعی بر آن داریم که کابین خلبان را مورد بررسی قرار دهیم و آن را به شما با زبانی ساده معرفی نماییم. در ادامه با ما در الی گشت در بررسی و تشریح کابین خلبان همراه باشید. درباره‌ی شناخت کابین خلبان، گروهی از بدیهیات و گروهی از مفاهیم تخصصی وجود دارد. اتاقک خلبان، کابین خلبان یا کاکپیت هواپیما (Cockpit) اتاقکی است که معمولاً در قسمت جلوی هواپیما قرار گرفته است و هواپیما به وسیله‌ی خلبان در آن کنترل می‌شود. شاید خیلی کمتر از دیگر اصطلاحات، واژه‌ی کاکپیت خلبان به گوش شما خورده باشد. در واقع واژه‌ی کاکپیت از واژهی اصلی این اصطلاح در زبان انگلیسی گرفته شده است. اگر بخواهیم به ریشه‌ی شکل گیری این واژه بپردازیم، از اواخر قرن ۱۶ میلادی، واژه‌ی Cockpit در زبان انگلیسی به وجود آمد که از ترکیب دو واژه cock + pit تشکیل شده است. شاید معنی این ترکیب واژه‌ها در ابتدا برای شما نامانوس بیاید، زیرا در واقع این واژه در آن زمان به چاله‌ای گفته می‌شد که خروس جنگی‌ها را در آن به جان هم می‌انداختند و جدال آن‌ها را تماشا می‌کردند. اما همانطور که برایتان روشن است، این اصطلاح در ادامه به معنای جنگ خروس جنگی‌ها کارش را ادامه نداد، زیرا در سال ۱۹۱۴ میلادی اصطلاح Cockpit برای اصطلاحات هواپیمایی به کار برده شد. اگر بخواهیم بر اساس واقعیات پیش برویم، بیشتر ما کابین خلبان یک هواپیما را شاید در فیلم‌های سینمایی و عکس‌ها دیده باشیم و عمده‌ی تصویر ذهنی ما اتاقی کوچک و پر از چراغ ها، کلیدها، اهرم‌ها و عقربه‌هایی که تمام فضای کابین را پر کرده اند و خلبان‌ها با استفاده از آن‌ها یک هواپیمای بسیار سنگین و بزرگ را با مسافران و یا بارهایش در آسمان مانند یک جسم بسیار سبک که پرواز در وجودش ذاتی است، هدایت می‌نماید. خلبان و کمک خلبان می‌توانند در کابین تمامی تجهیزات و سیستم‌ها را کنترل نمایند تا بتوانند هواپیما را با ایمنی و به خوبی به پرواز در بیاورند. هواپیما‌های قدیمی‌تر از پیچیدگی‌های کمتری برخوردار بودند و هدایتشان راحت‌تر بود و البته مشکلات خود را هم داشتن، اما بر عکس آن ها، هواپیما‌های مدرن بسیار پیچیده‌تر می‌باشند و برای کنترل کردن آن ها، خلبان باید از کامپیوتر کمک بگیرد و در عوض پرواز با آن‌ها امن‌تر است. دلیل استفاده از کامپیوتر در هدایت هواپیما‌ها این است که کامپیوتر به صورت خود کار تجهیزات هواپیما را در طول پرواز بررسی می‌کند تا در هر لحظه مطمئن شود که تمامی تجهیزات به درستی کار می‌کنند. این سیستم، هدایت پرواز را به صورت کاملا روان و منظم در طول دوره‌های زمانی مشخص انجام می‌دهد، اما باز هم با وجود چنین سیستم‌های دقیق و پیچیده‌ی کامپیوتری، باز هم این خلبان‌ها هستند که باید عملکرد آن را کنترل کنند. با این وجود در صورت بروز هرگونه مشکل فنی در هواپیما، خلبان این امکان را دارد که هدایت هواپیما را به سیستم پرواز خودکار بسپارند تا در نهایت قادر باشند با خیال راحت به رفع نواقص و مشکلات سیستم پرواز بپردازند. از درب کابین خلبان آغاز کنیم، می‌دانید که درب کابین خلبان یک هواپیما چگونه باز می‌شود؟ ورودی کابین خلبان در هواپیما‌های پیشرفته با کدی از طرف خلبان و پرسنل پرواز باز می‌شود که البته کدی مخفی بوده و به هیچ عنوان مسافران و یا افراد غریبه نباید آن را بدانند. البته به غیر از این روش، شیوه‌های دیگری هم وجود دارد که می‌توان درب کابین خلبان را باز کرد؛ امروزه در هواپیما‌های مدرن شیوه‌های گوناگونی برای بستن در کابین خلبان وجود دارد: نخست آن که خود در کابین برخی از هواپیماها، از جنس آهن محکمی است که با ۳ قفل الکتریکی بسته می‌شود. بالای در، چشمی هست که از درون کابین می‌توان بیرون آن را دید. البته خلبان و کمک هایش در کابین می‌توانند از طریق دوربین ویدیو در جریان اوضاع بیرون و بخش مسافران قرار گیرند. از درون کابین با سه دکمه عادی، بسته و باز می‌توان ورود و خروج افراد را کنترل کرد. در پرواز‌های معمولی، سیستم پرواز خودکار هواپیما تقریبا ۹۰ درصد عملیات پرواز را انجام می‌دهد. کابین هواپیما‌ها در حال حاضر آنقدر نسبت به هواپیما‌های قدیمی پیشرفته‌تر شده اند که برخی هواپیما‌ها حتی دکمه‌ی کنترل سیستم گرم کننده‌ی پا را نیز در خود دارند که معمولا در پرواز‌های طولانی مدت برای آن‌ها به کار می‌آید. در کابین خلبان، بسیاری از دکمه‌ها که به آنان در اصطلاح سوئیچ نیز گفته می‌شود، پشت صندلی خلبان تعبیه شده اند که برای تنظیم مجدد کامپیوتر و غیرفعال کردن بعضی بخش‌های هواپیما به کار می‌رود. برخی از این سوئیچ‌ها به دستور بخش کنترل ترافیک هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به غیر از آن زمان ها، استفاده‌ی دیگری ندارند. کمپانی‌های سازنده، هواپیما‌ها را به ترتیبی می‌سازند تا که حداکثر میزان رضایت کاربران خود را به دست بیاورند. مواردی که بر روی آنان تاکید می‌شود، شامل توضیحات و علائم کنار هر دکمه می‌شود که امکان تشخیص آن‌ها را کمی آسان‌تر می‌کند و دسترسی و تشخیص خلبان و کمک هایش را بالاتر می‌برد. از جمله مبانی آموزش خلبانی، آموزش و یادگیری کاربرد این سوئیچ‌ها و علائم است. در کابین خلبان و کنار دست خلبان، یک صفحه‌ی کنترل وجود دارد که با تعدادی شاسی و دو چراغ سبز و قرمز مشخص شده است. خلبان پرواز با گوشی تلفن خود می‌تواند با خدمه‌ی هواپیما صحبت کند. یک اهرم احتیاط هم در کنار خلبان هست که برای مواقع اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلید‌های اصلی مورد استفاده در هواپیما عبارتند از: صندلی خلبان دسته کنترل قطب نمای رادیویی استارت موتور قطب نمای مغناطیسی یدکی نشانگر سرعت هوا اهرم باز و بسته کردن چرخ صفحه نمایش سیستم‌های موتوری اهرم تنظیم نیروی پیشران موتور ترمز پارک کردن رادیوی VHF نشانگر آتش موتور و از کار انداختن آن اهرم کنترل فلاپ‌ها ارتفاع سنج پدال کنترل سکان