هرآنچه درباره وزوز گوش باید بدانید
آمار‌ها نشان می‌دهد از هر ۵ نفر ۱ نفر یا به عبارت ساده‌تر ۲۰ درصد از افراد جامعه دچار وزوز گوش هستند این آمار بعد از میانسالی به ۴۰ درصد و حتی بیشتر افزایش می‌یابد.
برترین ها: وزوز گوش یک اختلال شایع و در عین حال آزاردهنده برای بیماران است.
بابک ساعدی، متخصص گوش و حلق و بینی، فلوشیپ جراحی صورت و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره وزوز گوش و راه‌های درمان آن بیشتر توضیح می‌دهد.
آسیب به کدام بخش از گوش باعث ایجاد صدای وزوز برای بیماران می‌شود؟
صدا‌های غیرعادی داخل گوش که باعث آزار بیمار می‌شوند، معمولا مربوط به خود گوش نیستند. برای مفهوم‌تر شدن این موضوع مثلثی را در نظر بگیرند که هز جزء این بیماری یکی از اضلاع مثلث را تشکیل می‌دهد. ضلع اول یا همان بیماری‌های داخل گوش است که کاهش شنوایی در این ضلع قرار می‌گیرد. ضلع دوم شرایط اجتماعی و محیطی بیمار است. مثل فردی که در محیطی پرسروصدا قرار می‌گیرد.
قرار گرفتن هر انسانی در محیط غیرعادی استرس زاست. استرس و اضطراب هم می‌تواند باعث وجود صدا‌هایی در گوش شود و ضلع سوم صدا‌های گوش ناشی از بیماری‌های روان هستند که بر اثر آن بیمار دچار توهم می‌شود و صدا‌های عجیب و غریب یا صدای افراد خیالی را می‌شنود. البته این موضوع مورد بحث ما نیست، چون ریشه‌های روان شناختی دارد. مبحث ما مربوط به صدا‌هایی است که ریشه در خود گوش دارند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ عادت روزانه که به شنوایی‌تان آسیب می‌زند
صدا‌های مربوط به گوش چند نوع هستند؟
وقتی بیمار با شکایت صدا‌های زنگ دار و ضربان دار در گوش به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کند ابتدا باید مشکلات محیطی و اختلالات روان شناختی بررسی و کنار گذاشته شود. بعد از آن اگر متوجه شدیم که صدا‌ها مربوط به گوش است، نوع صدا، احساس کلیک و زنگ دار و ضربان دار بودن آن‌ها باید از هم تفکیک شوند، چون هر کدام از آن‌ها درمان جداگانه‌ای دارند.
این صدا‌ها چه تفاوتی با هم دارند؟
بخشی از صدای داخل گوش احساس کلیک است. این صدا در اثر مشکلات مفصل فکی ایجاد می‌شود که به بحث‌های تخصصی جداگانه‌ای نیاز دارد. صدای دیگر از نوع ضرباندار است. صدای ضربان داخل گوش به ۲ علت ایجاد می‌شود؛ علت اول بیماری‌هایی مانند مشکلات عروقی- قلبی و علت دوم مربوط به مشکلات خود گوش مانند تومور‌های عروقی داخل گوش است. ضربان داخل گوش معمولا یک مشکل جدی است و به درمان‌های تخصصی نیاز دارد.
صدای بعدی داخل گوش و همان شکایت اصلی بیماران، وزوز گوش است. وزوز گوش به تنهایی بیماری نیست و می‌تواند علامتی از یک بیماری باشد. صدای وزوز گوش معمولا در اثر تغییراتی به وجود می‌آید که در بخش داخلی گوش ایجاد می‌شود و ناشی از ضعف عصب شنوایی است.
اغلب صدا‌های داخل گوش معمولا با افزایش سن بیشتر می‌شوند. پیرگوشی شایع‌ترین بیماری گوش است که بر اثر آن فرد صدا‌های غیرعادی در گوش می‌شنود. اگر موم گوش باعث انسداد مجرا شده باشد، می‌تواند تغییراتی را در دریافت صدا‌های اطراف که وارد گوش می‌شوند، ایجاد کند. موم باعث می‌شود صدا‌های وارد شده حالت اکو پیدا کنند و صدای غریبه‌ای در گوش بیمار ایجاد شود. بعضی از داروها، قرار گرفتن بیمار در معرض صدا‌های بلند ناگهانی مانند صدای انفجار، بیمار منیر و... نیز باعث ایجاد صدا‌های غیرعادی در گوش می‌شوند.
صدا‌هایی که ریشه روان شناختی دارند، وجود بیرونی ندارند؟
نه، مهم‌ترین بیماری روانشناختی که در آن فرد دچار توهم می‌شود و ممکن است صدا‌های عجیب و غریبی بشنود، اسکیزوفرنی است. این بیماران تصوری خیالی توام با هذیان و توهم دارند. البته توهم و هذیان یکی از علائم بیماری است. گوشه گیری، تناقض در کلام و آشفتگی ذهنی هم در بیمار دیده می‌شود.
صدا‌های توهمی گاهی دستوردهنده هستند و بیمار از آن‌ها اطاعت می‌کند. همین اطاعت، شاید منجر شود بیمار خطا کند گاهی هم بیمار صدای چند نفر را می‌شنود، صدایی که اصلا وجود خارجی ندارد و اطرافیان بیمار از آن ابراز بی اطلاعی می‌کنند. البته توهم، فقط شنیدن صوت نیست. بعضی از بیماران توهم دیداری، لمسی، بویایی و چشایی هم دارند.
این بیماری معمولا از دوران نوجوانی و ابتدای جوانی آغاز می‌شود و به شدت کیفیت زندگی بیماران را کاهش می‌دهد، چون تحصیل و کار را رها می‌کنند و تنش‌های زیادی در روابط بین فردی و اجتماعی شان ایجاد می‌شود. بیماران به درمان دارویی نیاز دارند و درمان باید سریع‌تر شروع شود. گاهی صدا‌ها و علائم بیماری آنقدر آزاردهنده اند که منجر به خودکشی فرد می‌شوند. بیمار زندگی خانواده را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد بنابراین نزدیکان بیمار هم باید نحوه درست رفتار با این افراد را بدانند.
از گوش پاک کن بپرهیزید!
کامبیز دیرباز که در پشت صحنه فیلمبرداری «پشت بام تهران» دچار پارگی پرده گوش شده، با انتشار این تصویر در صفحه اینستاگرامش نوشت: «امروز سر صحنه فیلمبرداری پشت بام تهران، متاسفانه به وسیله یک فروند گوش پاک کن پرده گوش چپم پاره شد. ضمن تشکر از پرسنل و پزشکان بیمارستان امیر اعلم ازتون خواهش می‌کنم به هیچ عنوان از این وسیله خطرناک استفاده نکنید. دعای شما خوبان قطعا حال گوش من رو زودتر خوب خواهد کرد.»
در طول این سال‌ها بار‌ها به همراهانش هشدار داده که آنچه از آن با عنوان گوش پاک کن یاد می‌شود، صرفا ابزاری برای نظافت لاله گوش، بین انگشتان پا، استعمال دارو در نواحی باز و تمیز کردن آراش دور چشم است؛ نه وسیله‌ای برای نظافت داخل کانال گوش.
لطفا درباره درمان صدا‌های داخل گوش توضیح دهید
به طور کلی، برای درمان ابتدا باید علت صدای داخل گوش مشخص شود. بیمارانی که صدای داخل گوش دارند وقتی به پزشک مراجعه می‌کنند باید پزشک را از مشکلات روانی مانند اضطراب و استرس یا شرایط و عادت‌های نادرست در زندگی مانند گوش دادن به صدای بلند موسیقی و استفاده از هدفون یا کار کردن در مکان‌های بسیار شلوغ و پرسروصدا مطلع کنند. دادن این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا زودتر علت صدای داخل گوش را پیدا کند. درمان صدا‌هایی مانند احساس کلیک در گوش که ناشی از مشکلات مفصل گیجگاهی فکی است و درمان صدا‌های گوش که ناشی از بیماری‌های قلبی- عروقی است، وابسته به برطرف کردن بیماری زمینه‌ای است.
بخش بعدی درمان مربوط به از بین بردن عوامل خارجی در گوش مانند وجود جرم است. با در آوردن جرم کاملا می‌توان صدا وزوز یا صدای غیرعادی گوش را برطرف کرد و حتی شنوایی بیمار را به حالت قبلی و طبیعی برگرداند. بیمارانی که دچار وزوز گوش هستند معمولا این احساس را شب‌ها و زمان خواب دارند.
یعنی زمانی که محیط کاملا ساکت است. برای از بین بردن این صدا سمعک‌های صوتی‌ای ساخته شده که صدا‌های بسیار آرامی مانند باران و موسیقی بسیار ملایم از آن پخش می‌شود. این صدا باعث می‌شود صدای زمینه‌ای داخل گوش کاهش یابد و فرد راحت‌تر بخوابد. دارو‌های ضدافسردگی هم می‌توانند فعالیت سیستم اعصاب مرکزی را کمتر کنند و صدا کاهش یابد.
منظور از کاهش صدا چیست یعنی صدا کامل حذف نمی‌شود؟
همه بیمارانی که صدایی در گوششان ایجاد می‌شود (غیر از صدا‌های ناشی از جرم گوش) باید بدانند این بیماری درمان دارویی قطعی ندارد. عمده درمان‌ها روی کاهش صدا تمرکز دارند نه قطع صدا. معمولا بیماران وقتی با چنین مشکلی مواجه می‌شوند و کاملا درمان نمی‌شوند، مدام پزشک خود را عوض می‌کنند. این کار بی فایده است. درمان باید در جهتی باشد که قدرت تطابق بیمار با شرایط جدید بهتر شود.
توصیه آخر؟
تغییر رژیم غذایی نیز در کاهش صدای داخل گوش موثر است. بیماران باید میزان کافئین مصرفی روزانه خود را کاهش دهند. سیگار و الکل باعث تشدید صدا می‌شوند. ترک این ۲ ماده توصیه اصلی برای کاهش صدای داخل گوش است. استفاده از سمعک‌های صوتی در طول روز نیز توصیه می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید