قلعه مارکو گنجینه‌ای پر رمز و راز در دل استان مازندران

سرویس سبک زندگی فردا: استان مازندران یکی از استان‌های زیبا و سرسبز واقع در شمال کشور و از دیدنی‌ترین مناطق ایران به شمار می‌رود.به نقل از ستاره این استان علاوه بر طبیعت زیبا و بکر، دارای آثار باستانی و کهن فراوانی است، تک‌تک شهرستان‌ها و شهر‌های این استان دارای طبیعت خارق‌العاده، آب و هوای معتدل و مناظر دیدینی هستند.

یکی از زیباترین شهرستان‌های این استان بدون شک رامسر است. شهرستان رامسر با طبیعت بکر، آب و هوای عالی، چشم انداز‌های خیره کننده و آثار باستانی متعدد سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است، از مکان‌های دیدنی کهن در شهرستان رامسر می‌توان به قلعه مارکو اشاره کرد، این قلعه از سازه‌های بعد از اسلام است که به احتمال زیاد در قرن سوم هجری قمری و برای دفاع از منطقه ساخته شده است.

قلعه مارکو در جنوب شرقی شهر تالم در شهرستان رامسر قرار دارد. این قلعه باستانی بر روی کوهی با همین نام قرار دارد، داستان‌های بسیاری را در دل خود جای داده است و همچنان راز رمز‌های بسیاری همچنان در مورد این قلعه، کشف نشده باقی مانده است.

به عنوان مثال هنوز مشخص نیست چرا نام این کوهی که این قلعه بر روی آن قرار دارد مارکو نامیده شده است. تا امروز داستان‌های بسیاری در مورد نام این کوه بیان شده، که دقیق‌ترین آن‌ها به نام مادر در زبان محلی اشاره دارد، در زبان محلی مادر را به صورت مار، تلفظ می‌شود و به مهر و میترا اشاره دارد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این کوه در زمان‌های گذشته و بنا به آیین مهرپرستی نام‌گذاری شده است و نام قلعه نیز از کوه گرفته شده، چنین نام گذاری نشان می‌دهد که این کوه در دوران گذشته از اهمیت خاصی برخوردار بوده و شاید یک مکان مقدس به شمار می‌رفته و قلعه‌ی کنونی قبلاً یک معبد بوده که بعد‌ها به شکل یک قلعه نظامی تغییر کاربردی داشته شده است.

راز کشف نشده‌ای دیگر در مورد این قلعه زمان احداث قلعه‌ای مارکو است؛ هنوز مشخص نیست که این قلعه دقیقاً در چه زمانی ساخته شده است؛ اما در برخی کتاب‌های معتبر تاریخی نوشته شده در قرن پنجم و هشتم هجری قمری از این قلعه نام برده شده است. به عنوان مثال در کتاب تاریخی جامع التواریخ، نوشته‌ی خواجه رشید الدین فضل الله همدانی که در آن وقایع و رخ‌داد‌های قرن ششم به دقت بیان شده است، از تسخیر قلعه مارکو توسط اسماعیلیان در سال ۵۳۶ هجری قمری خبر می‌دهد.

یا در کتاب دیگری از میرزا حسن خان اعتماد السطنه، از کوهی در نزدیکی تنکابن نام می‌برد که بر روی آن قلعه‌ای قرار داد و جزئیات قلعه را به خوبی بیان می‌کند. تا جایی که با مطالعه‌ی این کتاب می‌توان با جزئیات موجود در قلعه و بخش‌های مختلف آن مانند نقاره‌خانه‌ی قلعه که متأسفانه امروزه تخریب شده است آشنا شد. در این کتاب آمده است که با سنگ زدن به موضع نقاره خانه صدایی شبیه طبل تا نیم فرسخی شنیده می‌شود.

درست است که امروزه بخش‌های بسیاری از این قلعه تخریب شده است، اما همچنان دیواره‌های کنار قلعه و برج‌های پشتیبان آن وجود دارند. برای رسیدن به این قلعه تاریخی و فوق‌العاده زیبا که علاوه بر جنبه تاریخی و باستانی آن دارای طبیعت منحصر به فرد و چشم انداز بی‌نظیری است، کافی است در مسیر رامسر به تنکابن به سمت جنوب شهر تالم حرکت کنید تا خود را به تنها کوه موجود در جنوب شرق تالم برسانید.

خوشبختانه راه رسیدن به قلعه هموار است و در ضلع جنوبی قلعه پله‌های از جنس سنگ وجود دارد که با طی کردن این پله‌ها که بیش از ۳۰۰ پله هستند می‌توانید به قلعه برسید. مطمئنا با دیدن فضای داخلی قلعه و چشم انداز منحصر به فرد آن شگفت زده خواهید شد، این قلعه دارای دید ۳۶۰ درجه است و کاملاً به اطراف اشراف دارد. شما می‌توانید از سمت شمال، دریای خزر را مشاهده کنید؛ همچنین شهر‌های رامسر و تنکابن و مسیر ارتباطی این دو شهر کاملاً از درون قلعه دیده می‌شوند و در ضلع جنوبی قلعه نیز رشته کوه‌های البرز نمایان هستند. چشم انداز منحصر به فرد و بی‌نظیر قلعه مارکو که نمونه‌ای آن کمتر دیده شده است، همچنین زیبایی مسیر رسیدن به آن، باعث شده است سفر همه گردشگران به قلعه مارکو به یک سفر به یادماندنی تبدیل شود.

دیوار‌های قلعه از سنگ‌های طبیعی نتراشیده شده با مصالح گچ ساخته شده‌اند. وسعت این قلعه که در ارتفاع ۵۰۰ متری از سطح آب قرار دارد تقریباً ۶۰۰ متر است، محققان معتقد هستند این قلعه به گونه‌ای طراحی شده است که گنجایش ۱۰۰ سرباز با تجهیزات نظامی را داشته باشد. مسلماً به دلیل چشم انداز قلعه و تسلط کامل بر محیط اطراف این قلعه یکی از نقاط استراتژی نظامی منطقه در زمان‌های گذشته بوده است. خوشبختانه این قلعه تاریخی در اسفند ماه ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

یکی دیگر از راز‌های موجود در این قلعه وجود یک چاه یا یک تونل در قلعه است که برخی معتقد هستند یک راه مخفی از این چاه به قلعه باغ در روستای نیاسته در پایین کوه مارکو وجود داشته است و این تونل یک راه مخفی برای فرار سربازان از قلعه در شرایط حساس طراحی شده است؛ با این وجود بعضی از محققان اعتقاد دارند به دلیل عدم دسترسی به آب در قلعه، تونل موجود در آن تنها حکم یک سرداب را دارد و هیچ‌گاه یک راه مخفی برای خروج از قلعه نبوده است.

متأسفانه در این مورد به دلیل شرایط نامناسب تونل، مثلاً وجود خزندگان و حشرات زیاد درون آن و مسدود شدن بخشی از تونل و عدم امکان عبور از تونل و رسیدن به قلعه، کاوش‌های کمی صورت گرفته تا راز این تونل در روستای نیاسته به قلب کوه هنوز کشف نشده باقی بماند.

جالب است بدانید در کتاب میرزا حسن خان اعتماد السلطنه از وجود تونل‌هایی در کوه مارکو به عنوان دخمه‌های متعدد و شب پره‌های زیادی که اجازه عبور ورود به انسان‌ها را نمی‌دهند یاد شده است. قعله مارکو علاوه بر جنبه تاریخی دارای چشم انداز خاص و منحصر به فردی است که زیبایی‌های موجود در اطراف آن چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند، به دلیل وجود هوای گرم و شرجی منطقه در فصل‌های گرم سال پیشنهاد می‌کنیم در ماه‌های خنک سال مانند اواخر زمستان و اوایل بهار به دیدن این مکان خارق العاده بروید. امیدواریم سفر خوشی را تجربه کنید.